AB ve İngiltere arasında tarihi anlaşma imzalandı: İngilizler çileden çıktı! Starmer ihanetle suçlanıyor

İngiltere, 2038'e kadar balıkçılık hakları tanıdığı AB'nin bitki ve hayvan sağlığı yönetmeliklerine uymayı ve Avrupa Adalet Divanı kararlarını tanımayı da kabul etti. Taraflar arasında savunma alanında da mutabakat sağlanırken, "Genç Hareketliliği" (gençlerin İngiltere ve AB arasında seyahat, yerleşim ve çalışma hakları elde etmesini sağlayacak plan) görüşmelerinin ilerleyen tarihlerde devam edeceği bildirildi.

Lancaster House'da düzenlenen İngiltere-AB zirvesinde konuşan Starmer, "Bu toplantı ilişkilerimizde yeni bir dönemi işaret ediyor" açıklamasını yaptı. Starmer, ulusal çıkarlar doğrultusunda iş birliğinin önemine dikkat çekerek, "Artık geriye değil, ileriye bakma zamanı" mesajını verdi.

'KAZANAN MACRON OLDU'

İngiliz gazeteleri, anlaşmayı okuyucularına 'Starmer pes etti' ve 'Macron İngiltere'yi engelledi' gibi manşetlerle duyurdu. The Guardian, anlaşmanın İngiltere'de ağır eleştirilere maruz kaldığını bildirirken, The Telegraph ise kazananın Macron olduğunu söyledi ve anlaşmanın İngiliz balıkçılığına ağır zarar verebileceğini iddia etti.

Fransız lider, ülkesinin İngiltere ile aralarındaki anlaşmalara bağlı olduğunu dile getirmiş, Londra yönetimiyle yeni bir uzlaşma sağlamayı umduklarını kaydetmişti. Ada basınına göre, Von der Leyen ve Starmer arasında bugün yapılan görüşmeyle varılan anlaşma, İngiliz muhafazakarların kabul edilmesi için büyük uğraş verdikleri Brexit'in ters yüz edilmesi anlamına geliyor. İngiliz gazeteleri, anlaşmayı 'Kazanan Macron oldu' şeklinde yorumladı.

Avrupa Birliği (AB), AB'den ayrılmasının ardından İngiltere ile yapacağı ilk zirve toplantısı öncesinde bu ülkenin Birliğin savunma programlarına katılabilmesinin önünü açacak bir anlaşmaya vardı. AA'ya konuşan bir AB yetkilisi, "Bu, İngiltere ile ilişkilerimizde yeni bir döneme girdiğimizi gösteriyor" açıklamasını yaparak, Londra'yı "Bir komşu, bir müttefik ve küresel bir ortak" olarak tanımladı.

'OMUZ OMUZA, EL ELE'

Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, anlaşmaya ilişkin İngiltere ile AB'nin "omuz omuza, el ele" birlikte çalıştığı yorumunu yaparak, Londra ile AB arasındaki ilişki açısından "büyük bir gün" yaşandığının altını çizdi. Von der Leyen, daha fazla ekonomik iş birliğinin yanı sıra "halklar arası temasların" da artmasını umduklarını kaydetti.

İngiltere-AB zirvesinin açılışında konuşma yapan von der Leyen, "Şimdi yeni bir sayfa açıyoruz. Bu, jeopolitik gerginliklerin arttığı bir dönemde çok önemli olan yeni bir sayfa, bizler aynı fikirdeyiz ve aynı değerleri paylaşıyoruz" diye konuştu.

İngiltere'nin AB İlişkileri Bakanı Nick Thomas-Symonds, anlaşmayı "tarihi bir adım" olarak nitelendirirken, Ticaret Bakanı Jonathan Reynolds ise mutabakatı 10 üzerinden 8 puanla değerlendirdi. Reynolds, anlaşmanın İngiltere için daha iyi olabileceğini ifade ederken, mevcut şartların da kötü olarak nitelenemeyeceğini belirtti.

Görüşmelere ilişkin bilgi sahibi kaynaklar, giden süreçteki müzakerelerin son dakikalara kadar sürdüğü bilgisini verdi. Kaynaklar, müzakerelerin her zaman her iki tarafta da iyi niyetle gerçekleştiğini belirtirken, sonucun hem AB hem de İngiltere için çok olumlu olduğunu açıkladı.

MUHALEFET SERT TEPKİ GÖSTERDİ

Eski Brexit Bakanı Lord Frost, hükümeti "İngiliz balıkçılarını terk etmekle" suçladı. Brexit'in öncülerinden Reform UK lideri Nigel Farage ise bu kararın "İngiltere balıkçılık sektörünün sonu" anlamına geldiğini öne sürdü.

Muhafazakar Parti'nin kıdemli ismi Victoria Atkins, balıkçılık endüstrisinin "feda edildiğini" savundu. İskoç Muhafazakar Parti lideri Russell Findley ise Starmer'i 'tamamen ihanetle' suçladı ve anlaşmanın karşısında duracaklarını vurguladı.

Eski Başbakan Liz Truss, anlaşmanın bir sonraki genel seçimden sonra iptal edilmesi gerektiğini belirterek, "(Bu anlaşma) Hiçbir parlamento halefini bağlamaz" ifadelerini kullandı. Reform UK yetkilisi Richard Tice ise iktidara gelmeleri halinde bu kararı geri alacaklarını duyurdu. Muhafazakar Parti lideri Kemi Badenoch da anlaşmayı eleştirerek, İngiltere'nin "bir kez daha Brüksel'in sözünü dinleyen taraf haline geldiği" uyarısını yaptı.

