27 bin mahkûmun gözü Meclis’te

Kamuoyunda ‘10. Yargı Paketi’ olarak bilinen Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi, TBMM Adalet Komisyonu’ndan geçerek Meclis Genel Kurul gündemine geldi. Meclis Başkanlığı için salı günü yapılacak seçimin hemen ardından görüşülmeye başlanacak ve 27 bin mahkûma cezaevinden çıkış yolunu açacak teklifin Kurban Bayramı’ndan önce kabul edilip yasalaştırılması hedefleniyor. Teklifin yasalaşmasıyla 19 bin 800’ü mükerrir suçlular olmak üzere cezaevinde bakılması mümkün olmayan ağır hasta, engelli ve yaşlı mahkûmlardan oluşacak 27 bin kişi cezaevlerinden çıkıp çifte bayram yapmış olacak. Cezaevlerinin kapasitesinin 300 bin olmasına rağmen şu anda cezaevlerinde 415 bin 732 hükümlü-tutuklu bulunuyor. Bu mahkûmlardan 358 bini hükümlü, 57 bin 150’si tutuklu. Yeni kanunla kapasitesinin 115 bin kişi üzerinde mahkûm barındıran cezaevlerinin bir ölçüde rahatlatılması hedefleniyor.

‘MÜKERRER SUÇ’ NE DEMEK

Türk hukuk sisteminde ilk kez suç işleyen ile aynı suçu tekrar işleyenlere farklı infaz rejimi uygulanıyor. Bu kişilere daha ağır ceza verilmesi anlamında tekerrür hükümleri uygulanıyor.
Tekerrür infazda daha önceden işlemiş olduğu bir suçtan dolayı mahkûm olmuş bir kimsenin, bu mahkûmiyetin kesinleşmesinden sonra kanunda öngörülen süre geçmeden yeni bir suçu işlemesi hali olarak tanımlanıyor. Burada ikinci suçu işleyen kişiye de mükerrir deniliyor.

Sanık hakkında bir kez tekerrür hükümlerinin uygulanması ve sanığın bu kararın infazından itibaren geçecek 3 veya 5 yıllık sürelerde kasten yeni bir suç işlemesi halinde ise sanık ikinci kez mükerrir kabul ediliyor.

Bu suçlar genellikle kasten öldürme, kasten yaralama, uyuşturucu ticareti, hırsızlık, gasp, dolandırıcılık, güveni kötüye kullanma gibi suçlar oluyor. Sanığın ikinci kez mükerrir olması halinde ise kişi şartla salıverilme hükümlerinden yararlanamıyor ve aldığı cezanın tamamı infaz ediliyor. Teklifle ikinci kez mükerrir olanlara şartlı salıverilme yolu açıldı.

İŞTE KOMİSYONDAN GEÇEN TEKLİF

TBMM Adalet Komisyonu’nda değiştirilmeksizin kabul edilen teklif, 10 kanunda değişiklik öngörüyor. 30 maddelik teklif satırbaşlarıyla şöyle:

* CEZANIN 1/10’UNU YATACAKLAR İki yılın altında kalan ve şu anda “yatarı olmayan” suçlardan ceza alanlar bile en az beş gün cezaevinde kalacak. İki yılın altındaki suçlarda hükümlülerin denetimli serbestlikten yararlanması için koşullu salıverilme tarihine kadar hükmün en az 1/10’unu cezaevinde geçirecek. Geçici madde ile bu düzenlemenin maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce işlenen suçlar bakımından uygulanmayacağı benimsendi. Böylece, bu düzenlemeden önce suç işleyenler kapsam dışı bırakıldı.

* ÇOCUK HÜKÜMLÜ CEZAEVİ YERİNE EĞİTİMEVİNE Kasıtlı suçlardan toplam 3 yıl veya daha az hapis cezasına mahkûm olanlar ile taksirli suçlardan toplam 5 yıl veya daha az süreyle hapis cezasına mahkûm olan çocuk hükümlüler hakkında verilen cezalar doğrudan çocuk eğitimevlerinde yerine getirilecek.

* AĞIR HASTA MAHKÛMA KONUTTA İNFAZ Ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına mahkûm olanlar hariç, ağır bir hastalık veya engellilik nedeniyle cezaevinde hayatını yalnız idame ettiremeyeceği tespit edilen ve toplum güvenliği bakımından tehlike oluşturmayacağı değerlendirilenler cezası konutta infaz edilecek. Bu karar infaz hâkimince verilecek.

* KONUTTA İNFAZ SÜRELERİ ARTIRILDI Kadın, çocuk veya 65 yaşını bitirmiş kişiler mahkûm oldukları toplam 3 yıl, 70 yaşını bitirmiş kişiler mahkûm oldukları toplam 4 yıl, 75 yaşını bitirmiş kişiler mahkûm oldukları toplam 5 yıl, 80 yaşını bitirmiş kişiler mahkûm oldukları toplam 6 yıl veya daha az süreli hapis cezasını konutta çekebilecekler.

* GEBE KADINA DA KONUTTA İNFAZ Doğurduğu tarihten itibaren 6 ay geçen ve toplam 5 yıl veya daha az süreli hapis cezasına mahkûm olan ya da adli para cezası infaz sürecinde hapis cezasına çevrilen hükümlü kadınlar infaz hâkimi kararıyla cezalarını konutunda çekebilecek.

* İKİNCİ KEZ MÜKERRİR SUÇLUYA TAHLİYE YOLU İkinci defa tekerrür hükümleri uygulanan yani aynı suçtan ceza alan hükümlüler, hapis cezasının 3/4’ünü iyi halli olarak infaz etmeleri durumunda koşullu salıvermeden yararlanabilecek.

* MÜKERRİR SUÇLUYA TAHLİYEDE İYİ HAL DURUMU DEĞERLENDİRİLECEK Teklifin, ikinci kez aynı suçu işleyen mükerrir suçlulara tahliyeye ilişkin gerekçesi şöyle: “Kanunda yapılan değişiklikle, ikinci defa tekerrür hükümleri uygulanan hükümlülere koşullu salıverilme imkânı tanınmaktadır. Süreli hapis cezaları için koşullu salıverilme oranı dörtte üç olarak uygulanacaktır. Hükümlünün salıverilmeden yararlanabilmesi, 89. maddeye göre yapılacak iyi hâl değerlendirmesine bağlıdır. Bu değerlendirmede; hükümlünün kurallara uyumu, yükümlülüklerini yerine getirme düzeyi, eğitim ve iyileştirme programlarına katılımı ile sosyal davranışları dikkate alınacaktır.”