Biri 42 yaşında art arda sekiz kez kalp krizi geçirdi, diğeri 38 inde bypass oldu... Vakalar her gün artıyor! Kalbimize neler oluyor?

Son zamanlarda birçok insan etrafında kalp hastalığı ve kalp krizi vakalarının arttığını söylüyor. Bu duruma bizzat kendim de şahit oluyorum. Sizlere vaka artışını kendi yakın çevremden örneklerle anlatmak istiyorum.

ART ARDA SEKİZ KALP KRİZİ GEÇİRDİ

Henüz 42 yaşında olan dayım geçtiğimiz ay ani bir şekilde kalp krizi geçirdi. Sağlık görevlileri ambulans ile hastaneye götürülürken sekiz defa kalp krizi geçirdiğini, hastaneye zor yetiştirildiğini söyledi. Yapılan testler ve muayeneler sonucu üç tane damarının yüzde 80-90 oranlarında tıkalı olduğunu ortaya çıktı ve birden fazla stent takıldı, dört gün yoğun bakımda kaldı. Şimdi ise ‘ömür boyu’ kullanması gereken ilaçlar var ve hayatının bundan sonraki döneminde çok dikkatli olması gerekiyor.

38 YAŞINDA BYPASS OLDU

Yakın bir arkadaşımın 38 yaşındaki eşi ise sıklıkla yaşadığı kalp sıkışması sebebiyle gittiği doktorda dört damarının yüzde 90 oranlarında tıkalı olduğunu öğrendi, bypass oldu. Doktoru "80 yaşındaki birinin damalarına sahipsin" dedi. Onun da tıpkı dayım gibi ömür boyu çok dikkatli yaşaması, ilaç kullanması ve sürekli doktor takibinde olması gerekiyor.

HİÇBİR HASTALIĞI YOKTU, BİR ANDA YERE YIĞILDI

Çevremde şahit olduğum bir diğer örnek ise yine bir kalp krizi vakası... Özel bir hastanede şoför olarak çalışan 50 yaşındaki Kadir G., bir anda kriz geçirerek yere yığıldı. Şans eseri o an hastanede olan ve hemen müdahale edilen Kadir G., üç gün boyunca yoğun bakımda kaldı. Ailesi de kendisi de yaşadığı kalp krizi karşısında şoke olan iki çocuk babasına doktorları, “Bu tarz vakalar çok arttı. Artık geçmişte bir kalp sorunu olmayanlarda da kalp krizini çok görüyoruz” dedi.

Üst üste bu kadar çok kalp sorununa şahit olunca Kardiyoloji Uzmanı Prof. Dr. Cüneyt Koçaş’ın kapısını çaldım, “Neler oluyor?” diye sordum.

“Daha 2 ay önce 35 yaşında bir kadın hastama ağır bir kalp krizi tablosunda stent takıp damarını açtım ki bu yaşta kadınlarda kalp krizi görmeyi beklemeyiz” diyen Kocaş anlattıklarıyla durumun ciddiyetini gözler önüne serdi.

TÜRKİYE’DE HER YIL 150 BİN KİŞİ KALP KRİZİ GEÇİRİYOR

Cüneyt Koçaş “Kalp hastalıkları hem Türkiye’de hem de dünyada en sık görülen ölüm nedenlerinin başında geliyor. Türkiye’de her yıl yaklaşık 150 bin kişi kalp krizi geçiriyor ve dolaşım sistemi hastalıkları, tüm ölümlerin üçte birinden fazlasını oluşturuyor” dedi ve ekledi:

“Dünya genelinde de tablo benzer: Özellikle ABD, Hindistan, Çin ve Türkiye gibi ülkelerde obezite, diyabet, sigara kullanımı ve hareketsiz yaşam tarzı kalp krizi riskini artırıyor. Bu hastalıklar artık sadece yaşlıları değil gençleri de tehdit ediyor. Sağlıklı beslenme, düzenli egzersiz ve stresten uzak bir yaşam tarzı, kalp sağlığını korumanın en etkili yolları arasında yer alıyor.”

NEYİ YANLIŞ YAPIYORUZ DA KALP SORUNLARI ARTIYOR?

Prof. Dr. Koçaş bu soruyu şöyle yanıtladı:

“Öncelikle sigara kullanımı kalp hastalığı açısından çok önemli bir risk faktörü ve gittikçe yaygınlaşıyor. Obezite de kalp hastalıklarının artması açısından önemli bir risk faktörü. Şehir yaşamı; hareketsizlik, fast food gibi etkenlerle obeziteyi artırıyor ve artmış stres hatta şehir hayatındaki gürültülü ortam bile kalp krizi riskini artırabiliyor. Tabii burada son yılların popüler konularından olan Covid-19 salgınının etkilerini de belirtmeden geçemeyiz.”

Koronavirüs aşılarının kalp krizine neden olduğu iddiaları hala çok fazla konuşuluyor. Yıllardır bu konuda yapılan spekülasyonlar maalesef bilimsel çalışmalara değil kulaktan duyma hikayelerle yayıldı. Son yıllarda yapılan ve binlerce hastanın uzun dönem verilerini içeren aşı çalışmaları, kalp krizi ile Covid aşıları arasında bir ilişki olmadığını hatta aşı yapılanlarda kalp krizi riskini de azalttığını gösteren veriler var.

PEKİ YA DAMAR TIKANIKLIKLARI...

“Damar tıkanıklıkları uzun yıllar içinde kalp damarlarında biriken kolesterol plakları sonucunda ortaya çıkar. Bu plaklar da genetik riski olan kişilerde hipertansiyon, şeker hastalığı, sigara kullanımı, kötü beslenme gibi faktörler de varsa yıllar içinde damar tıkanıklıklarına neden oluyor” diyen Koçaş şunları söyledi:

-- Stres de her ne kadar şeker hastalığı, hipertansiyon gibi ana risk faktörleri arasında yer almasa da son yıllarda yapılan çalışmalar stresin kalp hastalıkları ve kalp krizi riskini belirgin şekilde artırdığını gösteriyor.

-- Kalp damar tıkanıklıkları, kalp duvar kalınlaşması belli ritim bozuklukları gibi kalp hastalıklarında genetik aktarım çok önemli yer tutuyor. Ailesinde özellikle erken yaşta kalp krizi geçiren kişilerin düzenli kontrollerini yaptırması önemlidir.

EN RİSKLİ YAŞLAR HANGİLERİ?

“Kalp krizi için en riskli yaşlar 40'lı yaşlar deniyor. Bu bilgi doğru mu?” diye sorduğum Prof. Dr. Koçaş, “İleri yaşlardaki damar tıkanıklıklarında, tıkanıklık yavaş geliştiği için ‘doğal bypass’ diye tabir ettiğimiz değişimlerle kalp krizinin neden olduğu hasar sınırlı kalabiliyor. Ancak gençlerde ortaya çıkan kriz durumlarında bu tür bir ‘hazırlık’ olmadığı için ani ortaya çıkan tıkanma ile kalpte ciddi bir hasar ortaya çıkabiliyor” dedi.