Bayram geleneği modern hayata direniyor

Önümüzdeki cuma günü Kurban Bayramı. Müslüman alemini derin bir mutluluk ve yardımlaşmanın heyecanı sardı. Kurbanlar kesilecek, ihtiyaç sahiplerine dağıtılacak, belki ilk kahvaltı tüm ailenin bir arada olduğu sofralarda yapılacak. Torunlar büyüklerinin elini öpüp harçlıklarını alacaklar. Son dönemlerde bayramları bir tatil bilincine çevirip bayramlaşmak yerine tatil beldelerinde geçirenler var. Ancak bunun yanında ata topraklarına gidip kurbanlarını memleketlerin de kesenler de az değil. Bu köklerimize yapılan bir yolculuk, çocuklarımızı akrabalarıyla tanıştırmak için bir fırsat olduğu gibi Anadolu'nun ekonomisine de canlılık katıyor. Biz de bu hafta 2024'ün rakamlarını temel alarak bir kurban sosyolojisi haberi yapmak istedik. 2024 yılında 2.7 milyon küçükbaş, 500 bin büyükbaş hayvan satılmış. Şehirlerarası otobüsle 7 milyon, trenle 7.5 milyon kişi seyahat ederken uçak biletleri satışı da yüzde 210'luk bir artış göstermiş. Bu rakamlar da bize gösteriyor ki, modern yaşam, gelişen teknoloji, hızlı akan iş hayatına rağmen Türkiye bazı dinamiklerini hiç kaybetmiyor. Kurbanlar kesiliyor, aile ziyaretleri yapılıyor, camiler kalabalık, bayram namazlarında avlululardan sokaklara cemaat taşıyor.

2.7 MİLYON KÜÇÜKBAŞ, 500 BİN BÜYÜKBAŞ SATIŞI
Allah'a teslimiyetin bir nişanesi olan kurban kesme ibadeti, Müslüman Anadolu halkı tarafından halen büyük bir bilinçle yerine getiriliyor. Türkiye Damızlık Koyun Keçi Yetiştiricileri Merkez Birliği'nin (TÜ- DKİYEB) 2024 verileri de bu gerçeği ispatlıyor. Geçtiğimiz Kurban Bayramı'nda toplamda 2 milyon 700 bin civarında küçükbaş kurbanlık satılmış. Satışlar sadece küçükbaş hayvan ile sınırlı kalmamış. Toplamda 500 binden biraz daha fazla büyükbaş kurbanlık satımı da gerçekleştirilmiş.

MİLYONLARCA SOFRAYA AŞ OLDU
Oldukça yüksek oranda gerçekleşen bu satışlar nice gönül köprülerinin de kurulmasına vesile olmuş. Gelin Kızılay, Diyanet Vakıf ve İHH'nın 2024 bayramında, Kurban vekaletlerini nerelere kadar ulaştırdığına ve rakamlara bakalım....

TÜRK DİYANET VAKFI: 34 MİLYON KİŞİYE ULAŞTI
Türkiye Diyanet Vakfı (TDV) 747 bin 52 kurban hissesini Türkiye başta olmak üzere çeşitli ülkelerdeki 34 milyon 737 bin ihtiyaç sahibine ulaştırdı. Vakfa emanet edilen adak, akika ve şükür kurbanları, 1 milyon 260 binin üzerinde muhtacın sofrasında aş oldu.

KIZILAY, 21 ÜLKEDE DAĞITIM YAPTI
2024 yılında Türkiye dahil 21 ülkede 146 bin 683 vekalet sahibi adına kurban kesimi yapıldı. 2023'te ise 21 bin 252'si Gazze, 115 bini yurt dışı, 10 bin 416'sı yurt içinde olacak şekilde kurban kesimi yapıldı. Bu oran 2024'te yüzde 70'lik bir arttı. 2024 yılında 4 milyon 913 bin 693 kişinin sofrasına emanetleri ulaştırıldı. Kızılay'ın verilerinden anlıyoruz ki, Kurban İbadetini gerçekleştiren kişi sayısında eksilme bir yana astronomik artışlar var.

İHH KITALARI AŞTI
İHH İnsani Yardım Vakfı, vekâletini aldığı 102 bin 266 hisselik kurbanı Türkiye dâhil 66 ülkede ihtiyaç sahiplerine ulaştırdı. Filistin ve Gazze'ye yönelik çalışmalarına daha da ağırlık veren İHH, bölgeye ulaştırılmak üzere vekâletini aldığı 43 bin 615 hisselik kurban kesti. 2024 yılı Kurban Bayramı çalışmaları kapsamında 4 milyonu aşkın kişiye kurban eti ulaştırmış oldu.

