80 yıl önce çalınan tablo ev ilanında ortaya çıktı

İlanda evin içini gösteren bir fotoğrafta, geç barok dönem portre ressamı Giuseppe Ghislandi, namı diğer Fra' Galgario'nun “Bir Hanımefendinin Portresi (Contessa Colleoni)” adlı tablosu, Buenos Aires yakınlarındaki bir sahil kasabasında bulunan evin oturma odasındaki kanepenin üzerinde asılı olarak görülüyor.

The Guardian'ın haberine göre Hollanda merkezli gazete AD, uzun bir araştırmanın ardından ve emlakçının da farkında olmadan yaptığı yardımla, kayıp sanat eserleri veritabanında yer alan ve Hollanda kültür bakanlığı tarafından İkinci Dünya Savaşı'ndan sonra “iade edilmemiş” olarak listelenen eseri bulduğunu açıkladı.

Portrait of a Lady, Mayıs 1940 ortasında Nazi işgalinden dolayı Hollanda'dan kaçan, ancak kendisini güvenli bir yere götüren geminin ambarında düşerek boynunu kırarak ölen önde gelen Hollandalı sanat tüccarı Jacques Goudstikker'e aitti.

Birkaç hafta içinde, Goudstikker'in eski ustaların eserleri olarak kataloglanan çok sayıda tablo da dahil olmak üzere 1.100'den fazla eserden oluşan koleksiyonunun tamamı, Nazi yöneticisi Hermann Göring tarafından zorla, gerçek değerinin çok altında bir fiyata alıkonuldu.

İkinci Dünya Savaşı'ndan sonra, bazı eserler Almanya'da ele geçirildi ve Rijkmuseum'da Hollanda ulusal koleksiyonunun bir parçası olarak sergilendi. 2006 yılında ise 202 eser, galerinin hayatta kalan tek varisi olan gelini Marei von Saher'e iade edildi.

Portrait of a Lady bu eserler arasında değildi. AD, savaş zamanına ait belgeleri ortaya çıkardığını ve bu belgelerin, 1945 yılında İsviçre'ye kaçan Nazi yetkilisi, SS subayı ve Göring'in kıdemli yardımcısı Friedrich Kadgien'in sahip olduğu iki eserden birinin bu tablo olduğunu gösterdiğini söyledi.

Gazeteye göre, ABD'li sorgu memurları tarafından “gerçek bir Nazi değil, en aşağılık türden bir yılan” olarak tanımlanan Kadgien, daha sonra İsviçre'den Brezilya'ya, ardından Arjantin'e gitti ve burada bir şirket kurup bir aile kurdu ve 1978'de 71 yaşında öldü.

Gazete, Buenos Aires'te yaşayan merhum Nazi'nin iki kızıyla babaları ve kayıp sanat eserleri hakkında konuşmak için yıllarca girişimlerde bulunduğunu, ancak sürekli reddedildiğini belirtti. Sonunda, bir muhabir kapıları çalmak için gönderildi.

Muhabir Peter Schouten, “Evde kesinlikle biri vardı, koridorda hareket eden bir gölge gördük, ancak kimse kapıyı açmadı” diye bildirdi. “Bu arada, ev satılık” diye ekledi ve Robles Casas & Campos emlak acentesinin bağlantısını ekledi.

AD muhabiri Cyril Rosman şöyle dedi: “Ertesi sabah bağlantıyı açtığımda, evin iç fotoğraflarını kaydırmaya başladım. Kadgien'in geçmişi hakkında daha fazla bilgi veren bir şey var mıydı? Sonra gördüm. Kanepenin üzerindeki o tablo – beşinci fotoğraf...”

Gazete, sanat tarihçilerinin bu tablonun, eserleri dünyanın çeşitli müzelerinde sergilenen, İtalya'nın 17. yüzyıl sonu ve 18. yüzyıl başının en önemli portre ressamlarından biri olan Ghislandi'nin kayıp eseri olduğuna inandıklarını yazdı.

Nijmegen'deki Radboud Üniversitesi'nden Bram de Klerck, kompozisyonun “aynı” olduğunu ve boyutların ve renklerin önceki siyah-beyaz fotoğraflarla uyumlu göründüğünü söyledi, ancak bir fotoğrafa dayanarak daha fazla bir şey söyleyemeyeceğini belirtti.

Hollanda hükümetinin kültürel miras servisinde çalışan iki araştırmacı, Annelies Kool ve Perry Schrier de AD'ye bunun bir kopya olduğunu “düşünmek için hiçbir neden olmadığını” söyledi ve sadece tablonun kendisinin incelenmesinin bunu doğrulayabileceğini ekledi.

Ayrıca Kool ve Schrier, Kadgien'in kızlarından birinin sosyal medya paylaşımında, Kadgien'in sahip olduğu bilinen ikinci bir kayıp eserin, 17. yüzyıl Hollandalı sanatçı Abraham Mignon'un bir natürmort resminin fotoğrafını keşfettiklerini düşündüklerini söylediler.

AD, fotoğrafın keşfedilmesinden bu yana kız kardeşlerle konuşma girişimlerinin başarısız olduğunu ve birinin gazeteye “Benden ne bilgi istediğinizi bilmiyorum ve hangi tablodan bahsettiğinizi bilmiyorum” dediğini bildirdi.

Goudstikker ailesinin ABD'li avukatı, galerinin mirasçılarının eseri geri almak için her türlü çabayı göstereceklerini söyledi. 81 yaşındaki von Saher ise, 1990'larda başlayan, rahmetli kayınpederine ait sanat eserlerini arama çabalarından vazgeçmeyeceğini belirtti.