ABD Afrika’da neyin peşinde

ABD’nin Afrika kıtasına yönelik ilgisi ve girişimlerinde son dönemde gözle görülür bir artış ve değişiklik söz konusu. Washington yönetimi geçen ay Demokratik Kongo Cumhuriyeti (DKC) ve Ruanda arasındaki 30 yıllık savaşı bitiren bir barış anlaşmasına arabuluculuk ederken, önceki gün de ABD Başkanı Donald Trump Gabon, Gine-Bissau, Liberya, Moritanya ve Senegal’den oluşan 5 Afrika ülke liderini Beyaz Saray’da ağırladı ve basına açık toplantının ardından Afrikalı liderlerle yemek yedi. Yemekte Afrika’nın birçok ekonomik fırsat sunduğunu söyleyen Trump’ın kıtaya ilgisinin ardında ise iki sebep var: Mineraller ve göç sorunu.

‘YARDIMDAN TİCARETE’

Geçen ocak ayında göreve başlayan Trump yönetiminin aldığı ilk kararlardan biri ABD Dışişleri Bakanlığı’nın dış yardım fonlarını kesmesi olmuştu. Birçok kamu hizmetinin sunulmasında ABD yardımlarına ciddi oranda bağımlı olan Afrika ülkelerinden bazı liderler önceki gün Trump ile masaya oturarak ABD Başkanı’nın “yardımdan ticarete” diye tanılmadığı politika değişikliği perspektifinde yeni bir işbirliği modeli için zemin aradı. Nadir toprak elementleri, değerli mineraller ve petrol yatakları açısından zengin olan Batı Afrika ülkelerinin liderleri ABD Başkanı’nın kıtaya barış getirmedeki çabalarından ötürü övdü, söz konusu doğal kaynakların değerlendirmesi için Amerikan şirketlerine açıktan yatırım çağrısı yaptı.

ÇİN ETKİSİ YÜKSEK

Uranyum, lityum, altın, elmas, petrol, manganez, kobalt ve zirkonyum gibi değerli mineral ve elementlere sahip bölgede Çin uzun süredir etkili oluyor. Nadir elementler ve minerallerin işlenmesi ile tedarikinde dünya piyasasında tekel konumunda bulunan Çin, yüksek teknolojili ürünlerin üretiminde de tedarik zinciri ve piyasa üzerinde doğrudan etki sahibi. Çin doğal kaynaklar etrafında ticari ilişkiler geliştirdiği Afrika ülkelerine altyapı yatırımları sağlıyor. ABD’de Trump yönetimi, Afrika ülkeleriyle ticari ilişkilerinin kapasitesini arttırarak bölgedeki Çin etkisini kırmayı amaçlıyor. Washington’ın geçen ay arabuluculuğunu yaptığı DKC-Ruanda anlaşması da ABD’nin Kongo’da önemli miktarda mineral hakları elde etmesini sağlamıştı.

‘GÖÇMENLERİ ALIN’ TEKLİFİ

ABD’nin bölgeden bir diğer beklentisi de Trump yönetiminin en çok önem verdiği konulardan olan yasadışı göçle mücadelede işbirliği. ABD Dışişleri Bakanlığı’nın 5 lidere zirve öncesi yasadışı göçmenlerin kabulüyle ilgili bir teklif yaptığı öğrenildi. Belgeye göre, ülkeler anlaşmayı kabul ederse, transfer edilen göçmenleri ABD’deki sığınma talepleri hakkında nihai bir karar verilene kadar “kendi ülkelerine veya daha önce daimi ikamet ettikleri ülkeye” geri göndermemeyi kabul etmek zorunda kalacak. Ancak Afrikalı liderlerin bu teklife vereceği cevap belirsiz.

TRUMP’TAN KONUĞUNA: İNGİLİZCENİZ NE KADAR İYİ

ABD Başkanı Donald Trump’ın Afrikalı liderlerle görüşmedeki tavırları ve söyledikleri birçok kesimin tepkisini çekti. Programının çok yoğun olduğunu söyleyen Trump, “Belki burayı hızlı geçebiliriz” diyerek Afrikalı liderlerden kendilerini tanıtırken sadece isimlerini ve ülkelerini söylemelerini istedi. Trump ayrıca resmi dili İngilizce olan Liberya’nın lideri Joseph Boakai’ye “İngilizceniz ne kadar güzel. Böyle güzel konuşmayı nerede öğrendiniz? Bu masada sizin kadar iyi konuşamayan insanlar var” dedi.