Bakan Bolat: İsrail ile hiçbir gümrük işlemi yapılmamaktadır

Ticaret Bakanı Ömer Bolat, Turkuaz Medya Grubu ev sahipliğinde düzenlenen 'Değişen Dünya Düzeninde Fırsatlar Zirvesi' programında katıldı. Zirve kapsamında değişen dünya düzeni ve fırsatları ele alındı. Programa Turkuaz medya temsilcileri de katıldı. Ticaret Bakanı Ömer Bolat kendisine yöneltilen soruları cevapladı. Ömer Bolat, “Hallerle alakalı da sürekli koordinasyon içindeyiz. Geçen yıl bir düzenleme yaptık. Şimdi yeni bir kanun tasarısı hazırladık. Önemli değişimler bekleniyor. Türkiye'nin, esnaflarımızı, satıcılarımızı, mağazaları yok edecek bir ithalat çöplüğüne dönmesine asla izin vermeyeceğiz" dedi.

'2025 YILI EKONOMİK BÜYÜME VE DÜNYA TİCARET TAHMİNLERİ ALT ÜST OLDU'

Ticaret Bakanı Ömer Bolat, “Fiili ve rüzgar olarak, tesir olarak çok ciddi bir ticaret savaşları rüzgarları var. 2 Nisan'da Sayın Trump yönetiminin genel anlamda bütün dünya ülkeleri için aldığı gümrük vergilerini yükseltme kararlarını farklı oranlarda açıkladılar. Nisan ayını bir toz bulutu haline getirdi. Altın fiyatları uçtu, petrol fiyatları düştü, borsalarda ciddi düşümeler oldu. Dünya ile ilgili 2025 yılı ekonomik büyüme ve dünya ticaret tahminleri alt üst oldu, aşağıya çekildi. Bu şartlar altında bizim birinci görevimiz Türkiye'mizin, ekonomimizin menfaatlerini korumak. Bu atmosferde Türkiye olarak en iyi şartlara nasıl sahip olabiliriz onu gözetmek. Ben şöyle bir cevap vermiştim. Birinci görevim darbe almamak, yara almamak, ikinci görevimiz ise mevcut ortamı ülkemiz lehine nasıl iyileştirebiliriz ve öne geçebiliriz, yarar sağlayabiliriz bunu gerçekleştirmektir" dedi.

'KARŞILIKLI İYİLEŞTİRMELER İSTENİYOR'

Amerika ile görüşmelerin iyileştirmeye yönelik ilerlediğini belirten Bolat, “Şu ana kadar ABD Ticaret Bakanlığı ve Dış Ticaret Temsilcisi ile birebir görüşme olmak üzere teknik düzeyde görüşmelerimiz yapılıyor. Ben, Ticaret Bakanı ve Özel Temsilciyle video konferans ile 45 dakika toplantı yaptım. Bunların sonucunda karşılıklı iyileştirmeler isteniyor. Biz de istiyoruz. Onlar da istiyor. Ticaret araçları bir ekonomik silah olarak kullanılıyor. Bu Amerika'ya üretimi, yatırımı çekmek için yapılıyor. Burada önemli olan kamu menfaatinin Türkiye ekonomisinin ortak menfaatini gözetmek. Çünkü sonuçta bu bir menfaat dünyası. Birinin istediği, öbürüne aykırı oluyor. Öbürünün istediği diğerine aykırı oluyor. Burada kim haklıysa, kim ülke menfaati için, kimin tezi güçlü o yönde kararlar alınıyor. Taraflar karşılıklı olarak beklentilerini, taleplerini ortaya koyuyorlar" diye konuştu.

