Dolandırıcıların yapay zekayla Tatil fırsatı tuzağı

Azerbaycan'dan Türkiye'ye tatile gelirken dolandırılan Bayramova Natavan, "Linke tıklamıştım. Bizi Türkiye'ye getirmekle ilgili bir öneri yapılmıştı. Buraya vardığımızda bizi kimse karşılamadı. Instagram sayfasında çok büyük bir kitleye sahipti. Ben de güvendim Instagram sayfası bu kadar takipçiye sahipse doğrudur dedim ama hiç öyle olmadı" dedi. İnternetten tatil paketi satın almak isteyenlere uyarılarda bulunan Siber Güvenlik Uzmanı Osman Demircan, "Vatandaşların dolandırıcılara karşı alabilecekleri en önemli yöntem özellikle sosyal medyada gördükleri ve çok cazip görünen tekliflerden uzak kalmaları. Gördükleri reklamların muhatabı firmalarla mutlaka iletişim halinde olmaları. Aynı zamanda bu bir acenteyse ve bir tatil paketi satıyorsa, burada da TÜRSAB kaydı var mı gibi kontrollerin yapılıyor olması gerekiyor" dedi.

Tatil sezonuyla sosyal medya üzerinden otel ve tatil kampanyası reklamlarında artış yaşandığını belirten uzmanlar, vatandaşları sahte ilanlara karşı dikkatli olmaları konusunda uyarıyor. Sahte ilanlar çoğu zaman çok görüntüleme alan bir internet sitesinde vatandaşın karşısına çıkabiliyor. Huzurlu bir tatil geçirmek isterken mağdur olan tüketicilerin sayısının her geçen gün arttığına da dikkat çekiliyor. Hem paralarından hem de zamanlarından olmamaları için tüketicilere uyarılarda bulunan Siber Güvenlik Uzmanı Osman Demircan, "Yaptığınız paylaşımlarda herkesin inandığı şeyin doğru olduğuna inandığınızla ilgili farklı sonuçlar da çıkarabiliyor dolandırıcılar. Bu tarz verileri de sosyal medyayı tarayarak yapay zeka desteğiyle alıyorlar." dedi.

'SOSYAL MEDYA PLATFORMLARI REKLAMLARI SORGULAMIYOR'

Siber Güvenlik Uzmanı Osman Demircan, "Bir kurum eğer online ödeme sistemine sahip değilse, sizden kart bilgilerinizi istiyor ve kart bilgilerinizi kullanarak sizin adınıza çekim gerçekleştiriyor. Bunu da bir formla beyan ediyor. Bu kötü niyetli kişiler tarafından da çok rahatlıkla kullanılabilecek bir yöntem. Siz kartınızı kendi isteğinizle dolandırıcılara verirseniz bu hem hukuki olarak hem de bankayla aranızda geçen süreçlerde kartı kendi rızanızla verdiğiniz için paranın geri alınması ya da davanın hızlı bir şekilde sonuçlanabilmesi süreçlerinde ciddi sorunlar yaratabilir. Sosyal medya platformlarında sahte otel reklamı verilmesi aslında bizim kullanıcılarımızla ilgili değil maalesef sosyal medya platformlarıyla alakalı bir şey. Sosyal medya platformları da reklamları bir gelir kaynağı olarak gördüğü için maalesef çok da sorgulamadan bu reklamları yayınlayabiliyor. Eğer bir sosyal medya kullanıcısı tatille ilgili bir aramayı kendi bilgisayarında ya da cep telefonunda yaparsa bu kayıtlar çerezlere düşüyor. Çerezlere düşen kayıtlar da sosyal medya platformlarında bizim karşımıza reklam olarak çıkıyor. Burada maalesef ki dolandırıcıların verdikleri reklamlarla da birebir karşı karşıya gelebiliyoruz. Burada o firmanın sosyal medya platformunun çok takipçili olması, çok yorumların olması, bütün yorumların iyi olması bir kriter olmamalı. Örneğin böyle bir firma var mı, o firma nerede, hangi şehirde, o şehrin ticaret odasında kaydı var mı gibi bilgiler aslında şehirlerin ticaret odalarının web sayfalarında çok hızlı bir şekilde görülebiliyor. Aynı zamanda bu bir acenteyse ve bir tatil paketi satıyorsa, burada da TÜRSAB kaydı var mı gibi kontrollerin yapılıyor olması gerekiyor" dedi.

