Cumhurbaşkanı Erdoğan Azerbaycan’da... Bölgemizde en büyük tehdit İsrail

Gebele şehrinde düzenlenen Türk Devletleri Teşkilatı 12. Zirvesi’nde konuşan Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, özetle şu mesajları verdi:
BM KAYITSIZ KALIYOR: Çok taraflılığın giderek aşındığı Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nin insanlığın vicdanını yaralayan birçok meseleye kayıtsız kaldığı bir uluslararası sistemle karşı karşıyayız. Bugün pek çok uluslararası ve bölgesel teşkilat, bizim ortak tarih, kültür ve ülküdaşlığımız gibi ulvi değerler üzerine bina edilmediğinden kamuoyu nezdinde işlevsiz, adeta omuzlara yük yapılar olarak görülüyor. Teşkilatımızın işte bu değişen koşullara ayak uyduran, uluslararası meselelerde ortak duruş sergileyen, sözüne güvenilen, haklının yanında duran bir yapıya dönüşmesi büyük önem arz ediyor. Türkiye olarak böyle bir dönemde zirvemizin temasının, ‘bölgesel barış ve güvenlik’ olarak belirlenmesini son derece isabetli ve anlamlı buluyoruz.
TDT PLUS FORMATI: Teşkilatımızı içine kapanık bir yapılanma olarak asla görmüyoruz. Diğer ilgili uluslararası kuruluşlar ve ittifaklarla etkileşim halinde sesini ve gücünü ortaya koyan bir vizyonu hayata geçirebilmeliyiz. Bu bağlamda bugün mutabık kaldığımız TDT Plus formatının üçüncü taraflarla işbirliğimize yeni bir soluk getireceğine gönülden inanıyorum. Bugün yakın coğrafyamızda yaşanan pek çok çatışma, savaş ve uluslararası hukuk ihlaline karşı teşkilatımızın kararlı duruş sergilemesi önemlidir.
SURİYE’NİN TOPRAK BÜTÜNLÜĞÜ: Birçok zorlukla mücadele etmesine rağmen Suriye hükümetinin son 9 ayda kaydettiği gelişme geleceğe ümitle bakmamızı sağlıyor. Bu süreçte Suriye’nin toprak bütünlüğü ve birliğini muhafaza temelinde siyasi, ekonomik ve güvenlik ortamının iyileşmesine odaklanmalı, Türk devletleri olarak Suriye hükümetiyle angajmanı ilerletmeliyiz. Güney Kafkasya’daki gelişmeleri de sadece takip etmekle kalmıyor, bölgede barış ve istikrarın tesisi için atılan adımları samimiyetle destekliyoruz. Azerbaycan ve Ermenistan arasında 8 Ağustos’ta imzalanan ortak bildiriyi bu minvalde hayırlı bir adım olarak görüyor, devamının gelmesini diliyoruz.

FİLİSTİN’DE İKİ DEVLETLİ ÇÖZÜM: İsrail hükümetinin Lübnan ve Suriye’yle başlayan, Yemen ve İran’la devam eden ve son olarak Katar’ı hedef alan saldırıları, bölgenin istikrarına en büyük tehdidin, bu ülkenin mevcut yönetiminden kaynaklandığını gösterdi. Gazze’de 66 bin masumun hayatına mal olan katliamların durması yönünde son günlerde yaşanan gelişmeler memnuniyet verici. Biz ancak Filistin halkının uluslararası meşruiyet ve hukuktan kaynaklanan hakları temelinde iki devletli bir çözümün kalıcı ve adil barışa kapı açacağına inanıyoruz. Bu yönde de çalışmalarımızı kararlılıkla sürdürüyoruz.”

HAZAR GEÇİŞLİ ORTA KORİDOR

Erdoğan, bölgenin istikrarına, ekonomik kalkınma, sosyal refah ve kültürel bağların güçlenmesiyle katkı sunabileceklerinin farkında olduklarını belirterek, ulaştırma, enerji güvenliği ve ticari entegrasyon alanlarındaki girişimleri de bu yaklaşımı tamamlayıcı parçalar olarak gördüklerini aktardı. Aralarındaki enerji ve haberleşme bağını etkin hale getirip güçlendirecek proje ve yatırımlara odaklanmalarının herkesin menfaatine olduğunu dile getiren Erdoğan, Hazar Geçişli Orta Koridoru’nu daha da verimli hale getirmeleri gerektiğinin altını çizdi.

‘ORTAK ALFABEDE İLK ADIMI ATIYORUZ’

Erdoğan, Türk devletleri olarak bilim ve teknoloji alanında hak ettikleri noktaya en kısa süre zarfında ulaşabilmeleri için güçlü işbirlikleri kurmaları ve bu alanda yüksek katma değere sahip ortak yatırımlar yapmaları gerektiğine dikkati çekerek, “Yapay zekâ konusunda küresel gelişmeleri yakalayabilmek ve kültürel zenginliğimizi muhafaza için Türkçe Büyük Dil Modeli’nin geliştirilmesine hız vermemiz gerekiyor. Ortak alfabe hususunda Türkiye olarak ilk adımı atıyor, Cengiz Aytmatov’u anlatan bir eser ile Oğuznameleri ortak alfabeyle basıyoruz. Bugün de liderlere birer adet bundan takdim ediyoruz” dedi.

KKTC’YE ‘TÜRK DÜNYASI’ DESTEĞİ

Zirvede aile fotoğrafına giren KKTC bayrağı, 19 Ekim’de seçimlere hazırlanan ve Kıbrıs sorununda iki devletli çözümü savunan Cumhurbaşkanı Ersin Tatar’a büyük moral desteği oldu. Ev sahibi Azerbaycan Devlet Başkanı İlham Aliyev, Tatar’a özel ilgi gösterirken, Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Türk Dünyası’nın Kıbrıs’ta iki devletli çözüme destek verdiğini gözlemlediğini” söyledi. Erdoğan zirvedeki konuşmasında Kıbrıs sorunu ve KKTC’ye de yer vererek, “Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Sayın Ersin Tatar’ın Ankara, Şuşa ve Bişkek’in ardından şimdi de Gebele’de aramızda bulunmasından son derece memnun olduğumu vurgulamak istiyorum. İki devletli adil çözüm yolunda Türk dünyasının Kıbrıs Türkü kardeşlerini yalnız bırakmadığını memnuniyetle müşahede ediyorum” ifadelerini kullandı.

DOĞU AKDENİZ’İN KALESİ

Zirveye gözlemci üye sıfatıyla katılan Cumhurbaşkanı Tatar ise KKTC’nin Türk Dünyası’nın Doğu Akdeniz’deki stratejik kalesi olduğuna dikkat çekti ve “Türk dünyasının enerji güvenliği, deniz ticareti ve bölgesel barış hedeflerine katkı sunmaktan gurur duyacağız” dedi. Türkiye’nin Kıbrıs’taki garantörlüğünün Kıbrıs’ta güvenlik ve istikrarın garantisi olduğunu vurgulayan Tatar, Kıbrıs’ta gerçek barışın iki devletli çözümden geçtiğini söyledi. Tatar, Türk Dünyası gençlerini buluşturacak gençlik akademisinin de KKTC’de kurulmasını teklif etti. Zirve çerçevesinde dışişleri bakanları da bir araya geldi. Dışişleri Bakanı Hakan Fidan toplantıda KKTC’nin Türk dünyasının ayrılmaz bir parçası olduğunu ve uğradığı haksız izolasyonların kaldırılması ve haklarının tanınmasının ortak sorumlulukları olduğunu söyledi. KKTC teşkilata 2022’de gözlemci üye kabul edilmişti.