Dört kuyumcuya gittik banka kartı ile ‘komisyonsuz’ altın alamadık... Kuyumcuda kart kurnazlığı

HAZİNE ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, bazı meslek gruplarının beyan ettiği gelirlerin gerçek kazançları yansıtmadığının sürekli olarak altını çiziyor. Bakan Şimşek, her seferinde kuyumcuları örnek vererek, aylık brüt 42 bin 360 TL’lik gelir beyan ettiklerini belirtiyor. Başka bir örnekle, söz konusu kuyumcunun aylık brüt geliri altı adet çeyrek altına ancak karşılık geliyor. Hazine ve Maliye Bakanlığı’na bağlı ekipler denetimlerini artırsa da kuyumcular halen banka kartıyla ödeme almamakta ısrar ediyorlar. Bunun nedeni olarak da bankaların aldığı komisyonları gösteriyorlar. Hemen hatırlatalım; altın alımlarında kıymetli madenlere verilen istisna gereği kredi kartına komisyon istenmesi yasal bir durum ancak banka kartında aynı hak geçerli değil.

‘YA NAKİT YA IBAN’

Son günlerde tüketicilerin, online şikâyet platformlarına kuyumcuların banka kartıyla altın satmaması veya yüksek komisyon almalarıyla ilgili  adeta şikâyet yağmuru var. Biz de banka kartıyla çeyrek altın satın alabilmek için İstanbul’un Eyüpsultan ve Gaziosmanpaşa ilçelerindeki kuyumcuları dolaştık. İki kuyumcu “banka kartı” ile ödemeyi geri çevirirken biri ücreti şahıs IBAN’ına istedi. Kredi kartı kabul edenler ise yüksek komisyon kesileceğini belirttiler.

Konuyla ilgili Tüketici Konfederasyonu (TÜKONFED) Başkan Vekili İbrahim Yılmaz’ın görüşlerine başvurduk.

‘İKİ TALEP DE YASAL DEĞİL’

Yılmaz, “İşletmeler bankaya ödedikleri pos komisyonunu fiyatın içine dahil etmeye başladılar. Bu durum, 5464 sayılı Banka Kartları ve Kredi Kartları Kanunu’nun 17. maddesine aykırı, haksız bir uygulamadır. Bu işletme hakkında ilgili kanun uyarınca üye işyeri anlaşması yapan bankalar tarafından sözleşmesi feshedilir ve bir yıl süreyle yeni bir sözleşme yapılamaz. Bazı işletmeler hem komisyon ödememek hem de vergiden kurtulmak için nakit ya da IBAN’a ödeme istiyor. Nakit ödenmesi halinde tüketici ödeme ispatı açısından zorlukla karşılayacaktır. IBAN seçeneğinde adresin kime ait olduğunu bilemeyeceğimizden organize suç örgütlerine kadar çeşitli suçlamalarla karşı karşıya kalabiliriz” dedi.

KAYITDIŞILIĞA İTİYOR

Bankaların işyerlerinden aldıkları komisyon oranlarının yüksek olduğunu belirten Yılmaz, şöyle devam etti: “Bu, kayıtdışılığı teşvik etmekte ve işletmelerin kârlarını daraltmaktadır. Yüzde 4’lere kadar ulaşan komisyon alınıyor. İşletmeler de bu oranı tüketiciye ceza gibi kesmeye kalkıyor. Kamu otoritesi bankaların üye işyerlerinin pos cihazlarından aldıkları yüksek komisyon bedellerini en fazla yüzde 0.5-1 olacak şekilde makul oranlara indirmelidir.”

‘HAKLIYIZ ÇÜNKÜ KOMİSYON YÜKSEK PİYASA HAREKETLİ’

KUYUMCULAR ile konuştuğumuzda yüksek banka komisyonlarının altını çizdiler. Analist İslam Memiş, piyasa hareketlerinin gün içerisinde çok değişken olduğunu belirterek, “Kuyumcu esnafı bu konuda haklı. Gram altının TL fiyatı bugün (8 Ağustos 2025) 4.420-4.470 arasında gidip geldi. Daha akşam olmadan fark 50 TL, akşama kadar 70-80 TL’leri bulur. Esnafın kendini koruması gerek. Bugün bankalar yüzde 3-4 komisyon alıyor. Bu da örneğin bir çeyrek altında 7 bin 250 TL’den 290 TL para anlamına geliyor. Yani kuyumcu alım-satımdan 100 TL kazanırken banka oturduğu yerden 290 TL para kazanıyor. Sadece 1 gram altında 200 TL haksız kazanç demek ki günlük alışverişte rakam çok büyük. Ücret kuyumcunun hesabına bir gün sonra geliyor. Peki kuyumcunun kur riskini kim karşılayacak? Bu yüzden bankaların komisyonlarını sıfırlaması veya düşük bir seviyeye getirmesi gerekir. O zaman kuyumcuların kendi önlemlerini almasına gerek kalmaz” dedi.

NEREYE ŞİKÂYET ETMEK GEREKİR

UZMANLAR, tüketicilere alışverişlerde banka kartından komisyon, sadece nakit ödeme talep edilmesi veya IBAN’a para gönderilmesinin istenmesi durumunda şikâyetlerin şu yöntemlerle bildirilebileceğini belirtiyorlar:
- BİP Vergi İhbarı Servisi
- X ve Instagram ihbar hesapları (gibihbar)
- WhatsApp İhbar Hattı (05521890189)
- Tüketici Hakem Heyetleri
- GİB Mobil uygulaması
- BDDK ve Ticaret Bakanlığı bünyesindeki haksız fiyat değerlendirme kurulu.