'DOLANDIRICILAR VERİLERİ YAPAY ZEKA DESTEĞİYLE ALIYORLAR'

Demircan, "Birçok reklamın bizim karşımıza çıkıyor olması aslında bizim sosyal medya kullanım alışkanlığımız ve bilgisayar kullanım alışkanlığımızla ilgili. Örneğin bir platformda gerçekliği, doğruluğu hiç ispatlanmamış bir gönderiyi siz de paylaşıyorsanız ya da buna inanıp siz buna herhangi bir yorum yaptıysanız aslında dolandırıcılar bunları da takip ediyorlar. Yaptığınız paylaşımlarda herkesin inandığı şeyin doğru olduğuna inandığınızla ilgili farklı sonuçlar da çıkarabiliyor dolandırıcılar. Bu tarz verileri de sosyal medyayı tarayarak yapay zeka desteğiyle alıyorlar. Bir dolandırıcının sosyal medya platformunda karşınıza bir reklam çıkartması, mesaj yoluyla ya da e-posta yoluyla size bir reklam linki gönderiyor olması kesinlikle tesadüf olmayabilir." diye konuştu.

'MOBİL UYGULAMA ÜZERİNDEN ARAŞTIRMA YAPMAK DAHA GÜVENLİ'

Kullanıcıları dikkatli olmaları konusunda uyaran Demircan, "Sosyal medya platformlarında gerekli araştırmaları kullanıcıların yapması gerekiyor. Bu gerekli detaylı araştırmaları yaptıktan sonra o acente ya da otel ya da pansiyonla ticarete başlıyor olabilirler; ama bu bir dolandırıcıya da ait olabileceği için bütün paralarını da kaybediyor olabilirler. Vatandaşların dolandırıcılara karşı alabilecekleri en önemli yöntem özellikle sosyal medyada gördükleri ve çok cazip görünen tekliflerden uzak kalmaları. Gördükleri reklamların muhatabı firmalarla mutlaka iletişim halinde olmaları. Bunun dışında eğer bir tatil sitesi ya da tatille ilgili bir web sayfası üzerinden bu tatil alışverişlerini yapacaklarsa gidecekleri bölgeyi ya da oteli seçeceklerse o sitenin sahte olma olasılığına karşı mutlaka mobil uygulaması var mı yok mu bunun kontrol edilmesi önemli. Mobil uygulamaların sahteleri web sayfaları kadar çok hızlı ve kolay bir şekilde yapılmıyor. Bu anlamda mobil uygulamalar üzerinden tatille ilgili araştırmaları yapmak her zaman daha güvenli. Özellikle arama motorlarında ve sosyal medya platformlarında karşımıza çıkan bu sponsorlu reklamların, dolandırıcıların da verme potansiyelinin çok yüksek olması sizin arama için yazdığınız tatil, Marmaris, kiralama gibi anahtar kelimeleri doğrudan dolandırıcıların sponsorlu reklamlarına yönlendirmesi anlamına da geliyor. Bu anlamda sponsorlu reklam dahi olsa mutlaka tüketiciler o firmanın kayıtlarını mutlaka kontrol etmeli gerçekten bir firma olduğuna kanaat getirdikten sonra doğrudan ticaretlerini, alışverişlerini yapmalılar" ifadelerini kullandı.

'SANAL KART KULLANMANIZ ÖNEMLİ'

Her yıl bu tarz dolandırıcılık vakaları yaşandığını dile getiren Demircan, "Burada vatandaş ailesiyle birlikte tatile gittiğini düşündüğü otelin kapısını çaldığında aslında bir rezervasyon olmadığını gördüğünde ancak dolandırıldığını öğreniyor. Bununla alakalı her yıl maalesef yüzlerce, binlerce örnek var. Vatandaşlar ne kadar uyanık olurlarsa bu dolandırıcıların tuzaklarına da daha az düşeceklerdir. Daha az insanın canı yanacaktır. Her ne şekilde olursa olsun alabileceğimiz bazı önlemler dolandırıcılara karşı sanal ortamda yaptığımız alışverişleri daha güvenli kılmasa da daha az para kaybetmemizi sağlayabilecek faaliyetler, aktiviteler olacaktır. Bunların başında elbette mutlaka ticaret yapacağımız, alışveriş yapacağımız ya da oda kiralayacağımız mutlaka kurumların gerçek varlığını kontrol etmek. Eğer gerçek varlığından eminsek burada başka bir problemle karşılaşmıyor olmak için kredi kartımız yerine mutlaka sanal kart kullanıyor olmamız çok önemli. Çünkü sanal karta sadece harcayacağımız kadar para aktarıyor olmamız çok büyük meblalı kart bilgilerimizin dolandırıcıların eline geçmesini önleyecektir ve sadece aktardığımız kadar örneğin küçük bir kapora bedeli istendiyse sizden kaybettiğiniz sadece küçük kapora bedeliniz olacaktır. Vatandaşlar buna da dikkat ediyor olabilir. Bu anlamda yapacağımız alışverişin niteliği ne olursa olsun mutlaka cep telefonumuzun güncel olması, uygulamalarımızın güncel olması, bir antivirüs programının ve güvenlik duvarı yazılımının da telefonlarda, tabletlerde de, bilgisayarlarda kurulu olduğundan emin olmamız çok önemli. Herhangi bir şekilde dolandırıldığınızı fark ettiğinizde yapmanız gereken ilk şey eğer verdiğiniz bilgi kredi kartı ya da banka bilgilerinizse bankayla iletişime geçip onlara durumu anlatmak olacaktır. Sonrasında da mutlaka kolluk kuvvetleriyle iletişime geçerek yaşadığınız bu durumun artık hukuki bir boyut kazanmasını mutlaka sağlamalısınız" şeklinde konuştu.

