SonTurkHaber.com
close
up
Menu

2025 İzmir Orman Yangınları: Türkiye’yi Sarsan Gerçek ve Alınması Gereken Acil Önlemler

Fenerbahçe s new signing Jhon Duran scored two goals in his first match!

İmamoğlu suz 125 günde İstanbul da neler oldu? Tek tek açıklandı

Konya da bir erkek tartıştığı komşusunu tornavida ile yaraladı

Ukrayna Rusya arasındaki 3 üncü tur görüşmeleri sona erdi

Witkoff tan açıklama Dış Haberler

Ankara ve İstanbul YHT seferleri yeniden başladı

Diyarbakır da 4 kişinin öldüğü yangına ilişkin iddianame hazırlandı

Mudurnu da atıl kümeste çıkan yangın ormana sıçradı; alevler büyümeden söndürüldü Bolu Haberleri

Konut satışları düştü: Arz yetersizliği rekor fiyatlara götürdü

Bahçeli “Ebedi rejim” istiyor ama... Agos

YKS’nin imam hatipli şampiyonları Yeni Şafak’a anlattı: Çağa önder olma gayesindeyiz VİDEO İZLE

Faizsiz kredi veren bankalar listesi 2025: Yüzde 0 faiz veren bankalar hangisi ve şartları nelerdir?

CHP Genel Başkanı Özel: Barış sürecinin de teminatı biziz Son dakika haberleri

MÜSİAD’dan stratejik 7 alanda kalkınma planı Ekonomi Haberleri

Ciro Immobile den Beşiktaş ve Türkiye sözleri! Futbol Haberleri

Eurofighter anlaşması Yunanistan ı harekete geçirdi: İzin vermeyecekmiş

Galatasaray ın genç yeteneği Arda Ünyay durdurulamıyor Sözcü Gazetesi

Avrupa Arap Alevileri Federasyonu’ndan Diyanet’e çağrı: Sessizlik de suçtur

Savunma Sanayi Başkanlığı nın talebiyle geliştirilen Flokser Anafarta, Türk savunma sanayisini bir adım öteye taşıyor

Bakırda 2035’e kadar yüzde 30’luk kayıp bekleniyor

Bakırda 2035’e kadar yüzde 30’luk kayıp bekleniyor

SonTurkHaber.com, Sabah kaynağından alınan bilgilere dayanarak bilgi paylaşıyor.

Kritik minerallerde birkaç ülkede yoğunlaşan tedarik ve artan ihracat kısıtlamalarının önemli arz kesintisi riskleri oluşturduğu ve özellikle bakırda herhangi bir önlem alınmaması halinde 2035'e kadar yüzde 30'luk arz açığı görülebileceği bildirildi.

Uluslararası Enerji Ajansının yıllık Küresel Kritik Mineraller Görünümü 2025 raporu yayımlandı. Raporda, enerji sektöründe kullanılan galyum, grafit, manganez, nadir toprak elementleri, silikon, molibden, kobalt, tellurium, antimon, germanyum, indiyum, lityum, titanyum, vanadyum, tantalyum, tungsten, bakır, nikel, krom ve zirkonyum olmak üzere 20 kritik minerale ilişkin analiz yer aldı.

Rapora göre, kritik minerallerde özellikle işleme ve rafinaj süreçleri birkaç ülkede yoğunlaşmış durumda.

ÇİN EN BÜYÜK RAFİNAJ KAPASİTESİNE SAHİP

Bakır, lityum, nikel, kobalt, grafit ve nadir toprak elementlerinde üç büyük üreticinin ortalama pazar payı, 2020'deki yüzde 82 seviyesinden 2024'te yüzde 86'ye yükseldi. Bu büyüme nikelde Endonezya, diğer tüm minerallerde ise Çin'den geldi.

Politika yapıcılar kritik mineral arzındaki söz konusu yoğunlaşmanın farkına varmış olsa da IEA'nın projelere yönelik detaylı analizleri, kritik minerallerin tedarik zincirlerinde çeşitlendirmeye yönelik ilerlemenin yavaş olacağını gösteriyor.

Raporda analiz edilen enerjiyle ilgili 20 kritik mineralin 19'unda Çin, en büyük rafinaj kapasitesine sahip ülke konumunda ve ortalama yüzde 70'lik pazar payına sahip. Bu minerallerin 15'inde fiyatlar, petrolden daha fazla oynaklık gösteriyor.

Bu minerallerden sadece nikelde, Endonezya'nın pazar payı yaklaşık yüzde 50 ile Çin'e göre daha yüksek seviyede bulunuyor.

ENERJİYLE İLGİLİ STRATEJİK MİNERALLERİN YÜZDE 55'İ İHRACAT KONTROLÜNE TABİ

Mevcut politikalar ve yatırım eğilimleri dikkate alındığında, gelecek 10 yılda ilk üç tedarikçinin pazar payının sınırlı şekilde düşeceği ve pazardaki yoğunlaşmanın ancak 2020'deki seviyesine döneceği öngörülüyor.

Kritik minerallere yönelik talep, son yıllarda temiz enerji dönüşümünün hızlanmasıyla giderek büyüyor. Lityum talebi 2024'te yıllık bazda yüzde 30 arttı. Çin, Endonezya ve Kongo Demokratik Cumhuriyeti gibi ülkelerdeki büyük üretim artışları, özellikle batarya fiyatlarının düşmesini sağladı.

Tedarikteki artışa rağmen, gelecek 10 yıla yönelik arz-talep dengeleri bazı riskler barındırıyor. Kritik minerallerde yatırım ivmesi zayıflarken, bu alandaki harcamalar geçen yıl sadece yüzde 5 arttı. Bu oran 2023'te yıllık bazda yüzde 14'tü.

