Bütçe kötüleştikçe yeni vergiler gündeme geliyor Sözcü Gazetesi

Faiz harcamalarının neden olduğu bütçe açığı büyümeye devam ederken, açığı kapatmak için yeni vergi ve kamu zamları konuşulmaya başlandı. Hükümetin bu yola gitmesi halinde, enflasyon hedefinde üst sınırı bile tutturmak hayal olacak.

Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, bütçe açığı hedefinde sapmalar olduğunu itiraf etti. Zaten ilk yarıya ilişkin bütçe verileri, hedefin tutturulmasının neredeyse imkansız hale geldiğini gösteriyor. Bu nedenle ilk aşamada, mevduat ve yatırım fonu gelirlerinde yeni artırılan verginin, bir kez daha yükseltilmesi gündemde.

TL mevduat gelirlerinden peşin vergi olarak kesilen stopaj oranı, 2.5 puanlık artışla yüzde 17.5’e çıkarılmıştı. Önümüzdeki dönemde 2.5 puanlık bir artış daha yapılmak zorunda kalınacağı, Ankara kulislerinde konuşulmaya başladı.

Bu vergi artışının hem kolay hem de yüklü gelir sağladığını kaydeden uzmanlar, bununla birlikte önümüzdeki aylarda elek-trik doğalgaz fiyatlarına yeni zamların gelmesini de bekliyorlar. “Kamu harcamalarındaki israfı önlemeyen iktidar, yine halkın vergisini artırarak, büyüttüğü açığı kapatmaya çalışıyor” denilebilir.

Hükümetin gelir yönteminin, “toplaması kolay vergiler ve tüketim mallarında zam ve vergi artışları” olduğu, artık biliniyor. Bu nedenle de vergisi artırılacak ürünler olarak, ilk aşamada sigara ve alkollü içkiler gündeme geliyor.

Alkollü içkilerde sürekli ÖTV-KDV zammı yapılması nedeniyle, kaçakların büyüdüğü, bunun insan hayatını tehdit eder boyutlara ulaştığı da ortada. Yüksek verginin kaçağı artırmasının her üründe geçerli olduğu, Maliye’nin görevinin ise bu dengeyi sağlamak olduğunu hatırlatmak gerekiyor.

Bütçe dengesini kurabilmek için, “tüketiminin yoğun olduğu mallarda KDV ve ÖTV artışlarından” bile söz ediliyor. Ancak genel bir ÖTV-KDV artışının büyük tepki çekeceği, bu yola gidilmesinin zor olacağı belirtiliyor.

MERKEZ ENFLASYON İÇİN TEDİRGİN

Bu yıl bütçe açığının milli gelirin yüzde 3.1’ine indirilme hedefinin tutturulması imkansız hale geldi. İktisatçılar yüzde 4’e indirilmesinin bile başarı olabileceğini söylüyorlar. Bozulmanın en büyük nedeni, 19 Mart kriziyle yeniden patlayan faizlerin bütçeye getirdiği yük. Mevcut veriler, ileriye dönük olarak faiz harcamalarının artmaya devam edeceğini, bunun da bütçe açığı üzerinde tehdit olmayı sürdüreceğini gösteriyor.

Hazine ve Maliye Bakanlığı vergi gelirlerinde ciddi artışlar sağladı ama faiz harcamaları işi bozdu ve bundan sonra da bozmaya devam edecek. Bu nedenle enflasyon hedefinin de tehlikeye girdiği, çünkü bütçe gelirini artırmak için yapılan vergi ve zamların doğrudan fiyat artışına neden olduğu açık.

Merkez Bankası yönetimi, son stopaj artırımından, bu nedenle tedirgin oldu. Bu artışların devam etmesinden de korkuyor. Hâlâ, 2025 yılı için belirlenen yüzde 24’lük enflasyon hedefi tutmasa da, üst sınır olan yüzde 29’un tutma ihtimali mevcut. Bu oranı tutturmak giderek zorlaşsa da, yeni vergi ve zamlar yüzde 30’un altına inmeyi imkansız hale getirecek.

Bu takdirde faiz indirimleri beklendiği kadar yapılamayacak, bu da siyasi iktidar üzerindeki baskıları artıracak. Özetle; 19 Mart krizinin de beslediği ekonomideki kısır döngü, giderek görünür hale geliyor.