Farage'ın partisi aşırı sağcı Reform UK, 1 Mayıs'ta yapılan yerel seçimlerde tarihi bir başarı elde etti. Yerel yönetimlerde 677 temsilci çıkaran Reform UK, seçimlerin galibi oldu.

'BREXIT İÇİN SONUN BAŞLANGICI'

Muhafazakar Parti eski içişleri bakanı Suella Braverman, anlaşmanın "Brexit için sonun başlangıcı" anlamına geldiğini ifade ederek, hükümetin balıkçılık hakları konusunda "teslim olmayı" kabul etmesinin "affedilemez" olduğunu söyledi.

Braverman X'te paylaştığı mesajında, "Bu anlaşma bir teslimiyettir. Hükümet balıkçı topluluğumuzu hayal kırıklığına uğrattı. Bu teslimiyet kıyı topluluklarımız ve balıkçılarımız için affedilemez. İngiliz halkı bunu unutmayacak. Brexit için sonun başlangıcı" diye yazdı.

STARMER'İN PARTİSİNDEN DE İTİRAZLAR YÜKSELDİ

İşçi Partisi içinden de Starmer'e eleştiriler yükseldi. Eski milletvekili Barones Hoey, anlaşmanın Reform UK'ye destek sağlayacağını iddia etti. İşçi Partisi'nden bazı milletvekilleri, anlaşmanın İngiltere zararına olduğunu savunarak Starmer'i yanlış adımlar atmakla itham etti.

İskoç Balıkçılar Federasyonu, Starmer'in anlaşmasını "İskoç balıkçılar için bir korku gösterisi" olarak niteledi.

AB'ye 1973'te üye olan İngiltere, sancılı bir sürecin ardından resmi olarak 31 Ocak 2020'de Birlikten ayrılmıştı. İngiltere Başbakanı Keir Starmer'in 5 Temmuz 2024'te başbakanlığı devralmasının ardından Brüksel-Londra ilişkilerinde olumlu bir gündeme odaklanılmıştı.

ANLAŞMA METNİ BASINA SIZDI: SAVUNMA ALANINDA KRİTİK KARARLAR

The Telegraph'ın sızdırdığı anlaşma metnine göre, güvenlik alanında da iş birliği kararı alındı. Anlaşmaya göre taraflar, Ukrayna'ya destek, savunma sanayii iş birliği, askeri malzeme tedariki ve siber güvenlik gibi alanlarda ortak çalışacak. İngiltere ve AB, deniz güvenliği konusunda da iş birliğini artırmayı planlıyor.

AB ve İngiltere, suçla mücadelede daha etkin iş birliği için Europol ile bağlantıları güçlendirmek üzere uzlaşmaya vardı. Parmak izi, DNA ve suç kayıtlarının paylaşımı genişletilecek. Aile hukuku dahil medeni ve ticari konularda yargısal iş birliği artırılacak.

AB, mart ayında 2030'a kadar savunma harcamalarını, yatırımlarını ve üretimini artırma, ortak savunma projelerine kaynak ayırma gibi unsurları içeren ve 150 milyar avroluk finansman sağlayan bir strateji belirledi. "SAFE" adı verilen stratejiye, üye ülkelerin dışında AB'nin güvenlik ve savunma alanında ortaklık anlaşması yaptığı ülkeler de katılabiliyor. AB; Norveç, Moldova, Güney Kore, Japonya, Arnavutluk ve Kuzey Makedonya ile güvenlik ve savunma ortaklığı anlaşmaları imzalamıştı.

GENÇLER İÇİN ÖZEL MADDELER

Anlaşmanın en dikkat çeken maddelerinden biri gençler için alınan kararlar oldu. AB ve İngiltere, gençlerin karşılıklı olarak iş, eğitim ve seyahat imkanlarından yararlanabilmesi için özel vize programı geliştirecek. Ayrıca İngiltere'nin Erasmus+ programına yeniden katılımı için müzakereler başlatılacak.

Telegraph'ın ele geçirdiği metinde, nerji alanında önemli adımlar atılması planlanıyor. Buna göre, İngiltere'nin AB elektrik pazarına katılımı değerlendirilecek. Taraflar, tarım ve gıda ürünleri dolaşımını kolaylaştırmak amacıyla Ortak Sağlık ve Bitki Sağlığı Çalışma Grubu da oluşturacak.

DÜZENSİZ GÖÇLE MÜCADELE KARARI

Anlaşmada düzensiz göçle mücadele önemli yer tutuyor. Anlaşma metnine göre, insan kaçakçılığıyla mücadele ve sınır güvenliği için bilgi paylaşımı artırılacak. Taraflar arasında üçüncü ülkelere iadeler konusunda iş birliği de geliştirilecek. Ayrıca, vize suistimallerinin önlenmesi için ortak çalışmalar yürütülecek.

Anlaşmanın tam metni henüz kamuoyuna açıklanmazken, taraflar Windsor Çerçevesi dahil mevcut anlaşmalara bağlılıklarını teyit etti. Uzmanlar, bu anlaşmanın İngiltere-AB ilişkilerinde yeni bir dönemi işaret ettiğini belirtti.