Bakan Yumaklı: Son 23 yılda 10 bin 663 tesisi hizmete aldık

Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı, programları kapsamında önce Muş Valiliği'ni ziyaret etti, ardından DSİ Muş Ovası Pompaj Sulama 1'inci Etap İnşaatı Temel Atma ve Muş Lisanslı Depo Açılış törenlerine katıldı. DSİ Muş Ovası Pompaj Sulama 1'inci Etap İnşaatı Temel Atma Töreni'nde konuşan Bakan Yumaklı, tarih boyunca iz bırakan medeniyetlere ev sahipliği yapan ve Anadolu'nun Anadolu olmasını sağlayan şanlı zaferlerin kazanıldığı Muş için tarihi bir ana şahitik ettiklerini söyledi. Bakan Yumaklı, "Şehrimizin verimli topraklarının bereketi için, çiftçilerimizin yüzündeki tebessüm için planladığımız projenin temel atma töreninde olmaktan mutluluk ve heyecan duyuyorum. Gıda arz güvenliğinin öneminin her geçen gün arttığı bir dönemdeyiz. Artık tarım ve gıdanın 'Milli Güvenlik' meselesi olduğu her ortamda konuşulmaktadır. Bu minvalde Bakanlığımızın ana görevi olan gıda arz güvenliğinin sürdürülebilir bir şekilde sağlanması için var gücümüzle çalışmalarımıza devam ediyoruz. Güçlü Türkiye'nin yolunun güçlü tarımdan geçtiği düsturuyla hareket ediyoruz. Güçlü tarımının yolu da şehirlerimizin potansiyelini açığa çıkarmakla oluyor. Son 23 yılda Muş'un tarımsal altyapısını güçlendirmek için önemli miktarda tarımsal destek verdik ve yatırım yaptık. Bu yatırımlardan en önemlisi, şüphesiz su ve sulama yatırımlarıdır. Yapılan bu yatırımlar sayesinde Muş'ta doğrudan ve dolaylı olarak tarım sektörü önemli aşama kaydetmiştir. Özellikle, tamamlanan 3 sulama tesisi ile 83 bin 410 dekar alanı sulamaya açtık. Sadece bu yatırımlarla Muş'ta yıllık 709 milyon liralık zirai gelir artışı sağladık. Bitkisel üretim miktarı yüzde 260 artışla 2 milyon tona çıktı. Ülkemizde, küçükbaş varlığında 13'üncü sırada olan Muş, süt üretiminde 16'ncı sıraya gelmiştir. Bu artışa bağlı olarak tarımsal makro verilerde de bu pozitif büyüme ivmesini net bir şekilde görebiliyoruz. Muş'un tarımsal üretim değeri 33 kat artışla 14,3 milyar liraya çıkmıştır. 23 yıl önce 47 bin dolarlık tarımsal ihracat yapan Muş, şimdi 251 milyon dolarlık ihracat yapar duruma geldi" diyerek, bu başarıya emeği geçenleri tebrik etti.

'KÜRESEL İKLİM KRİZİ SEKTÖRÜMÜZ İÇİN EN ÖNEMLİ RİSK KAYNAĞI'

