58 yıl sonra bir ilk! Suriye uluslararası arenaya geri döndü

Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed Şara, Birleşmiş Milletler (BM) 80. Genel Kurulu’nda yaptığı konuşmayla ülkesinin diplomasi sahnesine geri dönüşünü ilan etti. Yaklaşık 60 yıl aradan sonra BM Genel Kurulu’na katılan ilk Suriye lideri olan Şara, “Bugün, yaptırımların tamamen kaldırılmasını talep ediyoruz. Çünkü bunlar hâlâ halkımızı zincirlemektedir” diyerek uluslararası topluma güçlü bir mesaj verdi.

"SURİYE, 60 YIL BASKI ALTINDA KALDI"

Özel seyahat izniyle New York’a gelen Şara, konuşmasında Suriye’nin devrik lider Beşar Esad ve Hafız Esad dönemlerini sert sözlerle eleştirdi. Şara, “Suriye, 60 yıl boyunca yönettiği toprakların değerini hiçe sayan baskıcı bir yönetim altında kaldı. Uzun yıllar boyunca adaletsizlik, mahrumiyet ve zulüm gördük. Önceki rejim, halkımıza karşı en korkunç işkenceleri uyguladı. Kimyasal silahlar, bombardımanlar, hapishanelerde işkenceler, zorla yerinden etmeler ve mezhep kavgalarıyla ülkemizi paramparça etti. Eski rejim yaklaşık bir milyon insanı öldürdü, milyonlarcasını yerinden etti, iki milyon evi yıktı” dedi.

Şara, Suriye halkının örgütlenmekten ve askeri mücadeleden başka seçeneği kalmadığını vurgulayarak, “Bu askeri operasyon, merhamet ve hoşgörü önceliğiyle yürütüldü. Siviller hedef alınmadı, adalet intikam olmadan sağlandı. Hakkımızı geri aldık, zafer kazandık. Mültecilerin dönüş yolunu açtık, uyuşturucu ticaretini bitirdik. Suriye artık kriz ihraç eden değil, barış fırsatı sunan bir ülkedir” ifadelerini kullandı.

Suriye’nin yeni dönemine dikkat çeken Şara, “Hakikat, yalana galip gelmiştir. Suriye, dünya milletleri arasındaki haklı yerini geri almaktadır. Bu, enkaz altından yeniden doğan, haklarını ve özgürlüğünü geri alan bir halkın iradesinin yankısıdır” diye konuştu.

Şara, ülkesindeki siyasi sürece de değinerek, “Halk Meclisi seçimleriyle halkın temsilcileri belirlenecek. Yoğun diplomasiyle Suriye, uluslararası ilişkilerini yeniden kurdu ve bölgesel ortaklıklar tesis etti. Yaptırımların kademeli olarak kaldırılmasını sağladık. Bugün, yaptırımların tamamen kaldırılmasını talep ediyoruz” mesajını verdi.

İSRAİL’E SERT MESAJ: “ULUSLARARASI TOPLUMU YANIMIZDA GÖRMEK İSTİYORUZ”

Konuşmasının önemli bölümünü İsrail’e ayıran Suriye lideri, “İsrail’in ülkemize yönelik saldırıları devam ediyor. Bu politikalar, Suriye’ye destek veren uluslararası tutumla çelişmektedir ve bölgemizde yeni krizler yaratmaktadır. Suriye, bu saldırılar karşısında diyaloğa bağlıdır ve 1974 Kuvvetlerin Ayrıştırılması Anlaşması’na uymaya devam etmektedir. Uluslararası toplumu, bu saldırılar karşısında yanımızda durmaya çağırıyoruz” dedi.

TÜRKİYE VE ARAP DÜNYASINA TEŞEKKÜR

Suriye lideri, “Suriye halkı adına bize yardım eden, bizi ülkelerinde ağırlayan ve zaferimize sevinen tüm milletlere teşekkür ediyorum. Özellikle Türkiye, Katar, Suudi Arabistan, tüm Arap ve İslam ülkeleri ile ABD ve Avrupa Birliği’ne minnettarız” dedi. Gazze’ye de destek mesajı veren Şara, “Gazze halkının yanındayız. Savaşa derhal son verilmesi çağrısında bulunuyoruz” ifadelerini kullandı.

KONUŞMA ÖNCESİ DİKKAT ÇEKEN DETAY

Suriye Dışişleri Bakanı Esad Hasan Şeybani, sosyal medyadan yaptığı paylaşımda, “Tüm Dışişleri ekibi hazırlık yapsa da Sayın Cumhurbaşkanı, Suriye’nin hikayesini bizzat kendi kalemiyle yazmakta ısrar etti” diyerek Şara’nın konuşmasını kendi hazırladığını açıkladı.

SURİYE LİDERLERİNİN BM'YE 60 YILLIK UZAKLIĞI

Şara’nın konuşması, Suriye’nin BM sahnesindeki uzun yokluğunu da sonlandırdı. Son olarak 1967’de dönemin Cumhurbaşkanı Nureddin el-Atasi BM Genel Kurulu’na katılmıştı.
Suriye, 1949–1970 arasında sekiz darbeye sahne olmuş, liderler ülkeyi terk ettiklerinde darbe korkusu nedeniyle uluslararası platformlardan uzak kalmıştı.

Araştırmacılara göre bu dönemde darbeler ve anayasal meşruiyet eksikliği, devlet başkanlarının yurt dışına çıkmasını engelledi. 1967 yılında başlayan Arap-İsrail savaşının ardından Hafız Esad yönetimi, “İsrail ile işgal çözülmeden katılım yok” politikası izleyerek ülkesinin BM’deki varlığını bilinçli olarak sınırlandırdı. Hem Hafız Esad hem de oğlu Beşar Esad, Washington’ın “teröre destek veren devlet” listesine alınmalarının ardından aksi yönde politika izlemediler ve iktidarda kalmaya odaklandılar. Baba ve oğul Esad, BM'yi rejimin sicilini ifşa edebilecek organizasyon olarak gördüler ve platformdan uzak durdular.

SURİYE’NİN BM’DEKİ KURUCU ROLÜ

Suriye’nin BM tarihi ise çok daha eskilere dayanıyor. 1945’te Suriye Cumhurbaşkanı Şükrü el-Kuvvetli, İngiliz Başbakanı Winston Churchill ile görüşerek ülkesinin BM’nin kurucu üyeleri arasına girmesini sağladı.

Dönemin Başbakanı Faris el-Huri, San Francisco Konferansı’na katılarak BM Tüzüğü’nü imzalayan isimlerden biri oldu.