Bakan Yumaklı: İklim değişikliğinin çayda korktuğumuz etkisi olmadı

Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı, geldiği Rize'de Ziraat Botanik Çay Bahçesi'ni ziyaret etti. Bakan Yumalı, burada bir araya geldiği çiftçilerle çay topladı. Açıklamalarda bulunan Yumaklı, Türkiye'nin çay üretimde dünyada 5'inci sırada olduğunu söyleyerek, "Bugün yeşille mavinin buluştuğu çok kıymetli bir ilimizdeyiz.

Özellikle bizim kültürümüzde misafirimize ikram etmeden bırakmadığımız çayımızın üretildiği, buradan bütün Türkiye'ye yayıldığı Rize'deyiz. Üreticilerimiz her zaman olduğu gibi her aşamasında yanlarındayız. Bugün de yine burada üreticilerimizle birlikte olacağız inşallah. Her bir ürün için tek tek çalışıyoruz. Kuru çay üretiminde Türkiye olarak dünyada 5'inci sıradayız. Avrupa'da 1'inci sıradayız. Ancak çay tüketiminde dünyada 4'üncü sıradayız. 2024 yılı itibarıyla çayın Türkiye ekonomisine olan katkısı yaklaşık 45 milyar lira.

Bu çok önemli bir rakam. Özellikle sadece bu il için bu ürünün ekonomideki ağırlığını da dikkate alırsak, hakikatten son derece önemli. 5 ilimiz ağırlıklı şekilde üretiyor. Rize'de yüzde 64’ü; 862 bin tonu, Trabzon'da yüzde 23'ü; 306 bin tonu, Artvin'de yüzde 11'i; 147 bin tonu, Giresun’da yüzde 2; yaklaşık 32 bin tonu çok az da diğer illerimizde var. ÇAYKUR ve özel sektör, sezonun açılışı itibarıyla artık çay alamaya başladı. Üretilen yaş çayı işleyen kamu ve özel fabrikalarla birlikte 195 üretim tesisi var. Bunlardan 49'u ÇAYKUR'un" diye konuştu.

'KAPASİTE 9 BİN 250 TONA ÇIKTI'

Meteorolojik olayların çay üretimini geciktirdiğini dile getiren Bakan Yumaklı, "2024 yılındaki çay rekoltesi yaklaşık 1 milyon 430 bin ton civarındaydı. Bu yıl 1 milyon 300 bin ton civarında bir çay rekoltesi bekliyoruz. Elbette iklim değişikliğine bağlı olarak meteorolojik olayların Rize'de çay üretimini etkileyeceğini düşünmüştük.

Ama hamdolsun çayda korktuğumuz bir etkisi olmadı. Sadece biraz sezonu ötelemiş oldu. ÇAYKUR'daki üretim, 2002 yılında 6 bin 600 ton idi günlük. 2025 yılı itibarıyla bu kapasitenin 9 bin 250 tona çıktığını söylemek istiyorum. Buradaki artışın yüzde 40 olduğunu söylemek istiyorum. Bu önemli bir kapasite. Modernizasyon çalışmalarımız halihazırda devam ediyor. Alımda üretici dostu ve yine kuru çayla ilgili olan fiyatlamada da tüketicilerimiz milli içeceğimizi uygun fiyatla alması için de yine gerekli çalışmalarımızı yapıyoruz" dedi.

2025 ÇAY ALIM FİYATLARI

2025 çay alımlarına değinen Bakan Yumaklı, "2025 yılı çay fiyatını kurumlarımız açıklamıştı. Yüzde 34'lük bir artışla 25,44 liralık bir fiyat açıklanmış oldu. Üreticilerimizin memnuniyetini duymak bizleri de memnun ediyor. Bizlere de gurur veriyor açıkçası. Sürdürülebilir üretim bizim için önemli.

Sadece çayın fiyatıyla hareketle bir değerlendirme yapmakta doğru değil. Bunu her zaman için söylüyoruz. Özellikle son dönemde teknolojinin getirdiği kolaylıklar var. İşte elektrikli çay toplama makinaları; bunların çayın bundan sonraki dönemlerine olumsuz etki etmemesi için bilgilendirme ve bilinçlendirme çalışmalarımız devam ediyor. 16 Mayıs'ta çay alımı başlamıştı.

Bugün itibarıyla ÇAYKUR randevulu sisteme geçmiş oldu. Ben yeni sezonun hayırlı ve bereketli olması diliyorum. Çay alım kotalarıyla alakalı malumunuz daha düşük kotalar vardı. Biz bu kotaları 700 kilolara çıkarmış olduk. Geçtiğimiz yıl itibarıyla. Bu yıl da bu kotaların uygulanacağını buradan söylemek istiyorum" diye konuştu.