Açığa satış işlemlerinin görülememesi yatırımcıları olumsuz etkiliyor İş Yaşam Haberleri

Borsa İstanbul'da şu aralar gündem 25 Mart'ta yasaklanan ve ardından 1 Eylül'de yeniden serbest hale gelen açığa satış işlemleri. Açığa satışın yeniden serbest olması, CHP'nin İstanbul İl Kongresi'nin iptali gününe rastlayınca bir çok uzman tarafından ilk gün yüzde 5'in üstünde ikinci gün de yüzde 2,5'e ulaşan satışların sert olmasını açığa satışın başlamasına bağladı. Yatırımcılar ise açığa satış işleminin kendisinden değil ama bu işlemleri görememelerinin piyasada kendilerini adeta kör haline getirdiğini belirtiyor. Yani açığa satışın şeffaf olmamasından yakınıyor. Hemen belirtelim bir çok Avrupa ve ABD borsalarında yatırımcılar hem vadeli hem spot piyasada açığa satış işlemlerini görüyor.

Peki açığa satış görülemeyince ne oluyor? Sonuç olarak algoritmik işlemler yapan robotlar Vadeli İşlemler Piyasası'nda (VİOP) ve borsada spot piyasada birbirini besleyen açığa satış işlemleri ile kazançlı çıkıyor. Bireysel yatırımcı ise bu işlemleri göremediği için paniğe kapılıp zararına satış yapıyor, borsa da olması gerekenden daha sert düşüyor. Bankalar ağırlıklı BİST 30 endeksi kağıtlarının tümünde bu satış 1, 2 ve 3 Eylül'de gerçekleşti. Hemen piyasanın yukarı hareketinde de robotların yükselişin yukarı yönlü sert olmasını sağladığını belirtelim.

İşlemler fiili olarak şöyle yapılıyor: Yatırımcıların anlattığına göre borsa için kötü bir haberin geldiği günlerde veya piyasanın yönünün aşağı olduğu dönemlerde VİOP'ta açığa satış ile başlayan süreç, spot piyasada takip ediliyor. Birbirini besleyen bu süreç sonunda hem VİOP hem borsa endeksi sert düşüyor. Robotların muazzam ve sonsuz kere arbitraj imkanı elde ederek kazanç sağlayacağı bir durum oluşurken piyasa kendi dinamiklerinden ayrılıyor ve robotların kontrolüne geçiyor.

Yatırımcılar teminat artırmanın veya üst adım kuralı getirmenin sorunu çok çözemeyeceğini düşünüyor. Piyasa dinamiği denilen bilanço ve teknik analizin çalışmayacağını sadece arbitraj yapan robotları egemenliğinde bir borsaya sahip olunacağını anlatan yatırımcıların önerisi VİOP işlemlerinin anında online olarak, pay piyasasındaki açığa satışında anında hisse dağılımında açığa satış olarak anında görülmesi.

-Vadeli İşlemler Borsası'nda (VİOP) bir pay X hissesi açığa satıldı. Fiyat 13,55 lira.

-Spot piyasada teorik fiyat otomatik olarak 13,30 liraya düşer.

-Bunun üzerine algoritmik işlem yapan robotlar bunu aşağı yönlü algılar ve spot piyasada da açığa satış başlar.

-Hem VİOP hem de spot piyasada satışlar birbirini tetikler.

-13.30'dan başlayan satış sonraki adımlarda 13.29'dan başlayıp 13'e kadar gider. VİOP'ta aynı düşüş görülür.

-Hisse iyice düşünce bireysel yatırımcı da korkup elindeki hisseleri zararına satıyor. Kazanan bireysel yatırımcı değil robotlar oluyor.