Bitkiler ile ilgili bildiğiniz her şeyi unutun! Gizli sistemleri keşfedildi Sözcü Gazetesi

New York Üniversitesi'nden ekolojist Mingzhen Lu liderliğindeki ekip, dünya çapındaki 44 farklı lokasyondan, yüzeyin 1,8 metre altına kadar inen toprak örnekleri inceledi. Tundradan tropik ormanlara kadar uzanan bu çeşitli ekosistemlerde, kök yoğunluğunun derinlik boyunca iki kez zirveye ulaştığı, yani bitkilerin "bimodal" bir kök dağılımına sahip olduğu saptandı.

Lu, bu yaygınlığın şaşırtıcı olduğunu belirterek, "Uzun yıllardır köklerin derinlikte azalacağını varsayıyorduk. Ancak bu veriler, bazı bitkilerin derin toprak katmanlarını da aktif biçimde kullandığını gösteriyor" dedi. Bu derin kökler, özellikle azot gibi besin maddelerinin yoğun olduğu katmanlara ulaşıyor ve yüzeyde yeterli kaynak olmadığında devreye giriyor.

Araştırmaya göre, bu ikinci kök katmanı bitkiler için bir zorunluluk değil, koşullar elverdiğinde ortaya çıkan bir "tercih". Yani yüzeyde su ya da besin sıkıntısı varsa, bitkiler daha derine inerek bu kaynaklara ulaşabiliyor.

Bu yeni bilgi, iklim değişikliğiyle mücadelede önemli bir rol oynayabilir. Toprak, atmosferden daha fazla karbon tutma kapasitesine sahip. Bitkilerin derin kökleriyle bu karbonu daha derinlere taşıması, uzun vadeli karbon depolama stratejileri açısından umut verici.

Fransız Ulusal Sürdürülebilir Kalkınma Araştırma Enstitüsü’nden toprak bilimci Alain Pierret, çalışmaya dahil olmasa da, sonuçların dikkat çekici olduğunu belirtiyor. Pierret, bu derin köklenmenin yalnızca iki katmanla sınırlı kalmayabileceğini, aslında çok katmanlı (multimodal) kök sistemlerinin daha da derinlerde var olabileceğini öne sürüyor.

Araştırmacılar, karbon bütçesiyle ilgili mevcut varsayımların da bu bulgular ışığında yeniden değerlendirilmesi gerektiğini vurguluyor. Çünkü yüzeyden sadece birkaç santimetre derinlikte yapılan örneklemeler, yeraltında olan bitkisel faaliyetlerin çoğunu gözden kaçırıyor olabilir.

Lu son olarak, "Bitkiler, sandığımızdan daha aktif biçimde iklim değişikliğiyle savaşta doğal bir rol oynuyor olabilir. Ancak bunu tam anlamak için daha derine inmemiz gerekiyor" diyerek çalışmanın önemine dikkat çekiyor.