Böbreklerinizi böyle koruyun Sözcü Gazetesi

Böbreklerimizin vücutta sanıldığından daha fazla ve önemli görevleri var. Ancak bilinçsiz bir yaşam tarzı bu hayati organlara zarar verip, sinsi bir hastalık olan böbrek yetmezliğine varan sonuçlar doğurabiliyor.

İç Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Osman Erk, bu konuda önemli uyarılarda ve tavsiyelerde bulundu. İşte açıklamaları:

Prof. Dr. Osman Erk

Çok önemli görevleri var

- Böbrekler vücutta en fazla çalışan organların başında geliyor. Normal metabolizma sonucu vücutta oluşan asidik karakterde atık maddeleri idrarla vücuttan uzaklaştırarak hayati görev üstleniyor.

- Ayrıca su, tuz ve elektrolit dengesini, pH seviyesini düzenleyerek vücutta var olan bütün organların normal fonksiyonlarını yerine getirmelerini sağlıyor.

- Böbrekler D vitaminini sentezleyerek kalsiyum ve fosfor dengesini, sağlayıp kemik sağlığına da katkıda bulunuyor. Böbreklerden salınan eritropoetin adlı hormon benzeri madde, kemik iliğinde kan hücrelerinin yapımını uyarıyor.

- Böbreklerin bağışıklık sistemi ve cinsel sağlık üzerinde de önemli fonksiyonları bulunur.

En çok kimler risk altında?

Böbrek hastalıkları riski en yüksek olanlar diyabeti veya yüksek tansiyonu olan kişilerdir. Trafik kazaları, spor yaralanmaları gibi kazalar veya travmalar da böbreklere zarar verebilir.

Diyabet nasıl etkiliyor?

Şeker hastalığı Türkiye dahil dünyanın hemen her ülkesinde kronik böbrek yetmezliğinin en sık nedenidir.

Ülkemizde 10 milyon kadar şeker hastası olduğu düşünülünce, böbrek yetersizliği açısından riskin büyüklüğü ortaya çıkar. Bu nedenle şeker hastalığının erken teşhis edilmesi, uygun şekilde tedavi edilmesi son derece önemlidir.

Bu hastalık sadece insülin ve şeker ilaçları eksikliği değildir. Uygun tıbbi tedavinin yanı sıra egzersiz, diyet gibi yaşam tarzı değişiklikleri de gerekir.

Bu değişiklikleri yapmak şart

Böbrek yetmezliği tanısı basit kan ve idrar tetkikleriyle rahatlıkla konulabilir. Erken teşhis, altta yatan şeker ve hipertansiyon gibi hastalıkların uygun bir şekilde tedavisi, diğer risk faktörlerinin ortadan kaldırılması son derece önemlidir.

Uygun kan şekeri ve tansiyon değerlerinin yanı sıra obezitenin ortadan kaldırılması, sigaranın bırakılması, tuz alımının kısıtlanması, alkol içilmemesi, susamadan su içilmesi, kolesterol yüksekliğinin önlenmesi, gelişigüzel-fazla ağrı kesici kullanılmaması ve düzenli egzersiz böbrek sağlığı için çok önemlidir.

Yüksek tansiyona dikkat!

Hipertansiyon, böbrek yetersizliğinin şeker hastalığından sonraki en sık nedenidir.

Hipertansiyon maalesef çok fazla önemsenmeyen, tedavisi uygun olarak yapılmayan bir hastalıktır. Hastaların en büyük hatası ilaçları bir süre kullanıp, tansiyonları düzene girince ‘Ben iyileştim’ diyerek, ilacı bırakmalarıdır. Bu büyük hatadır. Çünkü ,şaç tedavisi ömür boyu sürer. Tabii hastalıkta sadece tansiyon ilaçlarına güvenmek de yanlıştır. İlaç tedavisine destek olarak düzenli egzersiz, tuzsuz diyet, stressiz, sigara ve alkolden uzak bir yaşam da gereklidir.

Çok su içmek faydalı mı?

Yeterli miktarda su içmek böbrekleriniz için iyidir. Su, böbreklerinizin idrar yoluyla toksinlerden ve atıklardan kurtulmasına yardımcı olur. Ayrıca kan damarlarınızın sağlıklı kalmasına yardımcı olarak, kanın böbreklerinize gerekli besinleri iletmesini kolaylaştırır. Böbrek taşlarını ve idrar yolu enfeksiyonlarını önlemeye yardımcı olmak için yeterli miktarda su içmek de iyi bir fikirdir. Çok su içtiğinizde idrar yolu enfeksiyonuna yakalanma olasılığınız daha düşüktür çünkü daha fazla idrar yaparak, idrar yolu enfeksiyonuna neden olan bakterilerin atılmasını sağlarsınız.

Yeterince su içip içmediğinizi anlamanın kolay yolu

Genel olarak, idrarınızın rengi yeterli su içip içmediğinizi gösterebilir.

- Yeterli su içiyorsanız idrarınız açık sarı veya berrak görünür.

- Susuz kaldıysanız, idrarınız koyu sarı olacaktır.

Günümüzün salgın hastalığı

Şeker hastalığı ve hipertansiyon sorunlarının çok fazla artması, bu hastalıkların tedavilerinde yeterince başarı sağlanamaması böbrek yetmezliğini salgın bir hastalık konumuna getirmiştir.

Bu iki hastalığı dışında vücutta genel olarak damar sağlığını bozan şişmanlık, sigara, kolesterol yüksekliğinin yanı sıra sık idrar yolu enfeksiyonu geçirmek ve aşırı tuz kullanımı gibi durumlar da böbrek yetmezliğine neden olur.

Böbrek yetmezliği, böbreklerinizden birinin veya her ikisinin artık kendi başına iyi çalışmadığı anlamına gelir.

Diğer nedenleri

Şeker hastalığı ve hipertansiyon dışında ‘glomerülonefrit’ adı verilen böbrek hastalığı, polikistik böbrek hastalığı, bazı romatizmal hastalıklar ve ağrı kesici antiromatizmal ilaçların uzun süre kullanımı böbrek yetmezliğinin diğer nedenlerdir.

Önlem alın

Şikayetiniz olmasa da zaman zaman böbrek fonksiyonlarınızı kontrol ettirin.

Bu belirtiler varsa hemen harekete geçin

Geçmeyen yorgunluk, iştahsızlık, uyku bozuklukları, daha çok geceleri can yakan kas krampları, ayak bileklerinde-ellerde ve yüzde şişlik, ciltte kuruma, mide bulantısı-kusma ve geceleri sık idrara çıkma gibi sorunlar yaşıyorsanız, en kısa zamanda böbreklerinizi kontrol ettirin.