AB den sert uyarı: 70 üvey kardeş kabul edilemez Sözcü Gazetesi

Fransa, Macaristan, Hollanda ve İspanya’nın da destek verdiği girişim, özellikle “süper sperm donörü” olarak adlandırılan ve yüzlerce çocuğun biyolojik babası olabilen kişilere yönelik kaygıları artırıyor. Şu anda birçok ülkede bu konuda yasal sınırlamalar ulusal düzeyde uygulanıyor ancak bağlayıcı bir uluslararası düzenleme bulunmuyor.

Bazı ticari sperm bankaları, donör başına 75 aileyle sınırlı kalacak şekilde gönüllü kotalar belirlerken, bazı kurumlarda böyle bir sınır dahi bulunmuyor. Bu da bir donörden 100’ün üzerinde genetik kardeşin doğmasına neden olabiliyor. Hollanda'da 550'den fazla çocuğun babası olduğundan şüphelenilen bir donör ve 100’den fazla çocuğa bağışta bulunduğu iddia edilen Telegram CEO’su Paul Durov, bu endişelerin sembolü hâline gelmiş durumda.

Euronews'te yer alan habere göre; İsveç Sağlık Bakanı Acko Ankarberg Johansson, bu durumun yalnızca etik değil, psikososyal sorunlar da yarattığını belirterek, donörler ve donörden doğan çocuklar üzerindeki etkilerin artık göz ardı edilemeyeceğini vurguladı.

Yakın zamanda, spermi nadir ve kanserle bağlantılı bir genetik mutasyon taşıyan başka bir Hollandalı donörün sperminin en az 52 hamilelikte kullanıldığı ortaya çıkmış ve bunların bazılarına kanser teşhisi konmuştu. Bu olay da sınırlama taleplerini yeniden gündeme taşıdı.

Yunanistan’daki önceki bir toplantıda da gündeme gelen öneride, düşen doğurganlık oranları, ileri yaşta aile kurma eğilimi ve demografik baskıların artması sebebiyle donör sayısının daha düzenli kontrol altına alınması gerektiği savunulmuştu.

Belçika Sağlık Bakanı Frank Vandenbroucke ise bu sistemin ancak sınır ötesi kapsamlı bir kayıt mekanizmasıyla işleyebileceğini belirtti. Vandenbroucke, “AB genelinde bir kota belirlenmeli ve bu, ortak bir veri tabanıyla desteklenmeli. 70’ten fazla üvey kardeşi olduğunu öğrenen bir çocuk için bu etik dışıdır ve ciddi bir risk teşkil eder” dedi.

Avrupa Komisyonu ise öneriye temkinli yaklaşıyor. Komisyon, kısa süre önce güncellenen insan kaynaklı maddeler yönetmeliği üzerinden değerlendirme yapılması gerektiğini savunuyor. Yetkili Sandra Gallina, konunun tekrar eden bir endişe kaynağı olduğunu belirtmekle birlikte, donör başına çocuk sayısının düzenlenmesinin ulusal otoritelerin sorumluluğunda olduğunu hatırlattı.

Gallina, Komisyon’un İsveç ve Belçika’nın çağrısıyla Avrupa İnsan Üremesi ve Embriyoloji Derneği (ESHRE) ile bir değerlendirme toplantısı düzenleyeceğini açıkladı.