Dünyanın en çok satanı oldu: Sattıkça zarar ediyor

ABD Başkanı Donald Trump'ın ek gümrük vergisi uluslararası ticareti baltalamaya devam ediyor. Ek gümrük vergisi uygulayacağı ülkeleri ve oranlarını geçtiğimiz aylarda açıklayan Trump piyasa dengelerini alt üst ettikten sonra bir kısmını beklemeye almış bir kısmını geriye çekmişti. Özellikle Çin'in karşı ek vergileri inatlaşmaya dönünce yaşananlar krize neden olmuş sulh sağlanınca piyasalar bir süreliğine rahatlamıştı.

Trump'ın ek vergileri yeniden gündeme almasıyla dengeler yine değişti. Dünyanın en büyük otomobil üreticisi olan Toyota, ABD’nin ithal otomobillere uyguladığı gümrük tarifeleri nedeniyle 9.5 milyar dolarlık (1.4 trilyon yen) rekor bir kâr kaybı yaşayacağını açıkladı.

Toyota, ABD ile Japonya arasında ithalat vergilerini azaltma anlaşmasının gündemde olmasına rağmen 2026 mali yılı sonu için faaliyet kârı beklentisini yüzde 16 oranında aşağı çekti. Buna göre; otomotiv devi beklentisini 3,8 trilyon yenden 3,2 trilyon yene çekmiş oldu.

Şirket, artan maliyetler ve ABD'nin otomobil, parça, çelik ve alüminyum gibi ithalatlara getirdiği yüksek tarifelerin global üreticileri ciddi şekilde zorladığını vurguladı.

Toyota’nın finans direktörü Takanori Azuma, basın toplantısında yaptığı açıklamada “Pazar koşullarının nasıl şekilleneceğini öngörmek gerçekten çok zor” diyerek, ABD müşterileri için araç üretmeye devam edeceklerini belirtti. Zarar tahminine ABD’deki tedarikçilerin Japonya’dan ithal ettikleri parçaların da dahil olduğu kaydedildi.

Toyota’nın rakipleri de tarifelerden etkilense de, açıkladıkları zarar tahminleri Toyota’ya kıyasla oldukça düşük. General Motors 4 ila 5 milyar dolar, Ford ise 3 milyar dolarlık kayıp öngörürken, Stellantis’in tarifeler nedeniyle bu yılki ek maliyeti 1.7 milyar dolar olarak tahmin ediliyor.

Toyota, yalnızca Nisan-Mayıs döneminde tarifelerin etkisini 180 milyar yen olarak açıklamıştı ancak bu sadece araç ihracatına yönelikti. Şirketin ilk kez tüm yıl için bir zarar tahmini paylaşması dikkat çekti.

2025’in ilk altı ayında Toyota ve Lexus markalarıyla Kuzey Amerika’da yaklaşık 1.1 milyon araç üreten şirketin, sadece ABD’deki üretimi 700 bini aştı. Ancak ABD operasyonlarında 63.6 milyar yenlik faaliyet zararı kaydedildi; bu rakam geçen yıl aynı dönemde 100.7 milyar yen kâr açıklanmıştı.

Toyota’nın üretim zinciri ABD, Kanada, Meksika ve Japonya arasında dağılmış durumda, bu da tarifelerden doğrudan ihracatın yanı sıra bölge içi taşımalar yoluyla da etkilenmesine neden oluyor.

Japon otomobil devi Toyota ABD'deki üretim ve satış rakamlarının haricinde rekor kırarak dünya genelinde 6 ayda 5.5 milyon tane araç satarak küresel bazda en çok araç satan marka ünvanını 6. kez korudu.

ABD ve Japonya arasında geçtiğimiz ay varılan ticaret anlaşması, Japon otomobil ihracatına uygulanan yüzde 27.5’lik tarifeyi yüzde 15’e düşürmeyi hedefliyor. Ancak bu indirimin ne zaman yürürlüğe gireceği henüz belli değil.

Toyota, düşen iç satışlara rağmen Japonya’da yeni bir fabrika kurma planını da açıkladı. 2030’ların başında faaliyete geçmesi planlanan bu fabrikanın hangi modelleri üreteceği henüz netlik kazanmadı. Öte yandan, şirket hisseleri, kâr açıklamasının ardından yüzde 1.5 değer kaybetti.