Bütün ülke kaosa sürüklenmişti: İspanya daki elektrik kesintisine ilişkin ilk raporlar kamuoyuna duyuruldu! Yaşananların nedeni hükümet deneyi mi?

İber Yarımadası'nda milyonlarca kişiyi etkileyen 28 Nisan'daki elektrik kesintisi, İspanya'nın tamamını karanlıkta bırakmıştı. Bir kamu şirketi olan şebeke operatörü Red Electrica de Espana, kesintinin nedenine ilişkin ilk raporunu kamuoyuyla paylaştı. Şirket, kesintiyi elektrik üretimindeki "benzeri görülmemiş" düşüşe bağladı. İspanya Elektrik Enerjisi Şirketleri Birliği (AELEC) ise sorunun üretimdeki düşüşten değil, Red Electrica'nın elektrik dağıtımında hata yapmasından kaynaklandığını savundu.

İspanyol hükümetinin kesintiye ilişkin başlattığı resmi soruşturmada elektrik şirketlerinin hatalı olduğu belirtildi. Red Electrica, şirketlerin üretim sürecindeki yaptığı bir dizi hatanın kesintiyle sonuçlandığını iddia etti. AELEC ise hükümetin soruşturmayı kesinti anıyla (20 saniyelik bir zaman dilimiyle) sınırlandırdığını ve kesintiden önce yaşanan gerilim dalgalanmalarını göz ardı ettiğini öne sürdü. AELEC, şebekedeki 2.2 gigavatlık ani düşüş iddialarının kanıtlanamadığına da dikkat çekti.

HÜKÜMET VE ŞİRKETLER KARŞI KARŞIYA

The Telegraph'ın haberine göre, İspanyol yetkililer kesinti anından hemen önce yenilenebilir enerji sistemleri üzerine bir deney yürütüyordu. AELEC, bu deneyin 2027'den itibaren İspanya'daki nükleer enerji santrallerinin kapatılmasına hazırlık amacı taşıdığını belirtti.

Uzmanlar, yenilenebilir enerjinin hızlı entegrasyonunun şebeke stabilitesini etkileyebileceği uyarısını yaptı ve deney iddiasının doğru olması durumunda sorumluluğun hükümette olacağını kaydetti. İspanya Başbakanı Pedro Sanchez, eleştirilere yanıt vererek, soruşturma sonuçları beklenirken sabırlı olunması gerektiğini dile getirdi.

Buna karşın, İspanya Fotovoltaik Derneği Başkanı Jose Donoso, kesintinin güneş enerjisi santrallerinden kaynaklanmadığını kaydederek, "Tüm sistemin tek bir deney yüzünden çökmesi mantıklı değil" diye konuştu.

ELEKTRİK KESİNTİSİ HAYATI FELÇ ETMİŞTİ

Yaşanan kesinti, İspanya ve Portekiz'de günlük hayatı derinden etkilemişti. Ofislerin kapanması, trafiğin kilitlenmesi ve tren seferlerinin durmasıyla birlikte büyük bir kaos yaşanmıştı. Barselona'da binlerce kişi felç olan trafikte saatlerce beklemek zorunda kalırken, acil durum ekipleri ülke genelinde tren hatlarında mahsur kalan 35 bin yolcuyu tahliye etmişti.

Yetkililer, elektrik kesintileri sırasında 7 kişinin yaşamını yitirdiğini açıklamış ve ölümlerle ilgili soruşturma başlatmıştı. İspanyol hükümeti, olay sırasında ülke çapında rekor düzeyde acil durum ihbarı aldığını bildirmişti.

Kayıtlara göre kesintilerin yaşandığı süreçte 14 bin acil durum çağrısı yapıldı. Hükümet, iletişimdeki aksamalar ve personel yetersizliği nedeniyle çağrıların bir kısmına olması gerekenden geç cevap verildiğini kabul etti.

TELEFON HATLARI DA ÇÖKTÜ

Kesintiden sadece bir ay sonra bu kez ülke çapında mobil şebekelerin çökmesi, altyapı sorunlarını bir kez daha gündeme getirdi. Movistar, Orange ve Vodafone gibi şebekeler hizmet dışı kalırken, Madrid'den Valencia'ya kadar birçok bölgede sabit hatlar ve internet erişimi sorunu yaşandı.

İspanya Dijital Dönüşüm ve Kamu Hizmeti Bakanlığı, sorunun telekomünikasyon şirketi Telefonica'nın sabit şebeke hattında yaptığı güncellemeden kaynaklandığını duyurdu.

SİBER SALDIRI İHTİMALİ VAR MI?

İspanya'nın en yüksek mahkemesi Audiencia Nacional, kesintinin arkasında "bilgisayar sabotajı" olup olmadığını araştırırken, hükümet her türlü ihtimali değerlendirdiğini açıkladı. Red Electrica ise inceleme sonucuna göre siber saldırı ihtimali olmadığını ifade etti.

İspanya'da vatandaşlar ve medya kesinti sonrası enerji politikalarını sorgulamaya başladı. Ülke, 2024'te elektriğinin yüzde 57'sini yenilenebilir kaynaklardan sağlıyordu ve nükleer enerjinin elektrik üretimindeki payı yüzde 20 seviyesindeydi.

Sanchez hükümeti, 2019'da onaylanan planla 2027-2035 arasında nükleer santralleri kademeli olarak kapatmayı planlıyor. İspanya, 2030'da yenilenebilir enerjinin elektrik üretimindeki payını yüzde 81'e çıkarmayı hedefliyor.