Çin den ABD ye ticari gemi trafiği nisanda yüzde 27 azaldı Sözcü Gazetesi

ABD Başkanı Donald Trump'ın göreve gelmesinin ardından birçok ülkeye yönelik açıkladığı ilave gümrük vergileriyle başlayan ticaret gerilimi, Çin'in ABD'ye karşı misilleme vergilerini duyurması sonrası farklı bir boyut aldı. ABD Çin mallarına ilk olarak şubatta yüzde 10 vergi açıkladı, bunu martta yüzde 20'ye çıkardı. Buna karşılık Çin'den 10 Mart'ta devreye girmek üzere ABD mallarına yüzde 15 misilleme vergisi kararı geldi.

Trump, "kurtuluş günü" olarak ilan ettiği 2 Nisan'da karşılıklılık esaslı tarifeler kapsamında asgari oranı yüzde 10 olmak üzere birçok ülkeye ek gümrük vergileri uygulanacağını duyururken, Çin malları için bu oran ilave yüzde 34 olarak belirlendi ve bu tarifelerin 9 Nisan'da devreye gireceği duyuruldu.

Çin'in ABD'nin karşılıklılık esaslı ek tarifelerine 10 Nisan'da yürürlüğe girmek üzere yüzde 34 ilave vergisi açıklamasının ardından yaşanan gerilimde, Çin'in ABD'ye gümrük tarifesi yüzde 125'e ve ABD'nin Çin'e tarifeleri ise yüzde 145'e kadar çıktı. Elektronik eşyalar, ABD'nin karşılıklılık esaslı tarifelerinin dışında tutuldu.

Yüksek tarifelerin yürürlükte kaldığı yaklaşık bir aylık sürenin ardından ABD ve Çinli yetkililer, gerilimi azaltmak amacıyla Cenevre'de bir araya geldi ve dün vardıkları anlaşma kapsamında, karşılıklı uyguladıkları gümrük tarifelerini 90 gün süreyle düşürme kararı aldı.

Bu çerçevede, ABD fentanil dahil olmak üzere Çin mallarına uyguladığı gümrük vergilerini 14 Mayıs itibarıyla 90 gün için yüzde 145'ten yüzde 30'a, Çin ise ABD mallarına yönelik gümrük vergilerini yüzde 125'ten yüzde 10'a indirme konusunda anlaştı.

ABD Hazine Bakanı Scott Bessent Çin yetkilileriyle görüşmelerin "sağlam ve saygılı şekilde" yapıldığını belirterek, müzakerelerin sürdürülmesi için bir mekanizma kurulacağını söyledi.

Karşılıklı misillemelerle hızla artırılan gümrük vergileri nedeniyle nisanda Çin'den ABD'ye ticari gemi trafiği önemli ölçüde yavaşladı.

AA muhabirinin veri takip şirketi MarineTraffic'ten edindiği bilgilere göre, Çin'den ABD'ye giden ticari gemiler, Long Beach, Los Angeles, Huoston, New York ve Tacoma olmak üzere ülkenin birkaç farklı limanına yanaşıyor.

Çin'den 1 Nisan-25 Nisan 2024 arasında konteyner, kuru yük, yaş yük, karışık kuru yük ve ro/ro olmak üzere ABD'ye 119 ticari gemi ulaştı. Geçen yıl 1-25 Nisan'da Çin'den ABD'ye ulaşan ticari gemilerin 69'unu konteynerler, 35'ini kuru yük, 6'sını karışık kuru yük, kalan kısmını da yaş yük ve ro/ro gemileri oluşturdu.

Bu yıl ise 1-25 Nisan arasında Çin'den ABD'ye 87 ticari gemi ulaştı.

Böylece, yüksek gümrük vergilerinin büyük bir kısmının uygulamada olduğu 1-25 Nisan döneminde Çin'den ABD'ye ticari gemi trafiği geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 27 azaldı.

Çin'den ABD'ye bu yıl nisanda ulaşan toplam ticari gemilerin 66'sını konteynerler oluşturdu. Kalan 22 ticari geminin 18'i kuru yük gemisi olurken, bu dönemde Çin'den ABD'ye birer adet yaş yük, karışık kuru yük ve ro/ro gemisi ulaştı.

LPG VE LNG TRAFİĞİ DİP YAPTI

Çin'den ABD'ye ticari gemi trafiğinde, geçen yıl nisanda 38 LPG ve 6 sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) gemisinin boş şekilde vardığı görüldü. Bu gemiler, ABD'den ithal edilen LPG ve LNG'yi Çin limanlarına teslim ettikten sonra boş şekilde geri dönerken, bu yıl nisanda ise sadece bir LPG gemisi Çin'den ABD'ye geri döndü.

