Ali Ağaoğlu nasıl açıklayacağını bilemedi: O da Mehmet Şimşek e tepkili

Ekonomi yönetiminin uzun vadeli TL yatırımını desteklemek amacıyla aldığı yeni kararlar Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın imzası ile Resmi Gazete'de yayımlandı.

Cumhurbaşkanı kararı ile yatırım fonları ve 6 aya kadar vadeli mevduat hesaplarına uygulanacak stopaj oranı yüzde 17,5'e yükseltildi. Söz konusu vergi kesintisi kararını imzalayan Erdoğan, mevduat faizleri için Cumhuriyet tarihinde uygulanan en yüksek vergi oranına onay verdi.

Geçtiğimiz yıllarda sırasıyla yüzde 7,5. 10 ve 15'e yükseltilen yatırım fonları ve kısa vadeli mevduata yönelik uygulanan stopaj oranları, Cumhuriyet tarihinde ilk kez yüzde 17,5'e yükseltildi.

Türkiye'de uygulanan ekonomi politikaları ve siyasi durum nedeniyle mevduat yatırımını kısa vadeli tercih eden yatırımcılar, söz konusu değişiklikten olumsuz anlamda etkilenecek. Bugünden itibaren geçerli olacak şekilde mevduatını 6 ayın üzerinde vadeye koymayanların elde edecekleri faiz gelirinin yüzde 17,5'i kesintiye uğrayacak.

Ekonomistler ise kararı değerlendirdi.

Ekonomim'in derlediği habere göre, stopajın artışını Ekonomist Ali Ağaoğlu şöyle karşıladı:

“Hadi kamu tasarruf etmiyor… Hiç değilse stopaj oranları enflasyonla mücadele sürecinde düşürülsün ki faiz artışlarına gerek kalmaksızın para politikası daha etkin çalışsın derken, stopaj oranları artırılmış! Bu nasıl açıklanabilir, bilemedim.”

Dr. Burcu Aydın ise tahmin ve önerisini paylaştı:

“Mevduat ve yatırım fonlarında stopaj yine arttı. 6 aya kadar vadede %15'ten %17,5'e. 1 yıla kadar %12'den %15'e çıktı Yılsonuna kadar stopajın %20’ye çıkması olası. Mevcut hesapta yüksek stopaja takılmamak için, yeni yatırıma yeni hesap açın”

Ekonomi gazetecisi İris Cibre şu değerlendirmede bulundu:

“Toplam getiride portföyün tamamı üzerindeki negatif etki 1.2 puan. Öncesinde aldığınız fonlar, giriş tarihinizdeki stopajla devam edecek. Eski stopaj hakkını kaybetmemek için fon değişim kararı daha zor alınacak. Hazine m3-m2 arasındaki açılan farkı fark etmiş olmalı ki getirileri eritme kararı almış. Bunun yanında, Bakan Şimşek, bütçe açığı tahmininin tutmayacağından bahsetmişti, tam da bugün. Gelirleri artıracak. Yeni TL faize girecek olan, yıllık TL getiri beklentisi ile döviz getiri beklentisini karşılaştırmaya başlayacak. Fakat, unutmayacak ki yeni gireceği döviz fonlarında da stopaj aynı. Zaten TL faizde olanların stopajı eskisinden devam, bu yüzden dövize koşmayacak”

Bu kararı beklemediğini ve şaşırdığını söyleyen Orkun Gödek ise alınan kararın ne anlama geldiğine ilişkin yorumunu paylaştı:

" i) Faiz indirimi beklentileri resmen havada uçuyordu. Boyut+ara toplantı ölçeğinde. Burası çok ciddi dengelenir. 250-350bp civarında kalmak bence hala optimum. Arada toplantı olmayacağını da düşünerek süreci yeniden başlatmak noktasında olduğumuz unutulmasın.

ii) Maliye tarafındaki gelir yaratma talebi devam ediyor. Ana çıkış noktası bu.

iii) Faiz indirim süreci için risk teşkil eder mi? Bence değil. Unutulmasın ki adımın bir çıktısı da mevcut fonların korunması gerekliliği olacak. Yani mesaj şu: 2.5 puan stopaja kızıp ek getiri arayışına girmeye uğraşma. Yine de aksini düşünen olur mu? Olur. Gayet doğal ama kalıcılığını tartışırız.

iv) Ezbere “dolarizasyon destekler” denir mi? Diyen mutlaka olur ama orada da enflasyon patikası ve reel faizi izlemeden bunu demek acemice olur. Stopajın artırım sürecinde de her defasında bu dendi. Olmadı. Olmaması da olmayacağı anlamına gelmez tabi. Belli ki böyle bir endişe de net şekilde yok.

v) Diyelim ki oldu: TCMB ve ekonomi yönetimi işlerin kontrolden çıkmasını ister ya da izleyici kalır mı? Mart’ın ikinci yarısı ve sonrası alınan tedbirler ortada. Öyle olsa bunca vakit sıkılaşma derdiyle ve eleştiri yağmuruyla neden uğraşıldı? NŞA’da ihtimal vermem. Bölgede ve globalde koşulları zorlaştıracak gelişmeler olursa elbette yeniden gidişatı konuşmak gerek.

vi) “Stopaj arttı, hisseye para girer” olur mu? Olmaz. :) Hatta ilk aşama algısı negatif olursa da şaşırmam. Neden? Faiz indirim beklentileri yeniden şekillenecek-normalleşecek ise bunun ilk psikolojik tepkisi kaynaklı. Devamında ise dengelenme başlar, süreçten sapılmadığı, ileri vadeye odaklanıldığı hatırlanır ve mevcut patikaya dönülür.

Net/net matematik her zaman kazanır. Algı olarak bu tarz hamlelerden-geçişlerden mutlaka ki rahatsız olan yatırımcı kesimi olur. Normaldir de. Ancak, yine aynı matematik reel faiz var mı ve kendimi enflasyona karşı en iyi hangi şekilde hedge ederim/sepet yaparım buna bakar. Gerilemesi beklenen bir enflasyon ortamında kabul edelim ki mevcut politika faizi de ‘bir süredir’ finansal istikrar ağırlıklı olması gerekenden yüksek. PPK’ya dek bireysellerin PPF+mevduat hareketleri izlenir, ona göre ayarlama yapılır. TCMB’nin faizi ayarlama sürecinde dün de rezerv+DTH eğilimi masadaydı, bugün de. Değişen bir şey yok.”