Boğaziçi Üniversitesi rektör adayları belli oldu

Yükseköğretim Kurulu (YÖK), Boğaziçi Üniversitesi için rektörlük başvurularını tamamladı. 25 Temmuz akşamı sona eren süreçte Prof. Dr. Ünal Zenginobuz, Prof. Dr. Mine Eder, Prof. Dr. Taner Bilgiç, Prof. Dr. Cem Say, Prof. Dr. Can Yücesoy ve Prof. Dr. Nesrin Erkol adaylık başvurusunda bulundu.

Dört yıl önce de aday olan Prof. Dr. Ünal Zenginobuz, geçmiş süreci hatırlatarak şunları söyledi:

“Başvuru sürecini yürüttüğü söylenen YÖK hiçbirimizi mülakata bile çağırmamıştı ve üniversitenin yüzde 95’inin istemediği Naci İnci rektör atanmıştı. Sonucu ortada. Yapılan tahribatı verilen zararı biz her gün izliyoruz, er ya da geç herkes görecek ve anlayacak.”

Rektör atama sürecinin Türkiye’nin gençlerine yapılabilecek en büyük kötülük olduğunu belirten Zenginobuz, şöyle konuştu:

“150 civarı devlet üniversitesine tek bir kişi, öğretim üyelerinin rızasını almadan, hatta görüşünü sormadan atıyor. Ortada kriter yok, kimin nasıl bir değerlendirme süreci yürüttüğü belli değil. YÖK üniversitelerden uzakta, Ankara’da rektör belirleme süreci için bir sekretarya yürütüyor gibi görünüyor. Ama ne yaptığı anlaşılmıyor. Nasıl bilecek YÖK ya da tek seçici kim uygundur, kim üniversiteyi iyi ve adil yönetir, kim ileri taşır bir üniversiteyi?”

Zenginobuz, başvurusunun bir itiraz olduğunu vurgulayarak şu sözleri ekledi:

“Geçen defaki 17 kişilik gruptan yine epeyce sayıda arkadaşımızın da aday olduğu görülüyor. Yapılanların kabul edilmediğini ve karşı durmaktan vazgeçilmeyeceğini gösteriyor bu. Olur da atanırsam, öncelikle özgür ve özerk üniversite koşullarını yeniden tesis ederek Boğaziçi’ni erişme potansiyeli olduğundan hiçbir zaman kuşku duymadığım dünyanın en iyi 100 (hatta 50) üniversitesi arasına sokacak patikaya yerleştirmek için gereken her şeyi yapacağım.”

Sürecin nasıl ilerleyeceğini merak ettiğini belirten Zenginobuz, başvuruların e-Devlet üzerinden yapıldığını ve standart formun doldurulduğunu belirtti.

Zenginobuz mülakat sürecine dair belirsizliği şu sözlerle dile getirdi:

“Normal olarak bu şekilde ön başvurular alındıktan sonra mülakata çağırma diye bir şey vardır. 4 yıl önce 17 kişimizin hiçbiri çağrılmadı. Ön elemeyi geçemedik hiçbirimiz herhalde. Olabilir tabii ama mülakata çağrılmış başka hiç kimse de tespit edemedik. Bakalım bu defa mülakat olacak mı, mülakata çağrılanımız olacak mı?”

Zenginobuz, rektör atamalarının mevcut yasaya göre Cumhurbaşkanı tarafından yapıldığını hatırlatarak süreci şöyle değerlendirdi:

“Anayasa Mahkemesi’nin şekilsel zorlamasıyla çıkarılmış ama yine esastan anayasaya aykırı, hikmetinden sual olunmaz ‘rektörleri cumhurbaşkanı atar’dan ibaret tek satırlık bir kanuna tabi keyfi bir süreç bu. Dört yıl önce kanun dahi olmadan uygulanan keyfiliğin aynısı şimdi sözde kanuni hale gelmiş oldu.”

