Annem beni gökten yere indirdi, öğretmenim yerden göğe yükseltti

Şahin Aybek

Annelerin eğitimsizliği toplumları felakete sürükler. Bir eğitimci olarak anneler çocuklarının ilk öğretmenleridirler.

Bugün anneler günü. Başta çocuklarından ayrı sözleşmeli öğretmen annelerin ve tüm annelerin anneler gününü kutluyorum. Anne ve eğitim ilişkisini ele alan bir yazının faydalı olacağını düşünüyorum.

Tarihte ve mitolojide hep güneş, yıldızlar ve gökyüzü yüceliği, büyüklüğü ve değeri ifade etmiştir. Bu nedenle gökyüzünü çağrıştıran metaforlar sıklıkla kullanılır. Aslında önem açısından birbirinden çok da ayırt edemeyeceğimiz annelerimiz ve öğretmenlerimiz için bu metaforu kullanacak olursak, herhalde en güzel şöyle bir analojiyle ifade edebiliriz. ‘Annem beni gökten yere indirdi, öğretmenim yerden göğe yükseltti.’ Her toplumda olduğu gibi ülkemizde de eğitim yönünden kadının değeri çok büyüktür. Kadının toplum kalkınmasında önemli bir yeri olduğu gibi, dünyanın 0-7 yaş çocuk gelişiminin önemini daha fazla ön plana çıkardığı bir dönemde, kadının anne eğitimci olarak da rolü çok büyüktür, annenin bir çocuğun tüm kişiliğinin şekillenmesinde olan rolünün büyüklüğünü düşündüğümüzde.

Çocukların ilk eğiticileri olmaları bakımından annelerin eğitimleri ve öğretim görmeleri çok önemlidir. Annelerin çocukların üzerindeki etkilerini düşündüğümüzde, annelerin eğitimsizliği toplumları felakete sürükler. Bu açıdan değerlendirildiğinde annelerin eğitim olanaklarından en üst düzeyde faydalanması, toplumsal refahı artıracağı gibi gelecek nesillerin bilinçli yetiştirilmesinde ve çağdaş toplumlara ayak uydurabilme konusunda da önemlidir. Eğitimli annelerin çocukları daha fazla okula gitmekte, eğitimli anneler daha az çocuk sahibi olmaktadırlar. Eğitimli annelerin çocukları daha iyi beslendiği gibi daha az hastalanmakta ve bebek-çocuk ölümleri daha da azalmaktadır. Yani eğitimli anneler toplumun önemli bir tetikleyicisidir. Bunun için annelerin eğitime erişimi arttırılmalıdır.

Annelerin ciddi bir eğitici potansiyeli bulunmaktadır. Anneler çocuklarının bilişsel, bedensel ve sosyal becerilerini, yeteneklerini, yaratıcılığını ev içinde oluşturacakları ortamlarla ciddi ciddi etkileyebilirler. Annenin bu eğitimci işlevi sadece çocuğun tüm gelişim alanlarını destekleyip çocuğu daha iyi bir noktaya getirmekle kalmayıp, tüm toplumun büyüme ve kalkınmasına katkı sağlamaktadır. Ailenin özelde de annenin çocuğun doğumundan itibaren onun gelişim ve eğitimini en iyi şekilde desteklemek gibi bir görevi vardır. Kişiliğin temelinin atıldığı ailede annelerin çocuğun sosyalleşmesini sağlamanın yanı sıra, çocuğun gelecekteki kişiliğini belirleme anlamında da büyük görevleri vardır.

Anneler çocuklarının adeta ilk öğretmeni gibidirler. Çocuk adeta bir ilk öğretmen olan annenin tüm davranışlarını modeller. Çocuğun kişiliğinin oluşumu, karakterinin biçimlenmesi, benlik saygısının gelişmesi, büyük oranda anne ile özdeşim kurmasıyla gerçekleşir. Annenin bütün davranışlarını modelleyen çocuk annedeki güveni de modelleyecektir. Sağlıklı ve mutlu bir annenin ruh sağlığı çocuğuna da yansıyacaktır.

Anneler çocuklarının güçlü ve zayıf yanlarının farkına varıp, çocuklarına gerçekçi bir şekilde yaklaşmalıdırlar. Anne, çocuğun çevresiyle iletişim kurmaya başladığı andan itibaren sürekli çocuğun yanındadır ve ilk öğrenmelerinden, pek çok bilgi ve beceriyi kazanmasında çocuğun en büyük destekçisi ve öğreticisidir. Özellikle kişiliğin temelinin oluştuğu 0-7 yaş aralığında anne tam bir eğitimci olmak zorundadır. Bağımsız hareket becerilerinden, tuvalet, yemek, diş fırçalama, giyinme, alıcı ve ifade edici dil becerileri, kurallara uyma vb. pek konuda anneye pek çok eğitim görevi düşmektedir. Bu nedenlerden dolayı annenin gerek evde gerekse de okuldaki eğitim sürecine destek olma anlamında büyük sorumlulukları vardır.

Bir eğitimci ve adeta bir ilk öğretmen olan anneler çocuklarını eğitirken öncelikle gelişim evrelerini bilmeli ve çocuğun içinde bulunduğu gelişim evresini tanımalıdırlar. Anneler çocuklarının kendilerini modellediğinin farkında olarak önce kendileri kendi içlerinde mutlu, barışık ve huzurlu olmalıdırlar. Anneler çocuğun eğitiminde kendi tutkularından ziyade çocukların ilgi ve yeteneklerini dikkate almalıdırlar. Ayrıca anneler çocuğun tüm eğitim yaşamı boyunca okul ve ev arasındaki devamlılığı sağlamalı, öğretmenin okulda yaptıklarını evde de yaparak pekiştirmelidirler. Unutmayalım okul ve aile işbirliği çocuğun gelişimi ve okul başarısı üzerinde önemli bir etkiye sahiptir. Türkiye Hepimizin, Eğitim Hepimizin…