Depremde yıkılan binalarda ustalara da sorumluluk geliyor: Yeni düzenleme tartışma yarattı

Depremlerde yıkılan binalarda sorumluluğun inşaat ustalarına da yüklenmesini öngören yasal düzenleme taslağı tamamlanmak üzere. Bakanlık, düzenlemenin kalite ve denetim amacıyla hazırlandığını belirtirken, avukatlar ve sendikalar bu durumun işçilere haksız sorumluluk yükleyebileceğini savunuyor.

6 Şubat depremlerinde yıkılan binaların ardından müteahhit, mühendis, mimar ve yapı denetim firması çalışanları yargılanırken; Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, inşaat ustalarını da sorumlu tutacak bir düzenleme üzerinde çalışıyor. “Şantiyem” adlı yazılım üzerinden ustaların kayıt altına alınmasını ve mesleki yeterlilik belgesi olmayanların çalışamamasını öngören taslak, sektör temsilcileri ve hukukçular arasında tartışmalara neden oldu.

Bakanlık, düzenleme ile birlikte usta kayıtlarının elektronik ortamda izlenmesini, işçilik kalitesinin artırılmasını ve iş kazalarının azaltılmasını amaçladığını belirtiyor. Ancak düzenleme, uygulamada inşaat işçilerine ceza sorumluluğu getirebileceği gerekçesiyle eleştiriliyor. 

Hali hazırda yargılaması süren deprem davalarını takip eden avukat ve işçi sendikaları bu düzenlemeyi ANKA Haber Ajansı’ndan gazeteci Burcu Özkaya Günaydın'a değerlendirdi.

6 Şubat depremlerinde yıkılan binlerce insanın hayatını kaybettiği, hala cenazesi bulunamayan çok sayıda insanın olduğu Rönesans Rezidans davası avukatlarından Cansu Albayrak, davalarda “asıl sorumlular” yargılansın diye mücadele edilen bir süreçte bu değişikliğin çok önemli olduğuna dikkat çekti. Bu düzenleme ile müteahhit, mimar gibi asıl sorumların, sorumluluklarının azaltıldığını belirten Albayrak, “Rönesans dosyasında yüzde yüz kusurlular tali kusurlu sayıldı. Bu dosyada bile bu yapılıyorsa, düzenleme olursa ne yapılır. Bu düzenleme sorumluları genişletip suçu; işçiye, ustabaşına yıkma düzenlemesidir. Paslı demiri, deniz kumunu veren müteahhit, mimar işçi ne yapsın? Bir de bir müteahhit, bir yapı denetim firma sahibi var onlarca işçi var. Bir müteahhidin işini 50-100 işçiye yükleyecekler. Hem müteahhit korunacak hem de devletin sorumluluğu azaltılacak” değerlendirmesinde bulundu.

Avukat Feride Tuncer: O zaman işçileri denetlemesi gerekenler neden var?

6 Şubat depremlerinde Antakya ilçesi Odabaşı Mahallesi'nde bulunan Zekiye Kırat Apartmanı'nın yıkılması sonucu 36 kişi yaşamını yitirdi. Kırat Apartmanı davası avukatlarından Feride Tuncer, tasarıyı; tehlikeli olduğunu ve mantıklı bulmadığını söyledi. Binalarda meydan gelen her şeyden işverenin sorumlu olduğunun altını çizen Tuncer, “Devlet sorumluluktan kurtulmak için bir uygulama yapıyor. Tamamen fiziki güçle çalışan duvar ören, sıva yapan işçiye kusur atfedilemez. İşin matematiğini, fiziğini bilmeyen sorumlu tutulur mu, suç atfedilir mi? O zaman o işçileri ve işi denetlemesi gerekenler neden var” şeklinde konuştu.

Yapı Yol İş Sendikası MYK üyesi Barış Kaya: Deprem suçları işçilere yıkılamaz, sokağa çıkarız

Düzenlemeye inşaat işçileri ve sendikaları da tepki gösterdi. Yapı Yol İş Sendikası MYK üyesi Barış Kaya, “Depremlerde yıkılan binalar hepimizi üzdü fakat bu işte en büyük sorumluluk devlette en masumu ise işçidir. Bu biçimsel bir karar. O taslakta mesleki yeterlilik belgesi olmayan inşaatta çalışamayacak diyor. Kim denetleyecek bunu. Hangi işçiye mesleki yeterlilik soruluyor. Kalitesiz malzemeyi işçiye verdiğinde onun itiraz etme hakkı bile yok. En çok iş kazasının olduğu inşaattır, iş kazalarında her gün inşaat işçileri ölürken, yıkılan binayı da işçiye yüklemek aymazlıktır. Biz bu düzenlemeyi asla kabul etmiyoruz. Bu düzenleme hayata geçerse Türkiye’nin her yerinden inşaat işçileri olarak sokağa çıkarız. Deprem suçları inşaat işçilerine yıkılamaz” sözleriyle tasarıya tepki gösterdi.

Dev Yapı- İş Sendikası Genel Başkanı Karabulut: Bakanlık kendi denetleyemediği şantiyede sorumluluğu işçiyi nasıl sorumlu tutacak?

Dev Yapı- İş Sendikası Genel Başkanı Özgür Karabulut, devletin deprem suçlarında günah keçisi aradığını, hiçbir işçinin bina imalatında söz sahibi olmadığını vurguladı. Bina yapımında hiçbir inisiyatifi olmayan işçiye sorumluluğu yıkmak istediklerine dikkat çeken Karabulut, şöyle konuştu:

“Devlet koruculuk görevini yapmıyor, sorumluluğu işçiye yıkmak istiyor. Şantiyelerde binlerce işçi var. Bugün gelen yarın gelmez. Bu tasarının gerçekleşmesi teknik olarak da mümkün değil. İşçiler kendi inisiyatifiyle hiçbir şey yapamaz. Proje neyse, malzeme ne ise onu kullanır. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı kendi denetleyemediği şantiyede sorumluluğu işçiyi nasıl sorumlu tutacak? Bakınız  Akkuyu. Akkuyu’ya devlet girebiliyor mu? Biz sendika olarak bu düzenlemeye karşı çıktık, çıkmaya da devam edeceğiz.”  (ANKA)