'HENÜZ EL SIKIŞALIM NOKTASINDA DEĞİLİZ'

Bolat, “Henüz kabul ya da ret ya da el sıkışalım noktasında değiliz. Dış dünyayla ilgili bir yumuşama veya gevşeme olduğu takdirde Amerikan tarafında bu bizim görüşmelerdeki seyri de etkileyecektir. Onun için şu anda iş safhasında, müzakere safhasında karşılıklı olarak teklifler ortaya koyulan beklentileri ortaya koymak, çalışma, yazılı teklif isteme, yazılı teklif alma bu aşamadayız. Şubatta yüzde 0,3 bir düşüş vardı. Sebebi geçen yıl 29 Şubat çekti. Bu sene 28 Şubat çekti. Bir iş gününün bizim için çok büyük önemi var. Bir günlük iş günü kaybımız ihracattaki kaybımız 1 milyar dolar. O nedenle onu da Şubatı' da kayıp görmüyoruz. 2025 yılı mal ihracatında, hizmet ihracatında da iyi gidiyor, olumlu gidiyor. Doğru istikamette gidiyor" dedi.

'DIŞ TİCARETTE DENGEYİ KORUMAYA ÇALIŞMAK TEMEL HEDEFİMİZ'

Bakan Bolat, "Bu noktada şunu çok net görüyoruz. Türkiye olarak bizim bu çabalarımızda dış ticarette dengeyi korumaya çalışmak, açığı makul düzeyde tutmak, cari hizmetlerdeki fazlamızla cari işlemler açığını çok makul düzeylere indirmek temel hedefimiz konumunda. Amerika'da bir ivmelenme var. Hafif bir kıpırdanma var. Dengeleme süreci devam ediyor. Amerikan politikalarının dış ticaretteki 2'inci etkisi bizim kendi pazarımıza ve bizim Avrupa'da, Afrika'da, Asya'daki, Amerika'daki, Amerika değil de diğer pazarlarımıza yönelik Uzak Doğu atağı bekliyoruz. Amerika'ya mal satmada zorlanan bu yüksek tarife uygulanmış üreticiler bu defa ne yapacak? Avrupa'yı saldıracak? Afrika'ya, Orta Doğu'ya, Körfez'e, Asya'ya bizim pazarlarımıza hücum edecek, bize rakip olacaklar. Zaten rakipler de ortalık daha da kızışacak. Burada da pazarlarımızı korumaya çalışacağız. İki yönlü bir bu ticaret savaşlarında üzerimizde ağırlaşan iki sorumluluk, iki görev bunlar. Hem Amerikan pazarına yönelik ihracatımızı daha fazla arttırabilmek hem de Amerika'nın bu yeni politikasının bizim pazarlarımızda meydana getirileceği getirmekte olduğu, olumsuz etkiler mücadele etmek" ifadelerini kullandı. İnşaat sektörü içi, inşaat malzemeleri için tekstil giyimi için, turizm için iyi bir alan açılacak. Irak'ta başa baş gidiyoruz. İngiltere'de çok iyi gidiyoruz. Bu sene Almanya'da bir kıpırdama var. Bu sene çok büyük değil hızlı değil ama bir kıpırdama var. Avrupa ekonomisi çok durgun. 2 sene 0.5- 0.6 büyüdü. Almanya 2 sene eksi büyüme yani küçülme gösterdi. Daha Avrupa Birliği ekonomileri pandemi öncesi şartlara henüz gelemediler. Biz pandemide düştüğümüz 708 milyar dolardan pandemi öncesinde de biz 800- 850'leri bulmuştuk. Biz şimdi 1.3 trilyondan dolardayız. Bu yılsonunda 1.4'ü rahatlıkla göreceğiz. Bu şartlar altında durum iyidir" dedi.

'BİZİM ÜLKEMİZ DÜNYA KRİZLERİNDE İSTİKRAR ABİDESİ'

Bolat, “2024'ü, geçen yılı 115 milyar dolarla kapadık. Bu yıl ki hedefimiz 121 milyar dolardı. İlk 4 ay yine artan bir tempomuz var. Yüzde 5'ler civarında. Fena bir artış değil. Biz 121 milyar dolar hedefi tutturacağız. O noktada ümitliyiz. Lojistik de 40 milyar dolar ihracat gelirimiz vardı. Bu yıl onu artık 2 yıl içinde 50 milyar dolara yükseltmek hedefindeyiz. Bizim ülkemiz dünya krizlerinde istikrar abidesi. Ürün bazında da 10 milyonlarca denetim yapıldı. Bu yıl ilk 4 ayın bilançosu 199 bin yani yaklaşık 200 bin firma denetimi yapıldı. 11.7 milyon ürün denetimi yapıldı. 1 milyar 25 milyon lira idari para cezası uygulamaları yapıldı" dedi.

