Başvuruyu geciktiren daha az işsizlik maaşı alır Sosyal Güvenlik Haberleri

İşsizlik maaşı işçilerin en önemli güvencelerinden biridir. İşini kaybeden işçinin yeni bir iş buluncaya kadar asgari ihtiyaçlarını karşılamasını sağlar. İşsizlik maaşına hak kazanabilmek için işçinin son 3 yılda en az 600 gün primi bulunması ve son 120 gün sigortalı çalışması gerekir. Bu koşulları sağlayan her işçi işsizlik maaşı alamaz. İşsizlik maaşı alabilmek için ayrıca işçinin çalışma istek, yetenek, sağlık ve yeterliliğinde olmasına karşın kendi kastı ve kusuru olmaksızın işini kaybetmiş olması gerekir.

SORULARINIZ İÇİN: [email protected]

İşsizlik maaşı, son 4 aylık prime esas ortalama aylık kazancın yüzde 40’ı üzerinden bağlanır. Ancak, işsizlik maaşı brüt asgari ücretin yüzde 80’ini aşamaz. Mayıs ayından sonra işini kaybedenler için bu yıl işsizlik maaşı 10.402,20 TL ile 20.804,40 TL arasında değişir.

İşsizlik maaşının süresi, prim ödeme gün sayısına göre değişir. İş akdinin sona erdiği tarihten önceki üç yıl içinde 600 gün primi olanlara 6 ay, 900 gün primi olanlara 8 ay, 1080 gün primi olanlara da 10 ay işsizlik maaşı bağlanır.

İŞSİZLİK BAŞVURUSU 30 GÜN İÇİNDE YAPILMALI

İşsizlik maaşı alabilmek için iş akdinin feshedildiği tarihten itibaren 30 gün içinde İŞKUR’a başvurulmalıdır. Başvurular şahsen veya elektronik ortamda yapılabilir. Vekâletname ile avukat ya da bir başkası aracılığıyla yapılan başvurular kabul edilmez.

Yasal başvuru süresinin son günü resmi tatile rastlarsa 30 günlük süre resmi tatili izleyen ilk işgünü son bulur. Elektronik ortamda yapılan başvurular için ayrıca fiziki ortamda dilekçe verilmesi gerekmez.

Mücbir sebepler olmaksızın 30 günden daha sonra başvuru yapılmışsa başvuruda gecikilen süreden toplam hak sahipliği süresi düşülerek kalan süre kadar işsizlik ödeneği verilir. Örneğin, işçinin 180 günlük (6 ay) işsizlik ödeneği hakkı varsa ve başvuruyu iş akdinin sona erdiği tarihten 45 gün sonra yaparsa, 180 gün yerine 165 gün işsizlik maaşı verilir.

Mevzuatta mücbir sebepler, önceden tahmin edilemeyen ve herhangi bir kimse tarafından alınacak tedbirlere rağmen önüne geçilmesine imkân bulunmayan, beklenmedik, harici ve kendisinin iradesi dışında meydana gelen olaylar olarak tanımlanıyor.

Başvuru süresini geciktirenler için İŞKUR tarafından geçerli kabul edilen mücbir sebepler şöyle:

- Eş, çocuk, anne, baba veya kardeşlerinden birinin vefatı (olayın olduğu tarihten itibaren 7 gün) ya da doktor raporu ile kanıtlanmak kaydıyla kendisinin veya bu sayılanlardan birinin hastalık hali,

- Yangın, yer sarsıntısı, sel baskını gibi doğal afetler,

- Herhangi bir nedenle ulaşımın imkansız hale gelmesi,

- Kanuni bir ödevin yerine getirilmesi,

- Muvazzaf askerlik hizmetinin yerine getirilmesi,

- Gözaltına alınma hali,

- Tutukluluk ve hükümlülükte geçen süreler,

- Savaş, sıkıyönetim, olağanüstü hal gibi durumlar,

- Salgın hastalık nedeniyle karantina,

- İşe iade dava kararlarının kesinleştiği tarihe (bu kapsamda işe başlatılanlar için işe başlatıldığı tarihe) kadar geçen dönem.

İşçi, söz konusu mücbir sebeplerle İŞKUR’a geç başvurabilir.

İşsizlik maaşı başvuruları, izleyen ayın sonuna kadar sonuçlandırılır. Maaş da her ayın 5’inde ödenir.

İŞSİZLİK MAAŞI SIRASINDA SAĞLIK HİZMETİ

İşsizlik maaşı alanların genel sağlık sigortası (GSS) primleri de İşsizlik Sigortası Fonu’nca karşılanır. işsizlik maaşı aldıkları süre boyunca kendileri ve bakmakla yükümlü olduğu kişiler sağlık hizmetinden yararlanırlar.

İŞTEN ÇIKIŞ KODUNA GÖRE İŞSİZLİK MAAŞINA HAK KAZANMA

İŞKUR işsizlik maaşı başvurularını değerlendirirken, işçinin hangi işten çıkış koduyla iş akdinin sona erdiğine bakar. İşten çıkış kodu ödenek vermeye elverişli olmayanlar işsizlik maaşı alamazlar.

