Alman kanalı ProSieben.Sat1, İtalyan Berlusconi Grubu’na geçti; Editöryal bağımsızlık korunacak

T24 Dış Haberler

İtalyan medya grubu MFE, ProSieben.Sat1’in kontrolünü ele geçirdi. Yeni şirketin Avrupa’da önemli bir oyun kurucu haline geleceği belirtiliyor. Siyasetçiler ve gazeteciler endişeli.

ProSiebenSat.1 hissedarları uzun süre direndikten sonra İtalyan Media For Europe Holding (MFE)’in devralma teklifini kabul etti. MFE İtalya’nın eski başabakanı merhum Silvio Berlusconi’nin oğlu tarafından yönetiliyor. İtalyanlar, hisselerini %33’ten %75,6’ya çıkardıklarını açıkladılar. Çek rakip PPF, geçen hafta devralma planlarından vazgeçtiğini açıklamış ve ProSiebenSat.1’deki yaklaşık %15,7’lik hissesini MFE’ye satacağını duyurmuştu.

Alman Kartel hukuku açısından olası anlaşmaya bir engel yok. Muhtemel bir devralma, 2023’te Avrupa Komisyonu’na, 2024’te ise Almanya Rekabet Kurumu’na inceleme için sunulmuştu. O dönemde Berlusconi şirketinin hisseleri %25 sınırını aşmıştı. Holdingin amacı, Avrupa’da büyük bir televizyon grubu oluşturmak. Böyle bir yapı, Amerikan yayın devlerine de rakip olabilecek.

ProSiebenSat.1 Almanya’da ikinci büyük TV kanalı

MFE böylece, ProSiebenSat.1 ile Almanya’daki özel televizyonlar arasında ikinci sıradaki şirketi bünyesine katmış oluyor. Birinci sırada, Avrupa’da daha fazla ülkede faaliyet gösteren RTL grubu yer alıyor. Son dönemde ProSiebenSat.1’in gelirleri düşse de Almanya hâlâ TV reklamcılığı açısından en kârlı pazarlardan biri olmayı sürdürüyor. ProSiebenSat.1 yalnızca Almanya’da değil, Avusturya ve İsviçre’de de önemli bir konuma sahip. MFE, pazarları daha küçük olsa da ProSiebenSat.1’deki payı aracılığıyla bu ülkelerde bulunuyor.

İtalya ve İspanya’da zaten güçlü

MFE, İtalya ve İspanya’da ise oldukça başarılı. Floransa’daki Avrupa Üniversitesi  CMPF’ye göre, İtalya’da medya pazarına MFE ve devlet kanalı Rai hakim. Araştırmacılar ikili televizyon tekelinden söz ediyorar. MFE ve Rai hâlâ izleyicilerin %75’ine ulaşıyor. İspanya’da ise MFE, Mediaset aracılığıyla bir başka özel televizyon grubu ile birincilik için yarışıyor.

Medya pazarına odaklanan Ampere adlı analiz şirketi, ProSiebenSat.1’in devralınmasından sonra MFE’nin TV reklam gelirlerinin bu yıl yaklaşık 3,6 milyar avroya çıkabileceğini öngörüyor. Bu, Avrupa’nın en büyük beş pazarındaki toplam TV reklam gelirinin %25’ine denk geliyor. Birleşme ile MFE Avrupa medya piyasasında ciddi bir ağırlığa sahip olacak.

MFE, RTL–Sky planları yüzünden mi devirde ısrar etti?

Uzun süre tartışılmasına rağmen ProSiebenSat.1’in sonunda devredilmeyi kabul etmesi pek çok gözlemciyi şaşırttı. Çünkü şirket bugüne dek bağımsızlığına sıkı sıkıya sahip çıkmıştı. Medya uzmanı gazeteci Uwe Mantel’e göre bu dönüşüm, yalnızca MFE’nin hissedarlara sunduğu daha iyi tekliften kaynaklanmıyor. Şirket için esas faktör, RTL Almanya’nın Sky Deutschland’ı devralma planları. “Artık geleneksel TV pazarında iki benzer büyüklükte oyuncu olmayacak” diyen Mantel, ProSiebenSat.1’in Köln’den çok daha büyük bir rakiple karşı karşıya kalacağına dikkat çekiyor. Mantel’e göre buna bir de giderek güçlenen uluslararası yayıncıların rekabeti eklenecek.

Basın sendikası popülizm tehlikesine dikkat çekiyor

Alman Gazeteciler Birliği (DJV)’nin Başkanı Mika Beuster, MFE’nin ProSiebenSat.1’de medya çeşitliliği ve eleştirel gazeteciliğin devamı için bir güvence sunmadığı uyarısında bulunuyor. Beuster’a göre, kanalın yavaş yavaş Berlusconi’nin popülist çizgisine kayması ve gazetecilerin işlerini kaybetmesi riski var.

Avrupa Üniversitesi CMPF’nin İtalya raporunda Berlusconi ailesinin siyaset ile olan bağlarının, Silvio Berlusconi’nin ölümünden sonra da devam ettiği yer alıyor. Ailenin hâlâ, şu anki koalisyon hükümetinde yer alan sağcı popülist Forza Italia partisine mali destek sağladığı biliniyor. Silvio Berlusconi’nin kendi kanallarında yıllarca sağ muhafazakâr bir yayın çizgisi empoze ettiği de sık sık eleştirilere konu olmuştu.

Berlusconi: Editoryal bağımsızlık korunacak

Alman Kültür Bakanı Wolfram Weimer da endişesini dile getirdi ve Pier Silvio Berlusconi’yi görüşmek için başbakanlığa davet etti. Weimer, “Endişem, mülkiyet değişikliğinden sonra da gazetecilik ve ekonomik bağımsızlığın korunup korunmayacağı” dedi. Pier Berlusconi ise bu endişeleri gidermeye çalıştı. “Tam kontrol peşinde değiliz” diyen Berlusconi, ortak bir vizyona dayanan açık bir yön belirlemek istediklerini vurguladı. Ayrıca MFE’nin ProSiebenSat.1’in editoryal bağımsızlığını ve ulusal kimliğini koruyacağını taahhüt etti.

Sert tasarruf önlemleri bekleniyor

Bununla birlikte, çalışanları zor günler bekliyor olabilir. Çünkü birleşme, aynı zamanda tasarruf etme anlamına geliyor. ProSiebenSat.1 zaten önümüzdeki beş yıl içinde yaklaşık 150 milyon avro tasarruf edebileceğini duyurmuştu. MFE ise birleşme ile 400 milyon avroluk bir tasarruf öngörüyor, ancak uzmanlar bu rakamı gerçekçi bulmuyor.

Önemli ölçüde borçlu olan ProSiebenSat.1, 2024’te üçüncü kez üst üste faaliyet kârında düşüş açıklamış, İlkbaharda 430 pozisyonun kapatılacağını duyurmuştu. Şirket özellikle reklam pazarındaki düşüşler ve Netflix gibi yayıncılarla rekabet etmek için yapılan yüksek yatırımlar nedeniyle zor duruma düşmüştü.