Çin, ABD li çip üreticisine anti tekel soruşturması başlattı Sözcü Gazetesi

Çin Devlet Piyasa Düzenleme İdaresinden yapılan açıklamada, Qualcomm'un, İsrailli otomobil çipleri ve iletişim çözümleri geliştiricisi Autotalks'u devralma sürecinin, Çin'in Anti-Tekel Yasası'nı ihlal ettiği şüphesiyle soruşturulacağı belirtildi.

Quallcom, otomobil çipleri ile "araçtan her şeye" (V2X) iletişim çözümleri geliştiren İsrailli şirketin devir işlemini haziran ayında tamamladığını duyurmuştu.

Ürettiği "Snapdragon" adlı mobil cihaz çipleriyle tanınan şirket, gelirinin yüzde 46'sını dünyanın en büyük akıllı telefon pazarı Çin'den sağlıyor.

Qualcomm, 2024'e ait bilançosunda gelirlerinin yüzde 46'sını Çin ve Hong Kong'daki satışların oluşturduğunu, ABD ile Çin arasındaki ticari gerilimler nedeniyle, Çin pazarına bağımlılığın risk yaratabileceğine dikkati çekmişti.

Çin, daha önce, 9 Aralık 2024'te ABD'li çip üreticisi Nvidia hakkında tekelleşme karşıtı düzenlemeleri ihlal ettiği gerekçesiyle soruşturma başlatmıştı. Soruşturmada Nvidia'nın, 2019'da satın aldığı İsrailli ağ bağlantı ürünleri ve çözümleri geliştiricisi Mellanox'u devralma sürecinin Çin'in tekelleşme karşıtı düzenlemelerini ihlal edip etmediğinin soruşturulacağı belirtilmişti.

Pekin yönetimi, Nvidia'nın grafik işlemci üniteleri (GPU) ile Mellanox'un yüksek hızlı ağ bağlantı donanımlarının ve bunlarla ilgili yazılımların "Çin pazarına adil, makul ve ayrımcı olmayan şekilde sunulması" kaydıyla satışa Nisan 2020'de onay vermişti.

Yürütülen soruşturmanın ardından Çin Devlet Piyasa Düzenleme İdaresi, 15 Eylül'de, ilk incelemelerde Nvidia'nın devir işlemine verilen onayın şartlarına aykırı davrandığının belirlendiğini, bu yüzden şirket hakkındaki anti-tekel soruşturmasının derinleştirileceğini duyurmuştu.

Çin, onun öncesinde de 31 Mart 2023'te ABD'li hafıza çipleri üreticisi Micron Technologies hakkında siber güvenlik soruşturması başlatmıştı.

Çin Siber Uzay İdaresine (CAC) bağlı Siber Güvenlik İnceleme Ofisinin yürüttüğü soruşturma sonucunda şirketin ürünlerinde, Çin'in kritik enformasyon altyapısının tedarik zincirine zarar verebilecek ciddi güvenlik risklerinin tespit edildiği, bunun ulusal güvenliği tehlikeye atabileceği belirtilmişti.

Yapılan tespit üzerine Micron'un kritik altyapı projelerini yürüten Çinli şirketlere çip ve entegre devre satışı yapması yasaklanmıştı.

ABD'de önceki Başkan Joe Biden'ın liderliğindeki hükümet, ulusal güvenliği tehdit edebilecek kilit teknolojilerin transferini önlemeyi, Çin ile rekabet stratejisinin merkezine koymuştu.

10 Ağustos 2022'de Biden'ın onayıyla yürürlüğe giren Çip ve Bilim Yasası, Çinli üreticilerin ileri çip teknolojilerine erişimine getirdiği kısıtlamalarla Washington'ın, Çin'in bu sektördeki teknolojik kabiliyetine set çekme niyetini açıkça ortaya koymuştu.

ABD Ticaret Bakanlığına bağlı Sanayi ve Güvenlik Bürosu (BIS), 7 Ekim 2022'de, aralarında Çin'in en büyük hafıza çipi üreticisi Yangzte Memory Technologies ve en büyük yarı iletken donanım üreticisi Naura Technology Group'un bulunduğu 31 şirket ve kurumun İhracat Kontrol Listesi'ne alındığını bildirmişti.

Öte yandan ABD Başkanı Biden, ihracat kısıtlamalarına ek olarak, 10 Ağustos 2023'te Çip ve Bilim Yasası'nın kabulünün yıl dönümünde imzaladığı başkanlık kararnamesiyle, yarı iletkenler ve mikro-elektronik, kuantum bilgi teknolojileri ile yapay zeka sistemlerinin olduğu üç kritik teknoloji alanında Amerikan şirketlerinin Çin'de girişim sermayesi ve hisse ortaklığı yatırımları yapmasına kısıtlama getirmişti.

Biden yönetimi, son olarak 2 Aralık 2024'te 24 tür çip üretim donanımı ile yarı iletkenlerin geliştirilmesinde kullanılan 3 kategorideki yazılıma Çin'e ihracat kısıtlaması getirildiğini bildirmişti.

Biden'ın ardından bu yılın başında yeniden iktidara gelen Trump yönetimi, Biden yönetiminin Çin'e yönelik çip kısıtlamalarını korumuş, öte yandan yapay zeka çiplerinin ihracatına kontrol getirmiş, çip tasarımında kullanılan yazılımların Çin'e satışını durdurmuştu.