'ŞİKAYET MEKANİZMASI EN HIZLI YÖNTEM'

Demircan, "Bir kurumun sosyal medya platformunda ya da arama motorunda sponsorlu reklam vermiş olması ve onun dolandırıcı olması aslında ilk bakışta anlaşılamasa da teknik bir takiple anlaşılabiliyor. Özellikle o tuzağa düşüp de linklere tıklayanlar ve sonrasında para transferlerini gerçekleştirenler o firmanın gerçekten bir firma olduğunu fark ettiklerinde hızlı bir şekilde başta Bilişim Suçları olmak üzere kolluk kuvvetlerine başvurduklarında tespitleri çok kolay oluyor. Bu tarz kurumlarla sosyal medyada ve arama motorlarında karşılaşıldığında çok hızlı bir şekilde şikayet edilmesi gerekiyor. Şikayet mekanizması bu tarz kurumların hızlı bir şekilde kapatılması için en hızlı yöntem. Bu tarz dolandırıcılara karşı alınabilecek en büyük önlem aslında sosyal medya platformları tarafından alınan önlemler." dedi.

'LİNKLERE TIKLAMAK YERİNE SORUP ARAŞTIRSINLAR'

Azerbaycan'dan Türkiye'ye tatile gelirken dolandırılan Bayramova Natavan, "Linke tıklamıştım. Bizi Türkiye'ye getirmekle ilgili bir öneri yapılmıştı. Biz buraya vardığımızda bizi kimse karşılamadı. Öneriler üzerine linklere tıklamak olsun ya da herhangi bir şirketi tercih etmek olsun bunun öneri üzerine yapılmasını tavsiye ederim. Azerbaycan şirketiydi ve orada Instagram sayfasında çok büyük bir kitleye sahipti. Ben de güvendim Instagram sayfası bu kadar takipçiye sahipse doğrudur dedim ama hiç öyle olmadı. Ödemenin yarısını yapmıştık. Diğer yarısını gidince yapmalıydık. 6 bin lirasını ödemiştik, 300 manat. Biz 6 bin lirayı aslında daha sonra ödemeliydik. Artık böyle linklere tıklamıyorum ama yine de araştırma yapmak istiyorum. Çok araştırmak lazım. O yüzden öneriyorum ki çok araştırma yapsınlar, linklere tıklayarak değil sorsunlar, araştırsınlar. Hatta mümkünse ofislerine gitsinler veya resmi bir sözleşme imzalansın. Bu şekilde olursa daha iyi olur. Instagram üzerinden reklamlarını görüp onlara ulaşmıştım. Şeffaf geçeceğini düşünmüştüm ama öyle olmadı ve dolandırıldım" dedi.

'PARAMIZI VERMEDİLER'

Daha önce dolandırılan Ahmet Caymaz ise, "İnternet üzerinde yaptığımız alışverişlerde böyle sorunlar çıkıyor. İnternette web sitesinden girdim, baktım çok güzel bir yer. Marmaris Ölüdeniz olması lazım. Parasını ayarladık. Ertesi gün bizi aradılar. Paramızı verin dedik, vermediler. Para gitti. Ondan sonra bize bir telefon geldi, dükkanda çalışıyordum. Bir yanlışlık olduğunu söylediler. Tüketici Hakem Heyeti'ne kadar gideceğimi söyledim. Ondan sonra bizi bir otele götürüp, bedava her şeyi karşıladılar. Mağduriyetimizi sonradan giderdiler. Ondan sonra da internetten bir şey almadım" dedi.