'YENİ BİR KANUN TASARISI HAZIRLADIK'

Hallerle ilgili yeni bir düzenleme geleceğini belirten Bolat, “Hallerle alakalı da sürekli koordinasyon içindeyiz. Geçen yıl bir düzenleme yaptık. Şimdi yeni bir kanun tasarısı hazırladık. Önemli değişimler bekleniyor. Türkiye'nin, esnaflarımızı, satıcılarımızı, mağazaları yok edecek bir ithalat çöplüğüne dönmesine asla izin vermeyeceğiz. Şimdi biz bunun üzerine bu yeni yasa kanununda kapsamlı değişiklikler var. Bu noktada Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde kanunlaşırsa toptancı halleri kurulması ve taşınmasında Ticaret Bakanlığını da devreye sokmak istiyoruz. Üreticilerin pazardaki üretici örgütlerinin kira ödeyeceği kira bedelini özeldekilerin yüzde 25'ine sınırlamak istiyoruz. Kooperatif getirsin halde maliyeti daha düşük olsun. Fiyatların inmesine önemli bir katkı yapacaktır bu. Bunun dışında hal işiyle uğraşanların gerçekten halci olması önemli. Şimdi bakıyorsunuz Ahmet, Mehmet, Ayşe, Fatma bakıyorsunuz birisinden ayarlama yapmış halde pazarda sandığı var. Geçen sene mayıs ayında getirdiğimiz düzenlemede belediyelerin yaptığı hal yerlerindeki kiralamalarda, belediyelerin yaptığı kapalı pazar kiralamalarda gerçek pazarcıların orada yer alması önemli. Şöyle ki sizin bol bol sandıklarınız var. Ama pazarcı değilseniz, halci değilsiniz. Ne yapıyorsunuz? Bir pazarcı onu geliyor kiralıyor sizden. Büyük bir kiralama ücreti ödüyor. O gün kaç taneyse 3-5 işçi çalıştırıyor. Ona gündelik ücretini ödüyor. Maliyeti var, aldığı malın maliyeti var. Halden pazara getirdiği maliyet var. Bir de üstüne kar marjı koyuyor. Ne oluyor? Fiyat sürekli yükseliyor. Onu azaltmaya çalışıyoruz. Yine tarlada hale gelirken aracınızın azaltılması için getirilen düzenlemeler var. O da çok önemli. Sektörü disipline etme açısından bunlar da olacak. İnanıyoruz ki Büyük Millet Meclisi'mizde bu kanunlar çıkarsa gerek hallerin yönetilmesi, işletilmesi, denetlenmesi, gerekse sebze meyve fiyatlarındaki fiyat düşüşleri de hızlanacak. Çiftçi de kazanacak, tüketici de kazanacak" dedi.

'SURİYE, BİZİM İÇİN KIRMIZI ÇİZGİ OLMAZSA OLMAZIMIZ'

Suriye'nin ülkemiz için kırmızı çizgi konumunda olduğunu belirten Bolat, "Olayın terör boyutu ayrı bir parçalanmışlık. Kurtarılmış bölgeler, terör örgütleri Türkiye'ye zarar veriyorlar, tehdit oluşturuyorlar. Göç olgusu bütün bunları dikkate aldığınızda huzurlu, istikrarlı bir iyi komşuluk yapan Suriye yönetimi ve Suriye ülkesi bizim için kırmızı çizgi olmazsa olmazımız" şeklinde konuştu. İsrail'le herhangi bir ticaretin olmadığını belirten Bolat, “2 Mayıs 2024 tarihinden beri ihracatta, ithalatta sıfırdır. Hiçbir gümrük işlemi yapılmamaktadır" dedi.