Kritik mineral keşfine ilişkin faaliyetler de geçen yıl duraklama eğilimine girdi ve 2020'den beri süren büyüme kesintiye uğradı.

Rapora göre, özellikle bakır piyasaları büyük risklerle karşı karşıya kalabilir. Ülkelerin elektrik şebekelerini genişletme adımlarıyla artan bakır talebi karşısında, herhangi bir önlem alınmaması halinde, mevcut bakır madeni proje stoku 2035'e kadar yüzde 30'luk arz açığına işaret ediyor.

Artan ihracat kısıtlamaları da kritik minerallerde tedarik güvenliğini tehdit edebilir. Enerji dönüşümünde kullanılan stratejik minerallerin yüzde 55'i şu anda bir tür ihracat kontrolüne tabi ve bu kısıtlamaların kapsamı yalnızca ham ve rafine ürünlerle sınırlı değil, işleme teknolojilerini de içerecek şekilde genişliyor.

"ARZ ŞOKUNUN ETKİSİ BÜYÜK OLUR"

IEA Başkanı Fatih Birol, rapora ilişkin değerlendirmesinde, yüksek jeopolitik gerilimlerin yaşandığı bir dünyada kritik minerallerin küresel enerji ve ekonomi güvenliğini korumada "ön cephede yer alan" bir gündeme dönüştüğünü belirterek, "Bu konu, 21. yüzyılda enerjinin güvenliği, erişilebilirliği ve sürdürülebilirliğini sağlamak için hayati önem taşıyor. İyi tedarik edilen bir piyasada bile, aşırı hava olayları, teknik arızalar ya da ticaret engelleri gibi nedenlerle kritik mineral tedarik zincirleri ciddi şekilde sarsılabilir. Böyle bir arz şokunun etkisi büyük olur, tüketiciler için fiyatların artmasına ve sanayide rekabetçiliğin zayıflamasına yol açabilir." ifadelerini kullandı.

En son güncellemeleri ve haberleri takip etmek için SonTurkHaber.com'ı izlemeye devam edin, biz durumu takip ediyor ve en güncel bilgileri sunuyoruz.
seeGörüntülenme:45
embedKaynak:https://sabah.com.tr
archiveBu haber kaynaktan arşivlenmiştir 21 Mayıs 2025 13:58 kaynağından arşivlendi
0 Yorum
Giriş yapın, yorum yapmak için...
Yayına ilk cevap veren siz olun...
topEn çok okunanlar
Şu anda en çok tartışılan olaylar

2025 İzmir Orman Yangınları: Türkiye’yi Sarsan Gerçek ve Alınması Gereken Acil Önlemler

24 Temmuz 2025 07:27see300

Fenerbahçe s new signing Jhon Duran scored two goals in his first match!

24 Temmuz 2025 02:12see207

İmamoğlu suz 125 günde İstanbul da neler oldu? Tek tek açıklandı

24 Temmuz 2025 11:56see196

Konya da bir erkek tartıştığı komşusunu tornavida ile yaraladı

23 Temmuz 2025 23:14see194

Ukrayna Rusya arasındaki 3 üncü tur görüşmeleri sona erdi

24 Temmuz 2025 00:10see178

Witkoff tan açıklama Dış Haberler

24 Temmuz 2025 20:24see178

Ankara ve İstanbul YHT seferleri yeniden başladı

24 Temmuz 2025 02:07see177

Diyarbakır da 4 kişinin öldüğü yangına ilişkin iddianame hazırlandı

25 Temmuz 2025 02:02see176

Mudurnu da atıl kümeste çıkan yangın ormana sıçradı; alevler büyümeden söndürüldü Bolu Haberleri

25 Temmuz 2025 00:59see174

Konut satışları düştü: Arz yetersizliği rekor fiyatlara götürdü

23 Temmuz 2025 19:24see173

Bahçeli “Ebedi rejim” istiyor ama... Agos

23 Temmuz 2025 20:50see161

YKS’nin imam hatipli şampiyonları Yeni Şafak’a anlattı: Çağa önder olma gayesindeyiz VİDEO İZLE

24 Temmuz 2025 20:49see159

Faizsiz kredi veren bankalar listesi 2025: Yüzde 0 faiz veren bankalar hangisi ve şartları nelerdir?

24 Temmuz 2025 15:59see151

CHP Genel Başkanı Özel: Barış sürecinin de teminatı biziz Son dakika haberleri

24 Temmuz 2025 01:14see149

MÜSİAD’dan stratejik 7 alanda kalkınma planı Ekonomi Haberleri

24 Temmuz 2025 04:04see127

Ciro Immobile den Beşiktaş ve Türkiye sözleri! Futbol Haberleri

25 Temmuz 2025 00:24see122

Eurofighter anlaşması Yunanistan ı harekete geçirdi: İzin vermeyecekmiş

25 Temmuz 2025 01:18see121

Galatasaray ın genç yeteneği Arda Ünyay durdurulamıyor Sözcü Gazetesi

24 Temmuz 2025 00:32see120

Avrupa Arap Alevileri Federasyonu’ndan Diyanet’e çağrı: Sessizlik de suçtur

24 Temmuz 2025 00:03see120

Savunma Sanayi Başkanlığı nın talebiyle geliştirilen Flokser Anafarta, Türk savunma sanayisini bir adım öteye taşıyor

23 Temmuz 2025 17:06see119
newsSon haberler
Günün en taze ve güncel olayları