CHP savaş raporunu MİT raporlarıyla karşılaştırdı: Yeni nesil tehditler

İsrail ile İran arasında 13-24 Haziran 2025 tarihlerinde yaşanan ve “12 Gün Savaşı” olarak adlandırılan çatışmaların ardından CHP, Milli Savunmadan Sorumlu Genel Başkan Yardımcılığı aracılığıyla 25 Haziran’da yayımladığı 25 maddelik güvenlik yol haritasını, Millî İstihbarat Teşkilatı’na (MİT) bağlı Millî İstihbarat Akademisi’nin (MİA) 1 Ağustos’ta duyurduğu raporla karşılaştırdı.

CHP iki raporu kıyaslayarak önemli başlıkları belirleyen bir analiz yaptı. Analizde şu ifadeler öne çıktı:

Her iki rapor, 13-24 Haziran 2025 tarihlerinde gerçekleşen İran-İsrail çatışmasının, hava savunma sistemleri, siber harp, elektronik savaş, insansız sistemler ve algı yönetimi gibi alanlarda yeni nesil tehditler ortaya koyduğunu belirtiyor.

CHP’nin yol haritası, dinamik komuta-kontrol sistemleri, siber kapasite ve yapay zekâ destekli karar mekanizmaları önerirken, MİA raporu da dijital güvenlik, elektronik harp ve insansız sistemlerin önemine işaret ediyor.

MİA raporu, İsrail’in modern hava kuvvetleri ve entegre hava savunma sistemleriyle İran’ın zayıf hava savunması karşısında üstünlük sağlaması, hava gücünün kritikliğini göstermiştir.

CHP’nin yol haritası "Güçlü Hava Kuvveti'; erken uyarı, insansız araçlar, sinyal istihbaratı, komuta kontrol, lojistik destek ve elektronik harp kabiliyetleriyle desteklenen muharip hava gücü geliştirilmesini hedefliyor.

MİA raporu, İran’ın hipersonik füze kapasitesinin hava savunma sistemleri karşısındaki sınırlılıklarını analiz ederek Türkiye’ye alçak irtifa savunma sistemlerine yatırım öneriyor.

CHP’nin yol haritası da entegre hava savunması ve Hisar, Siper gibi milli sistemlerle dışa bağımlılığı azaltmayı hedefliyor.

Her iki belge, modern savaşta elektronik ve siber harp kapasitesinin kritikliğini vurguluyor ve bu alanda güçlü bir altyapı geliştirilmesini öneriyor.

MIA, İsrail’in İran’ın komuta-kontrol sistemlerini siber saldırılar ve elektronik harp (EH) teknikleriyle bozmasını örnek gösterirken, CHP yol haritası siber savunma ve taarruz yeteneklerinin geliştirilmesini, elektronik harp ve sinyal istihbaratı için sağlam bir altyapı kurulmasını ve kamu ile ticari şirketlerin bu alandaki yeteneklerinin barış zamanından itibaren hazırlanmasını öneriyor.

Her iki belge, siber tehditlere karşı yerli yazılım kullanımı, kritik altyapıların korunması ve algı yönetimine karşı psikolojik harekât birimlerinin kurulmasını öneriyor.

MİA, İran’daki WhatsApp engellemelerini örnek gösterirken, CHP yol haritası iletişim ağlarındaki manipülasyonlara karşı barış zamanından itibaren önlem alınmasını vurguluyor.

MİA raporu, İran’daki sığınak ve erken uyarı sistemi yetersizliklerini vurgulayarak Türkiye’ye sivil savunma altyapısı kurma çağrısı yapıyor.

CHP yol haritası da kritik tesis ve kişi koruması ile geri bölge emniyetini güçlendirme önerileriyle bu görüşü destekliyor.

Her iki rapor, savunma sanayinin güçlendirilmesi, yerli sistemlerin geliştirilmesi ve kamu-özel sektör iş birliğinin artırılması gerektiğini belirtiyor.

CHP’nin "Kabiliyetlerin Sinerji Sağlaması" maddesi, çok boyutlu harekât yaklaşımıyla uyumlu olarak Jandarma ve Sahil Güvenlik Komutanlıklarının TSK ile entegrasyonunu öngörüyor. Ayrıca tüm milli güç unsurlarının koordineli olarak kullanılması gerektiğini vurguluyor.

Her iki belge, çok yönlü istihbarat kapasitesinin geliştirilmesi ve sabotaj ile sızmalara karşı karşı istihbarat önlemlerinin alınması gerektiğini vurguluyor.

MİA, İsrail’in İran içindeki istihbarat ağlarının stratejik tesisleri ve personeli etkisiz hale getirmedeki başarısını örnek gösterirken, CHP yol haritası insan, elektronik, sinyal, görüntü ve açık kaynak istihbaratının birleştirilmesini ve karşı istihbarat birimi kurulmasını öneriyor.

Analizde, raporların farklı ve tamamlayıcı yönleriyle ilgili ise şu ifadeler yer aldı:

MİA raporu, 12 Gün Savaşı’nın spesifik analizine odaklanarak olay bazlı dersler çıkarırken, CHP’nin yol haritası daha geniş bir vizyonla, Türkiye’nin savunma mimarisini baştan sona yeniden yapılandırmayı hedefleyen 25 maddelik bir çerçeve sunuyor.

CHP’nin "Etkin Seferberlik Sistemi" ve "Askeri Sağlık Sistemi" gibi birçok maddesi, MİA raporunda doğrudan ele alınmayan ancak tamamlayıcı nitelikte öneriler içeriyor.

CHP yol haritası, personel moral-motivasyonu, modern eğitim modeli ve "Muhariplik ruhu" gibi insan odaklı unsurları öne çıkarırken, MİA raporu bu konulara daha az değiniyor ve daha çok teknolojik boyuta odaklanıyor. CHP’nin "Milli Güç Unsurlarının Etkin Kullanımı" maddesi, MİA’nın "Toplumsal Uzlaşı" önerisini siyasi, ekonomik ve demografik unsurlarla genişletiyor.

CHP yol haritası, uzay gözetleme sistemleri ve yapay zekâ destekli karar mekanizmalarına özel vurgu yaparak MİA raporuna göre daha yenilikçi bir yaklaşım sergiliyor. MİA raporu uzay boyutuna değinmezken, CHP bu alanı modern harekatın ayrılmaz bir parçası olarak tanımlıyor.

CHP’nin "Çok Katmanlı Sınır Güvenliği" maddesi, MİA’nın sınır güvenliği ve göç risklerine yönelik uyarılarını daha somut bir çerçeveye oturtuyor. CHP, İHA’lar ve sensör sistemleriyle entegre bir sınır koruma modeli önerirken, MİA bu konuya daha genel bir perspektiften yaklaşıyor.