Çöpteki dozeri ‘sıfırladı’ Harvard’a girdi

SİZİ bilmem ama ben hiç devasa iş makinelerinin salına salına gösteri yaptığı bir ‘catwalk’ izlememiştim. Amerika merkezli Caterpillar’ın 100’üncü yılı nedeniyle gittiğimiz Malaga Uygulama & Eğitim Merkezi’nde, şirketin kurulduğu tarihten günümüze kadar yollara çıkan tüm modellerin sergilendiği bir defile izledik. Tonlarca ağırlığı taşıyan, devasa tekerleklerin üzerinde insansız ama çevik, tam otomasyon iş makineleri de gördük; ilk yıllarda geliştirilen ve hâlâ pazarda olan modeli de... Yani podyumda retro da vardı tekno da...

30 yıldır Caterpillar’ın Türkiye distribütörü olan Borusan CAT’in davetiyle gittiğimiz Malaga’da şirketin geçirdiği yolculuğu da dinledik. Borusan Cat İcra Kurulu Başkanı Özgür Günaydın, bu yolculuğun büyük bölümüne tanıklık edenlerden. Enerjisiyle uzun yıllar da bunu devam ettirecek duygusu veriyor. “Cat’in globalde cirosu 64.8 milyar dolar. Borusan Cat olarak biz 1.2 milyar TL’lik ciromuzla ilk 10’dayız. Şirketin 10 büyük distribütörü var, Türkiye de onlardan biri” diyen Günaydın’dan öğreniyoruz ki Rusya ve İran da Türkiye’ye bağlı yönetilen ülkelerken jeopolitik nedenlerle bu durum askıya alınmış durumda. Günaydın geçen 30 yılda Türkiye’nin bütün mega projelerinin Borusan Cat makineleriyle tamamlandığının altını çizdi ve şöyle devam etti:

TÜRKİYE’DE 29 BİN AKTİF EKİPMAN VAR

“Dünyanın en büyük madencilik şirketlerinden biriyiz çünkü madenlerde iş makinelerimiz yoğun olarak kullanılıyor. Şu anda Türkiye’de 29 bin aktif ekipmanımız var. Ortalama yaşları 10. Kiralama ve ikinci el satış da yapıyoruz. 100 milyon doların üzerinde kiralama ciromuz var. Ama bunlardan daha önemlisi Borusan Cat’in sekiz patent başvurusu var.”

Bu ilginç. Bir distribütörün neden patent almak gibi dertleri olsun? Özgür Günaydın’ın soruya verdiği yanıt, gerçek bir sürdürülebilir bakış açısını ortaya koydu:

100 MİLYON DOLARLIK DEĞER

“Türk Patent Enstitüsü’nden üç patentimiz onaylandı. 500’ün üzerinde mühendis, 100 kişilik de dijital teknoloji şirketimiz var. Kazakistan’da bir yenileme tesisi kurduk. Bu yetkiyi globalden alan ilk ve tek distribütör biziz. Bütün tesislerimiz Cat sertifikalı. Model fabrika olarak gösteriliyor. 100 milyon doların üzerinde yatırım yapıldı. Çünkü bu vizyonerliktir. Sadece distribütör olduğunuzda büyük bir rekabet var, kaybediyorsunuz. Bu yüzden 2017’de yapay zekâyı araç olarak kullanmak üzere bir yolculuğa çıktık. ‘Arızayı önceden bilirsek ne değişir’ dedik. Ezber bozan bir sistem geliştiriyoruz.”

Bu devasa makinelerin ömrü bitince ne oluyor? Soruyu 2013’te kendilerine yönelten Borusan Cat ekibi, yanıtı Kazakistan’daki bir madende bulduğu çöp halindeki iş makinesinde aramış. Özgür Günaydın’ın anlattığına göre bulduğu yanıt, milyon dolarlar kazandırmış. Günaydın, “Makineyi aldık, parçalarını yeniledik ve sıfırladık. Bu işi çok iyi yaptık, arkasından yüzlerce makine geldi. 500 bin dolarlık makineyi değerinin yüzde 70-80’i oranında maliyetle yeniden yapıyoruz. Yeni seri numarası ve garanti veriyoruz. Talep çok. Dünyada çift haneli büyüyen az sayıda distribütörden biriyiz” diye anlattı yapılanları. 45 günde yapılan bu yenileme süreci kadar Günaydın ve ekibini heyecanlandıran bir başka proje de ‘Müneccim’.

Müneccim yapay zekâ tabanlı bir uygulama. Makinelerdeki arızaları yüzde 90 oranında önceden tespit ediyor. Ortalama 250-300  bin dolar arasında satılan bu dev makineler için çok önemli bir oran bu.

Dijitalleşmeye 70 milyon dolar harcadıklarını söyleyen Günaydın, geliştirilen tüm sistemlerin Borusan Cat ekosisteminde önemli verimlilik sonuçları yarattığını ve kaynakları koruduğunu da vurguladı. Defilenin yıldızı bu dev makinelerin çöp  olmak zorunda kalmayacağını bilmek her bakımdan iyi hissettiriyor. Özellikle Müneccim ile yapılanlar Harvard’ın da dikkatini çekmiş ki örnek vaka olarak ders konusu yapmışlar. Günaydın, “Sürekli gidip ders vermem için teklifler alıyorum. Bu işteki motivasyonun nedir diye soranlara, ‘Daha iyi bir dünya için çözüm üretmek’ yatınıtı veriyorum” dedi.

Gördük ki Günaydın ve ekibinin bundan sonra yapacaklarını kestirmek zor. Müneccime danışmak gerekebilir...