Bu başarının sürdürülebilir olması için bugünden, geleceği iyi okumak gerektiğini ifade eden Bakan Yumaklı, "Perşembenin gelişi, çarşambadan bellidir" diyerek, "Küresel iklim krizi bu manada sektörümüz için en önemli risk kaynağı olarak karşımıza çıkıyor. Bu durumun en önemli etkilerinden biri de kuraklık. Kuraklıkla mücadele için de su ve sulama yatırımlarını günümüzün ve geleceğimizin teknolojisine uyumlu planlayıp hayata geçirmemiz gerekiyor. Küresel ısınmadan Akdeniz Havzası'ndaki ülkelerin en çok etkileneceği öngörülüyor. 100 yıllık projeksiyonlara baktığımızda, havzalarımızdaki su varlığının yüzde 25'e varan oranlarda azalacağını görüyoruz. Bu durum, tarımsal üretimin en önemli girdilerinden olan su kaynaklarının yönetimi konusunda son derece dikkatli olmamız gerektiğini gösteriyor. Dolayısıyla, sulama alanında da önemli çalışmaları hayata geçiriyoruz. Bu minvalde, yeni baraj ve göletlerle depolama kapasitemizi artırıyoruz. Su kaynaklarına sahip çıkmak için yer altı depoları kuruyoruz. Kullanılmış suların arıtılıp yeniden tarımsal üretimde kullanılmasını yaygınlaştırıyoruz. 2028 yılına kadar kapalı sulama sistemi oranını yüzde 45'e çıkarmayı hedefliyoruz. Yapay zeka destekli sulama otomasyonu uygulamalarıyla, tarımsal verimi artırırken, su sarfiyatını azaltıyoruz. Sulamada enerji ihtiyacını karşılamak için ilk yüzer GES'i kurduk ve enerji üretimine başladık. Daha birçok eseri hayata geçirdik ve geçirmeye devam ediyoruz. Son 23 yılda su ve sulama alanında güncel rakamlarla 3,3 trilyon TL yatırım yaparak 10 bin 663 tesisi hizmete aldık. Bu dev yatırımlardan Muş şehrimiz de nasibini almıştır. Sadece su ve sulama yatırımlarında bu güzel şehre 34 milyar liralık yatırım yaparak, toplam 67 adet tesis hizmete sunduk. Bugün bu eserlere yeni bir tanesini daha eklemek için bir aradayız. Muş Ovası Sulama Projesi'ni 3 ETAP halinde yapacağız. Su kaynağı Alpaslan 2 Barajı olan proje tamamlandığında, 780 bin dekar alanı sulayacak Muş Ovası Pompaj Sulaması, yörenin bereketine bereket katacak" dedi.

'LİSANSLI DEPO, BÖLGENİN ÖNEMLİ BİR İHTİYACINI KARŞILAYACAK'

Bakan Yumaklı, açılışın ardından beraberindeki heyetle Muş Lisanslı Depo Açılış Töreni'ne katılıp konuşma yaptı. Muş'a önemli yatırımları sektörle buluşturmak için bir araya geldiklerini söyleyen Bakan Yumaklı, bu yatırımlardan birinin de Tiryaki Lidaş Lisanlı Deposu olduğunu belirtti. Ülkenin tarım ve orman alanında rekabet gücünü artırmak için çalıştıklarını dile getiren Bakan Yumaklı, "Bu çalışmalarımızı yaparken de en önemli hedefimiz, illerimizin tarımsal potansiyelini açığa çıkarmak ve bu potansiyeli markalaştırmak. Muş da bu kapsamda üzerinde önemle durduğumuz illerimizden biri. Bu doğrultuda son 23 yılda önemli çalışmalara imza attık. Muş'a etkin politikalarla güçlü bir tarım-orman altyapısı kazandırdık. Hem ülkemiz hem de Muş için yaptığımız çalışmalar bugün için yeterli olarak görülebilir ama yarın için daha çok üretmemiz gerekiyor. Bu nedenle Muş'a önümüzdeki dönemde son 23 yılda yapılandan daha planlı, daha verimli, daha ekonomik tarımsal üretim gerçekleştirilmesi için var gücümüzle çalışmaya devam edeceğiz. Özellikle bugün temellerini attığımız Muş Ovası Pompaj Sulaması 1'inci etap projesinin tüm kısımları faaliyete geçtiğinde 780 bin dekar alan sulamaya açılmış olacak. Böylece Muş'ta tarımsal ürünlerde verimlilik, kalite, ürün çeşitliliğini arttırmış olacağız. Bu sayede Muş'un çehresini değiştirmiş olacağız. Tabii bu ürettiğimiz ürünlerin de sağlıklı, hijyenik ve güvenli depolarda saklanması büyük önem taşıyor. Muş Yıldız Alparslan Tarım İşletmesi yöneticileri de bu alandaki ihtiyacı doğru bir tespit ve analizle yatırıma dönüştürdüler. 20 bin ton depolama kapasiteli 8 depodan oluşan lisanslı depo yatırımını hayata geçirdiler. Açılışını yaptığımız lisanslı depo, bölgenin önemli ihtiyacını karşılayacak. Bu yatırımı gerçekleştiren müteşebbisimizi tebrik ve takdir ediyorum" diye konuştu.