Prof. Dr. Taner Bilgiç, son dört yılda üniversitede yaşanan gelişmeleri şöyle özetledi:

“Bir rektör atandı, görevden alındı, yerine yardımcısı atandı. Üçü kurum içinden seçilmiş biri dışarıdan atanan dört dekan görevden alındı, kurum dışından gelen bir dekan istifa etti, bir genel sekreter getirildi sonra görevden alındı, lisansüstü enstitü müdürlükleri ve yönetim kurullarına üniversitede tek tez yönetmemiş kişiler atandı, daire başkanları ve şube müdürleri sürekli değiştirildi, öğrenci ve öğretim üyelerine açılan soruşturma sayıları rekor kırdı, emekli öğretim üyeleri ve mezunların kampüse girişleri yasaklandı. Üniversitenin hasarları geri döndürecek barış ortamına ihtiyacı var.”

Cumhuriyet'ten Figen Atalay'ın haberine göre; Prof. Dr. Cem Say ise adaylığına ilişkin planlarını şöyle açıkladı:

“Üniversitemizde son yıllarda gördüğümüz ve ‘yıkım’ olarak özetlenebilecek süreci durdurup okulu yine bildiğimiz Boğaziçi haline getirmek hayalim. Atanırsam liyakat ilkeleri gözetilmeden yapıldığı izlenimi veren işlemleri gözden geçirmeyi, yasaya aykırı şekilde boş bırakılan kurul üyelikleri için kanunun öngördüğü seçimlerin yapılıp kurulların gerektiği gibi demokratik temsiliyet niteliğine kavuşmasını ve okulun kurullara dayalı yönetişim düzenine dönmesini sağlamayı düşünüyorum. Bir de, anayasa emri olan ‘üniversite özerkliği’ esası kurumun tepe yöneticisinin kurumun rızası olmadan orada oturmasına elvermediği için meslektaşlarımdan güvenoyu istemeyi, alamazsam da gereğini yapmayı düşünüyorum.”

Boğaziçi Üniversitesi Akademisyenleri, yayınladıkları ortak açıklamada üniversite özerkliğinin ve liyakatin altını çizdi. Açıklamada şu ifadeler yer aldı:

Anayasa Mahkemesi'nce iptal edilen rektör atama usulüne dair yasa maddesinin yeniden düzenlenmesi konusunda Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne verilen bir yıllık süre 4 Haziran 2025’te sona erdi. Ancak 1 Temmuz 2025 tarihinde mahkemenin iptal ettiği ve Cumhurbaşkanı’nın rektörleri sadece kendi kararıyla, hiçbir kurumsal görüş ve değerlendirmeye yer vermeden atamasını esas alan söz konusu hüküm yeniden ve aynı şekilde yasalaşmıştır. Anayasamızın 130. maddesiyle güvence altına alınan bilimsel özerklik ilkesini açıkça yok sayan ve üniversite bileşenlerinin rektör belirleme süreçlerine katkıda bulunmasını tümüyle engelleyen böyle bir kanunun anayasaya aykırı olduğu açıktır.

Boğaziçi Üniversitesi akademisyenleri olarak bizler, demokratik ve katılımcı bir yönetim modelini ve özerk üniversite idealiyle uyumlu rektör belirleme süreçlerini nitelikli bir üniversitenin asal ve vazgeçilmez unsurları olarak gördüğümüzü hatırlatır, bu konudaki taleplerimizden asla vazgeçmeyeceğimizin bir kez daha altını çizmek isteriz. Ocak 2021’den beri tüm üniversite bileşenlerinden kopuk, tepeden inme bir yönetim anlayışının hem kurumumuza hem de ülkemize verdiği zararları gördük, yaşadık ve bu yıkıcı müdahalelerin tümüne itiraz ettik. Kamuoyu önünde bir kez daha vurgulamak isteriz ki liyakat, şeffaflık ve katılımcı üniversite ilkelerini benimsemeyen ve en önemlisi göreve geldiği anda üniversite bileşenlerinden güvenoyu talep etmemiş ve alamayan bir rektöre itirazımızı sürdüreceğiz. Nitelikli, özerk, özgür ve demokratik bir üniversite hedefi için mücadeleden vazgeçmeyeceğiz.