ABD’li koleksiyonere tutuklama emri… Sen misin kaçak ‘İmparator’u satın alan

 ABD’nin New York kentindeki savcılar, 2 bin yıllık bronz bir Roma heykelini Türkiye’den “yasadışı yollarla getirildiğini bilerek” satın aldığı iddia edilen Kaliforniyalı koleksiyoncu Aaron Mendelsohn hakkında tutuklama kararı çıkardı. Burdur ili sınırlarında yer alan antik Boubon kentinden 1960’larda kaçırılan “Çıplak İmparator” adlı heykelin 2007 yılında 1.3 milyon dolara satın alındığı belirtildi. ABD’de 2017 yılında savcılık bünyesinde kurulan Çalıntı Eserler Birimi, Mendelsohn’un elindeki heykel için ceza davası açma yoluna gitti. Manhattan Bölge Savcılığınca yapılan soruşturmada, 74 yaşındaki Mendelsohn’un heykeli ABD’deki bir galeri aracılığıyla satın aldığı, daha sonra da çalıntı olduğunu bilmesine rağmen Kaliforniya’daki özel koleksiyonuna dahil ettiği kaydedildi.

2 bin yıllık bronz Roma heykeli ‘Çıplak İmparator’, Boubon’daki tapınak alanından 60’lı yıllarda kaçırıldı.

ÇALINTI OLDUĞUNU BİLİYORMUŞ

İddianamede, Mendelsohn’un sanat danışmanlarıyla yaptığı e-posta yazışmaları da delil olarak sunuldu. Eski bir küratör olan Michael Padgett’in Mendelsohn’a yazdığı bir e-postada, “İmparatoru sadece akşam yemeği misafirlerine ve sayaç okuma memurlarına göster, sorun yaşamazsın” ifadelerini kullandığı ortaya çıktı. Mendelsohn’un avukatı Marcus Asner ise müvekkilinin eserin Boubon’dan geldiğini bilmediğini ve e-postalarının yanlış anlaşıldığını savunarak, “Savcılığın, Türkiye Cumhuriyeti adına heykeli almaya yönelik sivil çabası, Sayın Mendelsohn’a karşı bir suç eylemine dönüştürme çabası; aşırı, uygunsuz ve açıkça anayasaya aykırıdır” ifadelerini kullandı.   

BOUBON BÖYLE YAĞMALANMIŞ… TÜRKİYE’DEN ABD’YE LONDRA AKTARMALI

Antik Eser Kaçakçılığı Birimi’nin açıklamasına göre, Boubon’daki tapınak alanı 1960’lı yıllarda yağmalandı. Türkiye’den önce Londra’ya ve ardından ABD’ye kaçak yollarla ulaşan 8 heykelden 5’i geçmiş yıllarda iade edildi. Yargılama sürecinin tamamlanmasından sonra, ‘Çıplak İmparator’ heykelinin Türkiye’ye iade edilmesi bekleniyor.

26.684 ESER İADE EDİLDİ

Yapılan titiz çalışmalar sonrasında Türkiye, Anadolu’dan kaçırılan 26 bin 684 eserin iadesini sağladı. Bu eserlerin yaklaşık 9 bini, 2018 yılından sonra Türkiye’ye iade edildi. Son olarak Boubon kökenli imparator heykellerinin beşincisi olan Marcus Aurelius, ABD’den Türkiye’ye getirilerek Beştepe’de sergilenmeye başlanmıştı.

KAÇAKÇILIKLA MÜCADELE BAŞKANI ZEYNEP BOZ: BİZ DE KANIT GÖNDERDİK

Kültür ve Turizm Bakanlığı Kaçakçılıkla Mücadele Dairesi Başkanı Zeynep Boz, süreçle ilgili olarak Hürriyet’in soruları üzerine şu bilgileri verdi: “Aaron Mendelsohn hakkındaki tutuklama kararı, 2021 yılından bu yana devam eden Boubon soruşturmasının bir parçası.

Daha önce bu soruşturma kapsamında Lucius Verus, Septimius Severus, Marcus Aurelius gibi imparator heykelleri ile İmparatoriçe ve Genç İmparator heykellerinin iadesi de sağlanmıştı.

Bizim doğrudan başka bir egemen ülkenin mahkemesinin kararına dahlimiz olmadığı gibi, onların da bizim yargımızın kararlarına doğrudan dahli olamaz. Ancak, bu eserin Türkiye’ye ait olduğuna ilişkin pek çok somut kanıt, görgü tanığı ifadeleri ve bilimsel veriler, Kültür ve Turizm Bakanlığı Kaçakçılıkla Mücadele Dairesi Başkanlığı ve Burdur Müzesi Müdürlüğünün özverili çalışmaları ile Manhattan Bölge Savcılığı ve Amerikan İç Güvenlik Soruşturmaları Birimi’nin ortak çabalarıyla ortaya kondu. Tutuklama emri ABD mahkemelerinin kararı; soruşturma sürecinde ise MDA, HSI ve Türkiye tam bir koordinasyon içinde hareket etti.”