Avrupa zehirli diye almadı: Ürünler Türkiye pazarına mı yollandı?

Türkiye’den Avrupa ülkelerine ihraç edilen sebze ve meyveler, 2025 yılı boyunca art arda reddedildi. Bulgaristan, Hırvatistan, Hollanda ve Danimarka; limondan bibere, domatesten nara kadar birçok üründe tehlikeli düzeyde pestisit kalıntısı tespit etti. Bazı ürünlerde pestisit oranı yasal limitin 67 katına kadar çıktı.

Avrupa ülkeleri arasında en fazla reddetme bildirimi Bulgaristan’dan geldi. Ocak-Mayıs 2025 döneminde Bulgaristan, Türkiye’den gönderilen 16 ayrı tarım ürününü sınırdan geri çevirdi. En dikkat çeken vakalardan biri 7 Mayıs 2025’te limonda tespit edilen 67 kat fazla prochloraz kalıntısı oldu.

Greyfurt ve mandalinada da klorpirifos-metil, fenvalerat ve propikonazol gibi insan sağlığına zararlı maddeler belirlendi. Taze biber, sekiz kez reddedilerek en fazla geri çevrilen ürün oldu.

Hırvatistan, domates ve armut ürünlerini sınır dışı etti. 4 Mart’ta domateste 11 kat indoxacarb, 11 Mart’ta armutta 4,3 kat methoxyfenozide kalıntısı tespit edildi.

Hollanda, 4 Ocak’ta Türkiye’den gelen narı, içinde 3 kat fazla tau-fluvalinate bulunduğu gerekçesiyle kabul etmedi.

Danimarka ise 3 Ocak’ta üzüm asma yaprağını doğrudan sınırdan geri çevirdi.

En yüksek pestisit limit aşımı, 7 Mayıs’ta limonda tespit edilen 67 kat fazla prochloraz oldu. Bu oran, Avrupa Birliği'nin kabul edilebilir seviyesinin çok üzerinde. Diğer yüksek oranlar arasında 23 Nisan’da limonda 43 kat prochloraz, 23 Mayıs’ta biberde 35 kat tebufenpyrad, 24 Şubat’ta yine limonda 24 kat prochloraz yer aldı.

Nefes'in haberine göre DEVA Partisi İstanbul Milletvekili Evrim Rızvanoğlu, konuya ilişkin şu tepkiyi gösterdi:

“Avrupa raflarına giremeyen ürünler Türkiye iç piyasasında satıldı mı, bu açıklanmadı. Resmen zehir kokteyliyle karşı karşıyayız.”

CHP İstanbul Milletvekili Zeynel Emre ise pestisit bildirimlerinin hem ihracatı hem de halk sağlığını tehdit ettiğini belirterek şu uyarıda bulundu:

“Türkiye, pestisit nedeniyle bildirim alan ikinci ülke. Ancak yurt içinde bu ürünlerin denetim sonuçları kamuoyuna açıklanmıyor. Bu halk sağlığı açısından ciddi bir sorundur.”

2025’TE REDDEDİLEN BAZI ÜRÜNLER VE TARİHLER

7 Mayıs: Limon – 67 kat prochloraz (Bulgaristan)

23 Nisan: Limon – 43 kat prochloraz (Bulgaristan)

4 Mart: Domates – 11 kat indoxacarb (Hırvatistan)

23 Mayıs: Biber – 35 kat tebufenpyrad (Bulgaristan)

4 Ocak: Nar – 3 kat tau-fluvalinate (Hollanda)

3 Ocak: Asma yaprağı – pestisit kalıntısı (Danimarka)

22 Ocak: Mandalina – 18 kat klorpirifos-metil (Bulgaristan)

11 Mart: Biber – 3 kat permethrin (Bulgaristan)

Avrupa tarafından kabul edilmeyen bu ürünlerin Türkiye’de iç piyasaya sürülüp sürülmediği belirsizliğini koruyor.

Tarım ve Orman Bakanlığı'nın en son Aralık 2024'te yaptığı açıklamada, 2021-2023 döneminde Türkiye'de pestisit kalıntı oranının yüzde 35 oranında azaldığını söylemişti.