Ateşkes devreye girdi İsrail geri çekildi, rehine arayışı başladı

İSRAİL kabinesinin önceki akşam ateşkes anlaşmasını onaylamasının ardından dün de İsrail ordusu öğlen 12.00 itibarıyla ateşkesin yürürlüğe girdiğini duyurdu ve anlaşmanın ilk aşaması resmi olarak başladı. İsrail birlikleri anlaşma uyarınca belirlenen “sarı hatta” doğru geri çekilirken, binlerce Gazzeli de Şerid’in kuzeyine dönmek üzere yine yollara döküldü. Türkiye adına Milli İstihbarat Teşkilatı başkanı İbrahim Kalın’ın imzası bulunan “Başkan Trump’ın ‘Gazze Savaşı’nın Kapsamlı Şekilde Sonlandırılması’ Önerisinin Uygulama Adımları” planına göre şimdi Gazze Şeridi’ne insani yardım girişleri, İsrailli rehinelerin ve Filistinli tutukluların serbest bırakılması ve koordinasyon görev gücü oluşturulması hayata geçirilecek.

‘İSRAİL DÖNMEYECEK’

Türkiye’nin de katılımıyla Gazze’de ateşkesi sağlayan ve yürürlük sürecine ilişkin gelişmelerin izlendiği anlaşma, 6 maddeden oluşuyor. Anlaşmaya göre ateşkesin devreye girmesiyle birlikte İsrail ordusu “çekildiği bölgelerdeki hava gözetimi dahil tüm askeri operasyonları askıya aldı”. İsrail şu anda Gazze Şeridi’nin yüzde 53’ünü kontrol etmeyi sürdürüyor. Anlaşma Hamas tarafından “tam uygulandığı sürece İsrail ordusunun çekildiği bölgelere geri dönmeyeceği” belirtilen anlaşmada ayrıca “Katar, Mısır, Türkiye ve diğer ülkelerin temsilcilerinden, iki tarafla uygulamayı takip ve koordine edecek bir görev gücü oluşturulacağı” kaydediliyor.

BİLGİ PAYLAŞIM MEKANİZMASI

Hamas’ın rehinelerin durumunu araştırmaya başladığına yönelik haberler gelirken, anlaşmaya göre İsrail ve Filistinli grup karşılıklı olarak, “arabulucular ve Uluslararası Kızılhaç Komitesi (ICRC) aracılığıyla iki taraf arasında oluşturulacak bilgi paylaşım mekanizması aracılığıyla” birbirlerine tutuklular ve rehinelerle ilgili bilgi aktarımı yapacak. Anlaşmaya göre Hamas 72 saat içinde ölü ya da hayatta olan tüm İsrailli rehineleri serbest bırakacak,  “Hamas tüm rehineleri serbest bıraktıkça, İsrail de ekli listelere göre karşılık gelen sayı kadar Filistinli tutukluyu buna paralel olarak serbest bırakacak”. Yine anlaşmada belirtildiği üzere rehine ve tutukluların değişimi, arabulucular aracılığıyla ve ICRC gözetiminde, üzerinde mutabık kalınan mekanizma uyarınca gerçekleştirilecek ve bu süreçte herhangi bir kamu töreni veya medya yayını yapılmayacak.

TRUMP’TAN MISIR’DA ZİRVE

Öte yandan İsrail’in serbest bırakacağı Filistinli tutuklular hakkındaki anlaşmazlık dün de devam etti. Anlaşma uyarınca İsrail, 7 Ekim’den sonra tutuklanan 1700 Gazzeli ve 250 ömür boyu hapis cezası almış Filistinli’yi serbest bırakacak. Dün İsrail Adalet Bakanlığı serbest bırakılacak isimlerin listesini yayınlarken, bunların arasında Filistin davasının sembol figürlerinden olan Mervan Barguti, Ahmed Saadat, Hasan Selami ve Abbas el-Seyid gibi isimlerin bulunmadığı dikkat çekti. Filistinli Tutsaklar Medya Ofisi söz konusu listenin “nihai anlaşmayı içermediğini” açıkladı.

Bu arada Axios haber sitesi, ABD Başkanı Trump’ın önümüzdeki hafta Mısır ziyareti sırasında bir zirve düzenleyeceğini; Türkiye, Almanya, Fransa, İngiltere, İtalya, Katar, Birleşik Arap Emirlikleri, Ürdün, Suudi Arabistan, Pakistan ve Endonezya’yı davet edeceğini öne sürdü.

ABD’den Gazze’ye kontrol birliği

ABD ordusunun Gazze’de sağlanan ateşkes anlaşmasını desteklemek ve izlemek için ortak ülkeler ve sivil toplum kuruluşlarının da dahil olduğu bir ekip kapsamında yaklaşık 200 askeri İsrail’e göndereceği bildirildi. Amerikan basınına konuşan ABD’li yetkililer ABD Merkez Kuvvetler Komutanlığı (CENTCOM) bünyesinde “sivil-askeri koordinasyon merkezi” oluşturulacağını ve 200 asker halihazırda Ortadoğu’da bulunan ABD askerleri arasından sevk edileceğini aktardı. ABD’li yetkililer, ABD güçlerinin Gazze’ye girmeyeceğini belirterek, ABD’nin rolünün, bölgeye konuşlandırılması öngörülen çokuluslu güçleri “entegre edecek” bir Ortak Kontrol Merkezi oluşturmak olduğunu söyledi. Yetkililerden biri, yeni ekibin “ateşkes anlaşmasının uygulanmasını ve Gazze’de sivil bir hükümete geçişi izlemeye yardımcı olacağını” savundu.

GAZZELİLER YİNE YOLLARDA

İsrail ordusunun ateşkesin devreye girdiğini ve “sarı hatta” çekildiğini duyurmasının ardından Gazze Şeridi’nin güneyine göç etmek zorunda kalan Filistinliler, dün yine yollara dökülerek kuzeyde bulunan Gazze kentindeki evlerine dönmeye başladı. Filistinliler dönüş yolunda Gazze’nin orta ve güney bölgelerinden kuzeyine geçişi sağlayan Reşid Caddesi’ni kullandı. İsrail’in Gazze kentinin bazı bölgelerinden yaptığı kademeli çekilme, yerleşim mahalleleri ve altyapıda meydana gelen büyük yıkımın boyutunu ortaya koyarken bazı bölgeler tamamen silinerek enkaza dönüştü. Aktivistler ve gazeteciler, sosyal medya platformlarında İsrail ordusunun geride bıraktığı yıkımı gösteren görüntüleri paylaştı. İsrail’in Gazze’ye yönelik operasyonları sırasında yaklaşık 900 bin kişi güneye zorla göç ettirilmişti.

�

Anlaşmanın birinci aşaması için belirlenen sarı hat bölgesine çekilen İsrail ordusu, Gazze Şeridi’nin yüzde 53’ünü hâlâ kontrol altında tutuyor.

İsrail askerlerinin kademeli çekilmeye başlamasıyla birlikte kuzeydeki Gazze kentinden güneye sürülen yaklaşık 900 bin kişi de evlerine dönmek için yollara döküldü.