'17 FAKLI ÜRÜN DEPOLANMAKTA'

Bakan Yumaklı, ülkedeki lisanslı depoculuk faaliyetleri hakkında da bilgi vererek şunları söyledi:

"Hububat ürünlerini üretmek kadar depolamak da ayrı bir teknoloji ve bilgi birikimi gerektirmektedir. Bu kapsamda sektörün ihtiyaç duyduğu lisanslı depolama sistemini oluşturmak için ve bu alanda yatırımların artması için gerekli altyapı çalışmalarını yaptık. Lisanslı depoculuk yöntemi sanayinin ihtiyaç duyduğu kaliteli ham maddenin temin edilmesinin yanında depolama kayıplarını önemli oranda azaltmaktadır. Böylece ürünün israfını engellemiş oluyoruz. Ayrıca özellikle pandemi döneminde gıda arz güvenliğinin ne kadar önemli olduğunu bir kez daha hatırlamış olduk. Bu nedenle lisanslı depolarda saklanan ürün özelliklerinin benzer olması sayesinde, tarımsal ham maddelere yıl boyunca olan talebin güvenli bir şekilde karşılanması sağlanıyor. Ülkemizde ilk lisanslı depo TMO-TOBB LİDAŞ kamu tüzel kişiliklerinin ortaklığı ile 2011 yılında kuruldu. Bugün itibarıyla lisanslı depo kapasitesi 230 firma, 315 nokta ve 12,3 milyon ton seviyelerine ulaşmıştır. Lisanslı depolarda 17 faklı ürün depolanmaktadır. Şu an 2025 yılı verilerine göre, Ticaret Bakanlığı'ndan 29,2 milyon ton için kuruluş izni alınmıştır. Lisanslı depoculuk kapasitesinin artması ve yaygınlaşmasıyla birlikte sistemin daha da derinleşebilmesi için ulusal bir emtia borsasına ihtiyaç duyuldu. TMO'nun da katkılarıyla 2019 yılında Türkiye Ürün İhtisas Borsası (TÜRİB) faaliyete geçirildi. Bugün ülkemizdeki tüm Elektronik Ürün Senetlerinin (ELÜS) alım ve satımı tek bir noktada gerçekleşmektedir. Lisanslı depoculuk sisteminin gelişmesi ve yaygınlaşmasına büyük katkı sağlayan TÜRİB'in faaliyete başlamasıyla birlikte, ülkemiz hububat ticaretinde uluslararası bir üs haline gelme imkanına kavuştu. TÜRİB'de işlem yapan tüm mudilerin alım-satım işlemlerinde aracılık hizmeti vermek üzere Ürün Piyasası Aracı Kurumları (ÜPAK) kuruldu. Böylece TÜRİB'de işlem görmekte olan ELÜS'lere ait emirler ocak ayının ilk yarısından itibaren ÜPAK'lar üzerinden gerçekleştirilmeye başlandı. Bu kapsamda üretilen tarım ürünleri uluslararası arenada pazarlanabileceği gibi sözleşmeli ticaretin de önü açıldı. 4'üncü Tarım Orman Şuramızda lisanslı depoculuk, ana konu olarak Tarıma Dayalı Sanayi, Stok Yönetimi ve Lojistik Çalışma Grubunda ele alındı. 373 hedeften oluşan şura kararlarının 30'uncu hedefinde lisanslı depoculuğu desteklemek, çeşitlendirmek ve yaygınlaştırmak yer aldı. İnşallah bu hedefimizi eylem planlarına çevirerek sektörün altyapısını daha da güçlendireceğiz. Son 2 yıl tarım alanında önemli çalışmalara imza attığımız bir dönem oldu. Tarımsal üretim planlamasından sözleşmeli üretime, işlenmeyen tarım arazilerinin üretime kazandırılmasından tüm üretim alanlarının kayıt altına alınmasına, suya göre tarımdan yeni destekleme modeline kadar birçok alanda çalışma yürütüyoruz. Sayın Cumhurbaşkanımızın ifade ettiği gibi; 'Ambarın anahtarı kimde ise güç ondadır' düsturuyla sektörümüzün rekabet gücünü artırmak için daha çok çalışacağız."