TBMM Zirai Don Olayını Araştırma Komisyonu, Eskişehir’de kiraz bahçelerini inceledi

Eskişehir’de mart ve nisan aylarında etkili olan zirai don, sağanak ve dolu tarım alanlarını olumsuz etkiledi. Kentteki birçok tarım ürününde üretim azalırken, kiraz rekoltesinde de yüzde 80’in üzerinde düşüş yaşandı. Zira don olaylarından en çok kiraz ihraç eden Mihalıççık ilçesindeki çiftçiler de etkilendi. TBMM Zirai Don Olayını Araştırma Komisyonu üyeleri, kiraz bahçelerinde zirai incelemeler yapmak için ilçeye geldi. Mihalıççık Belediyesi’ne ait soğuk hava deposunu gezerek yetkililerden bilgi alan komisyon üyeleri, daha sonra dondan etkilenen kiraz bahçelerine geçti. Kiraz bahçelerini gezip, zirai don olayının etkilerini gözlemleyen komisyon üyeleri, ağaçlarda yaptıkları incelemelerin ardından bölge halkıyla da bir araya gelerek sorunlarını dinledi.

Komisyon Başkanı ve AK Parti Burdur Milletvekili Adem Korkmaz, zirai don olayının Eskişehir’de ortaya çıkardığı zararları anlattı. Afet nedeniyle bahçelerde hasadın yapılamayacak duruma geldiğini ifade eden Korkmaz, “Bu bölge hem Eskişehir’de hem Türkiye’de meyveciliğin yoğun hakim olduğu, özellikle kirazın entegre büyük bahçelerde üretildiği ve büyük ölçüde ihracata gönderilen, ülkemize döviz kazandıran bir bölgedeyiz. Hasat bu sene neredeyse sıfır, büyük ölçüde ihracat kalemi olduğu için de üreticilerin gelirleri artık bu haziran ayı içinde, temmuzun ortasına kadar daha önceki normal üretimde gerçekleşmiş oluyordu ve insanlar bu anlamda ekonomilerini buna göre planlamışlardı ve bu planlamaya devam ediyorlardı ancak şu dönemde bu zincir kırılmış oldu. Yani üreticinin ekonomiyi sürdürülebilirlik zinciri burada kırıldı. Bunun için bakanlığımızın yaptığı çalışmalar istinaden üreticilerin istedikleri ödemelerin yapılması konusundadır. Cumhurbaşkanımız, geçtiğimiz günlerde bu ödemelerin en geç kasım ayına kadar yapılacağını ifade etti. İnşallah o konuda, bizler de komisyon raporlarını hem Bakanlığımıza hem de ilgili kurumlarımıza ilettiğimizde, mümkünse bunların daha önceden ödenebilme imkanları varsa, ürün bazlı olarak da bakılabilir çünkü bazı ürünler, işte, kirazdır, kayısıdır, şu anda hasadı olsaydı eğer, bitti, bitiyordu. Üreticilerin de buna yönelik ekonomik planlamaları gerçekleşmiş olacaktı” diye konuştu.

Korkmaz, üreticilerin özellikle finansman ve kredi talebinde bulunduğunu belirterek şöyle devam etti:

“İlave destekli, sübvansiyonlu, düşük faizli, ötelemeli, ödemesiz ya da çok yıllara sari kredi talepleri var. Gelecek yıllarda da çünkü hala masraflar devam ediyor. Gelecek yıla da etkileri var. Benzer yani, tablolar çok benzer. Burada da bugün bahçelerimizde çalışmalarımıza devam edeceğiz. İnşallah artık bu son saha çalışmamızdı. Hızlıca ikinci ön raporumuzu hazırlayacağız. Artık Türkiye'de doğu, batı, kuzey, güney her bölgede, farklı ürün ve farklı coğrafya, farklı iklim bölgelerinde zirai donun etkilerini gördük. Etkiler üç aşağı beş yukarı birbirine benziyor ama bulunan bölgelerdeki ekonomik etkileri tahminimizden biraz fazla gibi duruyor. Daha önce de defalarca söyledim, bu bölgede diyelim ki kiraz çok büyük ekonomiyi oluşturuyor. Bu ekonominin sadece kiraz üretenler değil, bu bölgedeki diğer ekonomik birimler yaşayan insanlar, nüfus herkesi ilgilendiriyor. Eskişehir ekonomisini de ilgilendiriyor çünkü insanlar buradan gelecek gelirlerle alışverişlerini yapıyor. Esnaf bu işten hareketleniyor ve birtakım başka ekonomik faaliyetleri besliyor. Konuya bu boyutuyla baktığımız zaman, mücadeleyi ve vatandaşın mağduriyetini farklı boyutlarda değerlendirmek gerekiyor. Bu işle meşgul olan üreticilerimizin maliyetlerinin tazmini, masraflarının hasarlarına oranınca tazmini çok önemli ama konu sadece bununla sınırlı değil. Elbette ülkemizin ekonomik şartlarını da biliyoruz, mali durumunu da biliyoruz.”

Eskişehir’in Mihalıççık ilçesindeki kiraz bahçelerinde inceleme yapan komisyonda AK Parti Burdur Milletvekili Adem Korkmaz’ın yanı sıra AK Parti Malatya Milletvekili Bülent Tüfenkci, AK Parti Denizli Milletvekili Nilgün Ök, AK Parti Elazığ Milletvekili Ejder Açıkkapı ile DEM Parti Ağrı Milletvekili Nejla Demir yer aldı. Komisyon üyelerine incelemeleri sırasında CHP Eskişehir Milletvekili Utku Çakırözer, Mihalıççık Belediye Başkanı Haydar Çorum ile diğer ilgililer eşlik etti.

‘BÖLGE OLARAK ZARARIMIZ 400-500 MİLYON LİRA ARASINDA’

Mihalıççık ilçesinde kiraz üretimi yapan Bahadır Eren, yaşanan don olayı sonrasında yüzde yüz zarar gördüklerini söyledi. Rekoltenin sıfıra yakın olduğunu kaydeden Eren, “Bizim bölge olarak 5 bin- 6 bin tonluk bir bölge, 500 kilo kiraz yok. Yüzde 100 don zararı gördük, rekolte sıfır. Benim 150-200 dönüm civarı yerim var. 2-2,5 milyon yıllık gideri var. Beklentimiz 7-8 milyon ciroydu. Bölge olarak zararımız 400-500 milyon arasında. Mihalıççık ilçesinde yetişen kirazın yüzde 90’ı ihraç ediliyor. Genelde Almanya, İngiltere, Rusya, dünyanın her ülkesine götürülüyor. 7-8 tane firma burada alım yapıyor. Geçen sene yüzde 50 don vurmuş, haliyle 3-4 bin ton civarında ürün vardı. Bu yıl don vurmamış olsaydı, 500-600 bin tondu. Bu da paraya vurduğunuz zaman 400-500 milyon lira civarı bir rakam yapıyor. Ülke döviz kaybetti, işçi kaybetti, esnaf kaybetti. Hep birlikte kaybettik” ifadelerini kullandı.