TATİLE DEĞİL ATA TOPRAĞINA
Sıla-i rahim, akrabalık bağlarını yaşatmayı, akrabaların birbirini ziyaret etmesini ve iyi ilişkiler kurmasını ifade eden ahlâk terimidir. Yukarda da ifade ettiğimiz gibi birileri bayramlarımızı bağlarından koparmaya çalışıp sadece tatile endekslese de gerçek hiç de öyle değil.

OTOBÜSTE YÜZDE 70, UÇAKTA YÜZDE 210 ARTIŞ
2024 yılı Kurban Bayramı öncesinde uçak biletlerinin satışlarında yüzde 210'luk bir artış gerçekleşti. Otobüs biletlerinde yüzde 70'lik bir artış olduğu kayıtlara geçti. Kurban Bayramı sürecinde toplamda 7 milyon kişi otobüslerle seyahat etti.

TRENLERDE 7.5 MİLYON KİŞİ SEYAHAT ETTİ
Demiryolu projeleriyle ise 7 milyon 519 bin 428 yolcu taşındı. Bu rakam uçakta ise 266 bin olarak kayıtlara geçti. Araç kiralamada ise yüzde 40'lık bir artış saptandı. Bu sirkülasyonun Anadolu'daki ekonomik hareketliliğe büyük bir katkı sundu.

MODERN KESİMHANELER VAR
Gelişen teknolojik imkanlarla birlikte, artık kurban kesimleri de çok daha steril ortamlarda ve zahmetsiz bir şekilde gerçekleştiriliyor. Bu alanda son 20 yılda atılan adımlar, sokaklarda bir nehir gibi akan kurban kanlarının denizleri kirletmesini, haşare ve sinek oluşumunu da engelledi. Modern kesimhaneler daha sağlıklı kurban kesimi ve dağıtımını sağladı.

AMAÇ ALLAH'IN RIZASINI KAZANMAK
Prof. Dr. Nihat Hatipoğlu Hoca da Kurban Bayramı'na dair şunları söyledi: "Kurban kavramı yüce Allah'a yakınlaşmak için; kötülüklerden, şerden, günahtan arınmak anlamına geliyor ve özellikle de hacda Arafat'taki duruşla simgeleniyor. Zira arife günü Mekke'dekiler (Arafat'takiler) bulundukları yerde, memleketlerinde olanlar ise memleketinde dua, namaz ve tekbirle kendilerini sorgularlar. Kurban Bayramı'nın manevi yönü böyle. Fiziki, maddi yönü ise; durumu iyi olan müminlerin, güçleri nispetince kurbanlık hayvanlardan kesip durumu iyi olmayan Müslüman kardeşlerinin sofrasına katkıda bulunmalarıdır. Kurbanda niyet, Allah rızasını kazanmak olmalıdır. Riyadan, gösterişten uzak bir manevi disiplin içinde dua almaya gayret gösterilmelidir.

KURBAN DÜŞMANLIĞINA GEREK YOK
Hayvan hakları adına kurban düşmanlığı yapmanın haklı bir yönü yoktur. Dünyanın her tarafında her gün yüz binlerce hayvan kesiliyor. Karşı gelinmesi gereken şey, bu işlerin ehil olmayan ellerce, bilinçsizce yapılmasıdır. Kişi et sevmeyebilir. Bu kendi tercihidir. Ama başkasının ne yediğine de müdahale edemez.

PAYLAŞMA OLDUĞU İÇİN BAYRAMDIR
"Şunu da söylemeliyiz ki, kurban kestiğimiz için bayram yapmıyoruz. Kurban kesimi, bayramın bir parçasıdır. Teşrik tekbirlerinin bayramın bir parçası olduğu gibi. Kurban Bayramı, toplum olarak paylaşmak, kucaklaşmak olduğu için bayramdır. Dargınlar barışmalıdır. Tanıdık, tanımadık insanlara gülümsenmelidir. Hastaneler, güçsüzler yurdu, şehit aileleri ziyaret edilmelidir. Bayram namazından sonra mezarlara gidilmelidir. Aile büyükleri ziyaret edilmelidir. Yaşlılar sevindirilmelidir. Yetim ve gariban insanlar unutulmamalıdır. İnsanlara güzel sözler söylenmelidir. Tatlı söz sadakadır. Vefat eden anne ve babalar hayırla yâd edilmelidir. Mezarlarına giderek orada tefekkür edilmelidir. Oradan göğe yükselen gül kokuları devşirilmelidir."