Bu durum, tarifelerin zirve yaptığı bu dönemde Çin'in ABD'den LPG ve LNG ithalatını büyük ölçüde azalttığını gösteriyor. Çin, bu dönemde özellikle LPG ihtiyacını karşılamak için Orta Doğu başta olmak üzere diğer ülkelerden alımlarını artırdı.

ÇİN'İN ABD'YE İHRACATI YÜZDE 21 AZALDI

Öte yandan, Çin'in ABD'ye mal ihracatı nisanda yıllık bazda yüzde 21 geriledi. Bu, keskin bir düşüş olmasına rağmen ABD'nin Çin'e uyguladığı yüzde 145'lik gümrük tarifeleri dikkate alındığında, piyasa beklentilerine göre daha küçük çaplı bir şok olarak değerlendirildi.

ING Think analizine göre, Çin'in ABD'ye ihracatında beklenenden daha az seviyede gerçekleşen bu düşüş, Çin ürünlerinin alternatifini bulmanın zor olması nedeniyle ABD'li ithalatçıların tarife maliyetlerine katlandıkları anlamına gelebilir. Ancak bu durum, ithalatçı ülkede son tüketici fiyatlarının artmasına yol açabilir.

Çin'in ABD'ye ihracatında öngörülenden daha az olan yavaşlama, hafta sonu ABD'li yetkililerle Cenevre'deki ticaret görüşmeleri öncesinde Çinli yetkililerin elini güçlendiren bir faktör olarak görülürken, 90 gün için tarifelerin düşürülmesi kısa vadeli bir rahatlama sağlıyor ancak uzun vadede belirsizlikler devam ediyor.

Kiel Dünya Ekonomisi Enstitüsü Ticaret Politikası Araştırmacısı Hendrik Mahlkow, ABD-Çin anlaşması sonrası yaptığı değerlendirmede, yüksek gümrük vergileri ve belirsizlikler nedeniyle bekletilen birçok sevkiyatın gelecek haftalarda işleme alınmasıyla limanlarda yoğunluk beklediklerini belirterek, "Bununla birlikte, (düşürülmüş) tarife seviyeleri Trump başkanlığı öncesine göre önemli ölçüde yüksek kalmaya devam ediyor ve 90 günlük duraklamadan sonra ne olacağı belirsizliğini koruyor." ifadesini kullandı.

TARİFELERDE KALICI ÇÖZÜM OLMAZSA İKİLİ TİCRET BÜYÜK DARBE GÖRÜR

ABD Ticaret Temsilciliği verilerine göre, ABD-Çin ikili ticareti geçen yıl 582,4 milyar dolar oldu. ABD'nin Çin'e mal ihracatı 143,5 milyar dolar olarak gerçekleşirken, Çin'in ABD'ye ihracatı 438,9 milyar dolar olarak hesaplandı. Böylece, ABD'nin Çin ile ticaret açığı geçen yıl 295 milyar dolar oldu.

ABD Başkanı Trump, ABD'nin Çin ile olduğu gibi diğer ülkelerle de olan ticaret açığına yönelik sorunları ortadan kaldırmak amacıyla gümrük vergilerini uygulayacağını belirtmiş, "kurtuluş günü" olarak nitelendirdiği 2 Nisan'da karşılıklılık esaslı tarifeleri açıklamıştı.

Beyaz Saray'dan yapılan açıklamada, tarifelerin, ticaret açığından kaynaklanan tehdidin ortadan kalktığı veya hafiflediği belirlenene kadar yürürlükte kalacağı belirtilmişti.

Trump'ın gümrük tarifeleri küresel ekonomi ve ticarete yönelik belirsizlikleri artırırken, Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ) bu yıl küresel ticaret hacminin daralacağını öngörmüştü.

Tarifelerin 90 gün süreyle askıya alınmadan önceki yüksek seviyesinde seyretmesi halinde DTÖ, ABD ve Çin arasındaki mal ticaretinin bu yıl yüzde 81 azalabileceği uyarısında bulunmuştu.

Öte yandan, DTÖ, tarifelerin yüksek kalması halinde, küresel ticaret yollarının büyük ölçüde değişikliğe uğrayacağı, Çin'in Kuzey Amerika'ya ihracatı azalırken, diğer ülkelerle ticaretinin artacağını bildirmişti.