İşten çıkış kodlarına ve iş akdinin fesih nedenlerine göre işsizlik ödeneğini alma hakkı şöyledir:

01 Deneme süreli iş sözleşmesinin işverence feshi – Alamaz

02 Deneme süreli iş sözleşmesinin işçi tarafından feshi – Alamaz

03 Belirsiz süreli iş sözleşmesinin işçi tarafından feshi (istifa) – Alamaz

04 Belirsiz süreli iş sözleşmesinin işveren tarafından haklı sebep bildirilmeden feshi – Alır

05 Belirli süreli iş sözleşmesinin sona ermesi – Alır

08 Emeklilik (yaşlılık) veya toptan ödeme nedeniyle – Alamaz

09 Malulen emeklilik nedeniyle – Alamaz

10 Ölüm – Alamaz

11 İş kazası sonucu ölüm – Alamaz

ASKERLİK NEDENİYLE İŞTEN ÇIKAN KİŞİ ALIR

12 Askerlik – Alır

13 Kadın işçinin evlenmesi – Alamaz

14 Emeklilik için yaş dışında diğer şartların tamamlanması – Alamaz

15 Toplu işçi çıkarma – Alır

16 Sözleşme sona ermeden sigortalının aynı işverene ait diğer işyerine nakli – Alamaz

17 İşyerinin kapanması – Alır

18 İşin sona ermesi – Alır

19 Mevsim bitimi (Bu kod, iş akdinin askıya alınması halinde kullanılır. Tekrar başlatılmayacaksa “4” nolu kod kullanılır) – Alamaz

20 Kampanya bitimi (Bu kod iş akdinin askıya alınması halinde kullanılır. Tekrar başlatılmayacaksa “4” nolu kod kullanılır) – Alamaz

21 Statü değişikliği – Alamaz

22 Diğer nedenler – Alamaz

SAĞLIK NEDENİYLE İŞ AKDİNİ FESHEDEN İŞSİZLİK MAAŞI ALIR

23 İşçi tarafından zorunlu nedenle fesih – Alır

24 İşçi tarafından sağlık nedeniyle fesih – Alır

25 İşçi tarafından işverenin ahlak ve iyi niyet kurallarına aykırı davranış nedeni ile fesih – Alır

26 Disiplin Kurulu kararı ile Fesih – Alamaz

27 İşveren tarafından zorunlu nedenlerle ve tutukluluk nedeniyle fesih – Alır

28 İşveren tarafından sağlık nedeni ile fesih – Alır

29 İşveren tarafından işçinin ahlak ve iyi niyet kurallarına aykırı davranışı nedeni ile fesih – Alamaz

30 Vize süresinin bitimi ( İş akdinin askıya alınması halinde kullan Tekrar başlatılmayacaksa “4” nolu kod kullanılır) – Alamaz

31 Borçlar Kanunu, Sendikalar Kanunu, Grev ve Lokavt Kanunu kapsamında kendi istek ve kusuru dışında fesih – Alır

32 4046 sayılı Kanunun 21. maddesine göre özelleştirme nedeni ile feshi – Alır

33 Gazeteci tarafından sözleşmenin feshi – Alır

34 İşyerinin devri, işin veya işyerinin niteliğinin değişmesi nedeniyle fesih – Alır

35 6495 Sayılı Kanun nedeniyle devlet memurluğuna geçenler – Alamaz

36 KHK ile işyerinin kapatılması – Alır

37 KHK ile kamu görevinden çıkarma – Alamaz

38 Doğum Nedeniyle İşten Ayrılma – Alamaz

39 696 KHK ile (taşerondan) kamu işçiliğine geçiş – Alamaz

40 696 KHK ile kamu işçiliğine geçilememesi sebebiyle çıkış – Alır

41 Re’sen işten ayrılış bildirgesi düzenlenenler – Alamaz

AHLÂK VE İYİ NİYET KURALLARINA AYKIRILIK NEDENİYLE İŞTEN ÇIKARTILAN ALAMAZ

42 İş sözleşmesi yapıldığı sırada bu sözleşmenin esaslı noktalarından biri için gerekli vasıflar veya şartlar kendisinde bulunmadığı halde bunların kendisinde bulunduğunu ileri sürerek yahut gerçeğe uygun olmayan bilgiler veya sözler söyleyerek işçinin işvereni yanıltması – Alamaz

43 İşçinin, işveren yahut bunların aile üyelerinden birinin şeref ve namusuna dokunacak sözler sarf etmesi veya davranışlarda bulunması yahut işveren hakkında şeref ve haysiyet kırıcı asılsız ihbar ve isnatlarda bulunması – Alamaz

44 İşçinin işverenin başka bir işçisine cinsel tacizde bulunması – Alamaz

45 İşçinin işverene yahut onun ailesi üyelerinden birine yahut işverenin başka işçisine sataşması, işyerine sarhoş yahut uyuşturucu madde almış olarak gelmesi ya da işyerinde bu maddeleri kullanması – Alamaz

46 İşçinin, işverenin güvenini kötüye kullanmak, hırsızlık yapmak, işverenin meslek sırlarını ortaya atmak gibi doğruluk ve bağlılığa uymayan davranışlarda bulunması – Alamaz

47 İşçinin, işyerinde, yedi günden fazla hapisle cezalandırılan ve cezası ertelenmeyen bir suç işlemesi – Alamaz

48 İşçinin işverenden izin almaksızın veya haklı bir sebebe dayanmaksızın ardı ardına iki işgünü veya bir ay içinde iki defa herhangi bir tatil gününden sonraki iş günü, yahut bir ayda üç işgünü işine devam etmemesi – Alamaz

49 İşçinin yapmakla ödevli bulunduğu görevleri kendisine hatırlatıldığı halde yapmamakta ısrar etmesi – Alamaz

50 İşçinin kendi isteği veya savsaması yüzünden işin güvenliğini tehlikeye düşürmesi, işyerinin malı olan veya malı olmayıp da eli altında bulunan makineleri, tesisatı veya başka eşya ve maddeleri otuz günlük ücretinin tutarıyla ödeyemeyecek derecede hasara ve kayba uğratması – Alamaz