4 bin yıl önce devlet nasıl yönetiliyordu? Irak ta bulunan tabletler bu sorunun yanıtını ortaya çıkardı!

Bağımsız bir kent olan Girsu M.Ö. 4500 yıllarında kuruldu. M.Ö. 2600 ile M.Ö. 2200 yılları arasında en ihtişamlı dönemini yaşayan ve yüzlerce hektarlık bir alana yayılmış olan kent, Sümer kahramanlık tanrısı Ningirsu'nun kutsal alanı olarak kabul ediliyordu.

M.Ö. 2300 yılı civarında, diğer Sümer şehirleriyle birlikte Mezopotamya kralı Sargon tarafından fethedilen Girsu'da M.Ö. 2300-2150 yılları arasında hüküm süren ve adını günümüz Bağdat'ına yakın olduğuna inanılan Akad şehrinden alan Akad Hanedanlığı kuruldu.

Smithsonian Mag’in aktardığına göre, araştırmacılar, Girsu'da bulunan 200 tablet ve 50 silindir mühür baskısının Akad yöneticilerine ait olduğunu ve kerpiç duvarlardan yapılmış büyük bir devlet arşivi binasında bulunduğu belirtti.

Tabletlerde çivi yazısı sembolleri kullanılarak bina planları ve kanal haritalarından un, hayvan ve tekstil alım ve teslimlerine kadar her şeyin en ince ayrıntısına kadar kaydedilmiş olması dikkat çekti. Tabletlerde ayrıca kapsamlı isim ve iş listeleri bulunuyor.

Tabletler Akad hükümetinin altın ve gümüş gibi değerli metallerin yanı sıra bira gibi sıvıları ölçmek için standart bir metrik sisteme sahip olduğunu ortaya koyuyor.

İMPARATORLUĞUN İŞLEYİŞİNİN GERÇEK KANITLARI

British Museum'un antik Mezopotamya küratörü Sebastien Rey, bu tabletlerin dünyadaki ilk imparatorluğun hesap çizelgeleri olduğunu ve imparatorluğun idaresindeki toprakları nasıl kontrol ettiğinin gerçek kanıtları olduğunu belirtti.

Rey, imparatorluğun kontrolünün fiziksel kanıtlarına daha önce bulunmadığını, buluntuların yerinde, yani orijinal bağlamlarında korunduğunu vurguladı.

KADINLARIN KONUMU DİKKAT ÇEKİCİ

Tabletlerde yer alan bilgiler, kadınların bu toplumda önemli pozisyonlara sahip olduğunu da ortaya koyuyor.

Rey, büyük ölçüde erkekler tarafından yönetilen bir toplum olmasına rağmen yüksek rahibelerin önemli bir konumda olduğunu, kadının rolünün diğer birçok topluma kıyasla daha yukarıda olduğunu ve topladıkları kanıtlara dayanarak bunun inkâr edilemez olduğunu söyledi.

GÜVENİLİR KAYIT ÇOK AZ

Tabletler ayrıca, daha sonra oluşturulan Akad yazıtlarının güvenilir olmayan kopyaları dışında bu döneme ait çok az kayıt olduğu göz önüne alındığında, bu şehrin nasıl işlediğine dair aydınlatıcı bilgiler sunuyor.

Irak Süleymaniye Amerikan Üniversitesi Arkeoloji ve Kültürel Miras Merkezi Müdürü Tobin Hartnell, bu tabletlerin Akadların imparatorluklarını nasıl yönettiklerine dair daha fazla bağlam sağladığını, zira daha önceki tabletlerin çoğunun yağmacılardan geldiğini ancak bu buluntuların sit alanının çıkarıldığını belirtti.

Hartnell, tabletlerin Akadların bir Sümer şehrini, özellikle de imparatorluğun sınırında yer alan bir şehri nasıl yönettiklerini gösterdiğini sözlerine ekledi.

BAĞDAT’TAKİ MÜZEYE GÖNDERİLECEK

Tabletler şu anda İngiliz-Amerikan konservatör Dana Goodburn-Brown'ın gözetimi altında, yazıya dökülebilmeleri için temizleniyor.

British Museum ile Irak hükümetine bağlı Devlet Eski Eserler ve Miras Kurulu arasında bölgenin arkeolojik zenginliğini korumaya yönelik bir iş birliği olan Girsu Projesi'ndeki arkeologlar tarafından bulunan tabletler daha sonra Bağdat'taki Irak Müzesi'ne gönderilecek ve burada analiz edilip incelenecek.