ABD Başkanı Trump ın H 1B vizesi kararı panik yarattı: Ne anlama geliyor? Dış Haberler

ABD Başkanı Donald Trump yönetiminin göçmenlik önlemleri kapsamında H1-B vizesi için yıllık 100 bin dolarlık ödeme isteneceğini açıklaması panik yarattı. Bugüne kadar birkaç bin dolarlık işlem ücreti istenirken, bu ücretin 100 bin dolara çıkmasının ardından Beyaz Saray yaşanan paniği dindirmeye çalışıyor.

Trump'tan, çalışma vizelerine 100 bin dolarlık başvuru ücreti Haberi Görüntüle

ABD Başkanı Trump, Cuma günü Oval Ofis'te Ticaret Bakanı Howard Lutnick ile birlikte H-1B vizesi programında yaptığı değişiklikleri duyurdu. Beyaz Saray, programın uzun zamandır işverenler tarafından istismar edildiğini ve Amerikalı çalışanların işten çıkarılmasına neden olduğunu savundu.

H-1B VİZESİ NEDİR?

H-1B vizesi, Amerika Birleşik Devletleri'nde nitelikli yabancı çalışanların geçici olarak istihdam edilmesine izin veren bir çalışma vizesi. 1990'da çıkarılan bir yasayla oluşturuldu.

Genellikle bilim, teknoloji, mühendislik, matematik alanlarında uzman kişilere veriliyor. Şirketler, bu vizeyi Amerikalı çalışan bulunamayan özel pozisyonlar için kullanabiliyor.

İlk veriliş süresi 3 yıl, sonrasında 6 yıla kadar uzatılabiliyor. Geçici oturum sağlıyor ama birçok işveren çalışanına daha sonra Green Card için sponsor oluyor.

Her yıl 65 bin kişi için, ayrıca yüksek lisans ve üstü derecelere sahip olanlar için 20 bin ek kota var. Üniversiteler ve araştırma kurumları bu kotadan muaf.

En çok teknoloji şirketleri (Google, Amazon, Microsoft, Meta, Apple vb.) tarafından kullanılıyor. Başvuru, çalışan adına işveren tarafından yapılıyor; çalışan kendi başına H-1B'ye başvuramıyor.

Lutnick, ücret miktarının şirketlerle yapılan istişareler sonucu belirlendiğini söyledi. Göçmen karşıtları ve aşırı sağcılar, bu vizenin şirketler tarafından Amerikalıların yerine yabancı çalışan getirmek için kullanıldığını savunuyor. Bu konu, Trump'ın destekçileri arasında da tartışmalı olurken, başkanın kendi tutumu da zaman içinde değişiklik gösterdi. Ve bu değişiklikten en çok teknoloji şirketleri etkilenecek.

Lutnick, "Büyük teknoloji şirketlerinin ya da diğer büyük şirketlerin yabancı işçileri eğitmesi dönemi bitti. Hükümete 100 bin dolar ödeyecekler, sonra da çalışana maaş verecekler. Eğer birini eğitecekseniz, ülkemizin büyük üniversitelerinden yeni mezunlardan birini eğiteceksiniz. Amerikalıları eğitin, gelip bizim işlerimizi alan insanları getirmeyi bırakın." dedi

ÖDEME TEK SEFERLİK

Lutnick Cuma günü defalarca ücretin yıllık olacağını söylese de, Beyaz Saray yetkilisi Cumartesi günü bunun yalnızca dilekçe için geçerli "tek seferlik bir ödeme" olduğunu ifade etti. Beyaz Saray Sözcüsü Karoline Leavitt de yaptığı açıklamada, ödemenin "yıllık değil, tek seferlik bir ücret olduğunu teyit etti.

H-1B KAPSAMINDA ÇALIŞANLAR KİMLER?

New York Times'ın haberine göre, Kongre her yıl lisans diplomasına sahip olanlar için 65 bin, yüksek lisans veya daha üst dereceye sahip olanlar için 20 bin ek H-1B vizesi veriyor. Üniversiteler ve araştırma kurumları bu sınırlamaların dışında tutuluyor.

Bu vizeler en çok yazılım mühendisleri, bilgisayar programcıları ve teknoloji sektörü çalışanlarına veriliyor. ABD Vatandaşlık ve Göçmenlik Hizmetleri'ne göre geçen yıl Amazon, Google, Meta, Microsoft, Apple ve IBM en çok H-1B çalışanı istihdam eden şirketler arasındaydı. Ancak eğitim, sağlık ve üretim sektörlerinde de birçok çalışan bulunuyor.

Ülke bazında kota yok; vize sahiplerinin yaklaşık üçte ikisi ila dörtte üçü Hindistan'dan geliyor.

Hindistan Dışişleri Bakanlığı, ani değişikliklerin aileler için "insani sonuçlar" doğurabileceği uyarısında bulundu. Zira H-1B sahipleri genellikle eş ve çocuklarını da yanlarında getiriyor ve bu kişiler yıllarca ABD’de bağımlı vizelerle yaşayabiliyor.

NEDEN ELEŞTİRİLİYOR?

fwd.us adlı göçmenlik savunuculuğu grubuna göre, bu yılın başında ABD'de yaklaşık 730 bin H-1B sahibi bulunuyordu. Bu rakam, Eylül itibarıyla 163 milyondan fazla olan toplam istihdamın küçük bir kısmını oluşturuyor.

Eleştirmenler, Amerikalı işverenlerin H-1B vizelerini çoğu zaman daha düşük ücretle çalışmaya razı yabancıları işe almak için kullandığını savunuyor. Bu eleştirilerin çoğu Trump'ı destekleyen ve göçmen karşıtı Cumhuriyetçilerden geliyor. Öte yandan, Trump'ın önemli destekçileri arasında teknoloji sektöründe H-1B çalışanlarına yoğun şekilde ihtiyaç duyan iş dünyası liderleri de var.

Yeni ücret açıklaması, birçok sektörde kaos ve belirsizlik yaratırken özellikle teknoloji sektörünü zorlayacak gibi görünüyor.

H-1B SAHİPLERİ AMERİKALILARIN YERİNİ Mİ ALIYOR?

H-1B vizelerini yoğun kullanan işverenlerin, önce yerli aday aramaları gerekiyor. Ayrıca işverenler, H-1B çalışanlarına en az "benzer işte çalışanların aldığı fiili ücret" veya "geçerli sektör ücreti"ni ödemek zorunda.

Bununla birlikte, programın Amerikalı çalışanların yerini almak için kullanıldığı örnekler oldu. 2015'te Florida'daki Walt Disney World'de yaklaşık 250 teknoloji çalışanına işten çıkarıldıkları ve yerlerine geçecek H-1B vize sahiplerini eğitmeleri gerektiği söylendi. Aynı yıl Toys "R" Us ve New York Life Insurance Company çalışanları da benzer durumla karşılaştı.

Hukuken şirketler, H-1B çalışanlarına aynı işi yapan Amerikalıların ortalama ücretinden daha az ödeyemez. Ancak Ekonomi Politika Enstitüsü'ne göre, 2019'da pozisyonların yaklaşık yüzde 60'ı ortalama ücretin "çok altında" ödenmişti.