10 bin şirket ortağı radara takıldı... Gönüllü uyuma davet edilecekler

Vergi müfettişleri büyük şirketlere ortak olup geliri gözükmeyen ancak lüks yaşam sürenleri tek tek tespit etti. Tespit edilenler arasında dört şirkette ortak olup 300 milyon liralık gayrimenkul alan, yıllık kredi kartı harcaması 6 milyon lirayı bulan, iki yıl içinde 14 gayrimenkul satın alan şirket ortakları da bulunduğu açıklandı. Vergi Denetim Kurulu Başkanlığı Risk Analiz Merkezi tarafından büyük ölçekli şirketlere ortak olan gerçek kişiler taranarak yürütülen analiz çalışması çerçevesinde yaklaşık 10 bin büyük ölçekli şirket ortağının gönüllü uyuma davet edileceği belirtildi.

LÜKS YAŞAMLARI VAR

Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, kayıt dışılıkla mücadelede sık sık, “Kazanıp da vergi vermeyen herkes bizim radarımızda inceleme başlatmadığımız hiçbir kesim yok. Kayıtdışılık adaletsizliktir” mesajı verirken vergi müfettişlerinin denetimleri giderek genişliyor. Yüksek gelir gruplarının gözetim ve uyumunu sağlamayı hedefleyen programın ilk ayağında, büyük ölçekli şirketlere ortak olup görülebilir bir geliri bulunmaksızın lüks yaşam koşullarını sürdüren kişiler incelemeye alındı. Yüksek Gelir Grupları Gözetim ve Analiz Programı’nın bir parçası olarak yaklaşık 43 bin büyük ölçekli şirket analiz edildi. Analiz sonucunda ortakları riskli görülen yaklaşık 7 bin 800 şirket belirlendi. Bu şirketlerin 2024 yılı satış hacminin 7 trilyon liraya ulaştığı belirtildi. 

GELİR YOK AMA

Söz konusu şirketlerin bazı ortaklarının görülen gelirleriyle hayat standartları arasında uyumsuzluklar belirlendi. Ortakların bu şirketlerden kâr payı geliri gibi gelirler elde etmedikleri; kiralık mülklerden elde edilen kira gelirleri, telif hakları gibi pasif gelirlerin hiçbirine sahip olmadıkları görülmesine rağmen sürdürdükleri hayat standardı incelendiğinde yüksek harcamaların dikkat çektiği vurgulandı.

4 ŞİRKETE ORTAK 300 MİLYONLUK

Maliye incelemesinde şirket ortaklarının harcamalarını tek tek tespit etti. Örneğin bir ortağın dört şirkete ortak olduğu, 300 milyon lira civarında gayrimenkul edindiği ve yıllık kredi kartı harcamasının 3 milyon TL ve üzerinde olduğu tespitlere yansıdı. Bu şirket ortağının herhangi bir gelir beyan etmediği ama sadece bir şirketinin 2024 yılı kârının 500 milyon liranın üzerinde olduğu belirlendi. Bir başka tespitte şirketinin yıllık kazancı ortalama 400 milyon lira, kendi kişisel harcaması 5 milyon lira civarında olan bir şirket ortağının üç şehirde gayrimenkulü olduğu, iki taşıt aldığı ve herhangi bir gelir beyan etmediği analiz sonuçlarına yansıdı. 

Bir başka örnekte ise bir şirket ortağının son iki yıl içinde 14 gayrimenkul alması dikkat çekti. Beş şirkette ortaklığı bulunan bu kişinin iki yıl içinde değeri 140 milyon civarında 14 gayrimenkul satın aldığı, kredi kartı harcamasının 6 milyon liraya vardığı, mükellefin herhangi bir gelir beyan etmediği tespit edildi. Ortak olduğu şirketlerin yıllık cirosunun yaklaşık 900 milyon lira olmasına karşılık kârlılıklarının düşük olduğu da gözlemlendi.

BEYAN ETMELERİ BEKLENİYOR

Büyük ölçekli şirketlerin ortaklarının kazançlarının kaynağını açıklamaları ve gönüllü uyum çalışmasına katılarak varsa kayıt dışı kalan gelirlerini beyan etmeleri bekleniyor. Gönüllü uyum ve gözetim çalışmaları kapsamında kendilerine erişilen büyük ölçekli şirketlerin ortaklarından kazançlarına ve görülebilir bir gelirleri olmaksızın sürdürdükleri yaşam standartlarına yönelik makul açıklamalar getiremeyen mükelleflerin vergi incelemesine alınarak tüm gelir kalemlerinin ayrıntılı bir denetime tabi tutulacağı vurgulandı. 

KAYIT DIŞI ALIM-SATIM ZENGİNLEŞTİRİYOR

Vergi Denetim Kurulu Başkanlığı Risk Analiz Merkezi’nden yapılan açıklamada dağıtılması durumunda vergiye tabi olacak şirket kârları üzerinde şirket ortaklarının usulsüz bir şekilde tasarrufta bulunmasının kayıt dışılığın özel bir görünümünü oluşturduğu, bu durumun da özellikle büyük ölçekli şirketlerin ortakları açısından gelir dağılımını üst gelir gruplarının lehine bozan bir rol üstlendiği belirtildi. Bu durumun kayıt dışı alım satım faaliyetlerinde bulunulmasının da şirket varlıklarının ortağın üstü kapalı zenginleşmesi sonucunu doğuracak şekilde azalmasına sebebiyet verdiği vurgulandı.