Dünyanın güvenliği tehlikede! Amerika yalan üzerine mi İran ı vurdu?

Dönemin ABD Başkanı George W. Bush, Irak'ı işgal ettikten 6 hafta sonra Mayıs 2003'te San Diego açıklarındaki ABD uçak gemisinde zafer konuşması gerçekleştirdi. Bush, “Görev Tamamlandı” yazılı bir pankartın altında konuşurken işgalin sona erdiğini açıkladı. Bu olay, Amerikan kibrinin bir örneği ve modern tarihin en çok alay edilen konusu oldu.

Bush'un Irak'a yönelik işgal gerekçesinin, yalan üzerine kurulu olduğu da kısa sürede ortaya çıktı. İşgal öncesi, Irak'taki Saddam Hüseyin rejiminin kitle imha silahlarına sahip olduğu ve geliştirmeye niyetlendiği iddia edildi. Bush, Saddam Hüseyin rejimini 11 Eylül saldırısını gerçekleştiren El Kaide ile ilişkilendirmek için de defalarca girişimde bulundu. Nitekim, kitle imha silahı iddiası da Bush'un El Kaide ile Saddam Hüseyin rejimi ilişkilendirme çabaları da asılsız çıktı.

The Guardian'da yer alan habere göre, ABD Başkanı Donald Trump, Irak'ın işgalinden 22 sene sonra abartılı ve manipüle edilmiş istihbarata dayalı bilgi ile ABD'yi başka bir savaşa sürükledi.

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, Tahran yönetiminin zenginleştirilmiş uranyum stokunu silahlandırmaya çalıştığını iddia ederek İran'a saldırdıklarını söyledi. Netanyahu, “Durdurulmazsa, İran çok kısa bir sürede nükleer silah üretebilir. Bir yıl içinde de olabilir birkaç ay içinde de olabilir” dedi.

İran'ın üst düzey askeri yetkilileri ve nükleer bilim adamları, İsrail'in saldırısında hayatını kaybetti. İsrail'in 13 Haziran'da gerçekleştirdiği saldırının ardından ABD ordusu, 22 Haziran gecesi İran'daki üç büyük nükleer tesisi bombaladı. Fordo, İsfahan, Natanz'daki nükleer tesislere düzenlenen saldırıya ilişkin Trump, “muhteşem bir askeri başarı” açıklamasında bulundu ve tesislerin “tamamen yok edildiğini” söyledi. Trump, amacının "nükleer tehdidi" durdurmak olduğunu açıklamasına ekledi.

İRAN, NETANYAHU VE TRUMP'IN İDDİA ETTİĞİ GİBİ ACİL BİR TEHDİT OLUŞTURUYOR MU?

ABD istihbarat yetkilileri ve Birleşmiş Milletler'in Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA) ile bağımsız nükleer uzmanları, İran'ın silah düzeyine yakın uranyum zenginleştirdiği ancak nükleer silah üretmek için adım attığına dair hiçbir kanıt bulunmadığını belirtti.

ABD ulusal istihbarat direktörü Tulsi Gabbard, Kongre'ye, ABD istihbarat kurumlarının “İran'ın nükleer silah üretmediğini değerlendirmeye devam ettiğini” söyledi. Gabbard, İran'ın dini lideri Ayetullah Ali Hamaney'in “2003 yılında askıya aldığı nükleer silah programını onaylamadığını” vurguladı.

Gabbard ayrıca, İran'ın zenginleştirilmiş uranyum stokunun “en yüksek seviyede” olduğunu ve “nükleer silahı olmayan bir ülke için eşi görülmemiş düzeyde” olduğunu söyledi.

İran'ın geliştirdiği uranyumdan nükleer silah üretmemesinin sebebi, Trump'ın 2018'de, 2015'te Tahran ile altı dünya gücü arasında müzakere edilen İran nükleer anlaşmasından ABD'yi tek taraflı olarak çekmesi oldu. ABD ile yaptığı anlaşma kapsamında İran, uluslararası yaptırımların hafifletilmesi karşılığında uranyum zenginleştirmesini sınırlamayı kabul etti.

İran, dönemin ABD Başkanı Barack Obama'nın imzaladığı anlaşmanın Trump tarafından fesih edilmesinden birkaç yıl sonra uranyumu %60 saflığa kadar zenginleştirmeye başladı.

Yine de UAEA, geçen ay yayınladığı bir raporda, Tahran'ın aktif olarak bir silah programı geliştirdiğine dair hiçbir kanıt bulamadığını belirtti. Raporda “devam eden, beyan edilmemiş ya da yapılandırılmış bir nükleer program olduğuna dair güvenilir bir kanıt bulunmamaktadır" denildi.

Fox News'te 15 Haziran'da yayınlanan bir haberde, “Elimize geçen ve ABD ile paylaştığımız istihbarat, İranlıların uranyumu silah haline getirmek için gizli bir plan üzerinde çalıştıklarını çok net bir şekilde ortaya koyuyordu. Çok hızlı ilerliyorlardı. Muhtemelen bir yıl içinde nükleer silah elde edeceklerdi ve test aşamasına başlayacaklardı" ifadesi yer aldı.

 ABD saldırısının ardından Fordo nükleer tesisinin uydu görüntüsü

NETANYAHU'NUN İDDİALARI

Stockholm Uluslararası Barış Araştırmaları Enstitüsü, İsrail'i dünyanın dokuz nükleer silahlı ülkesinden biri olarak tanımladı ve şu anda 90 savaş başlığına sahip olduğunu öne sürdü.

İsrail, nükleer silah cephaneliğine sahip olduğunu kabul etmezken aksini gösteren tüm kanıtlara rağmen Netanyahu, İran'ın nükleer silah üretmek için acele ettiğini ısrarla savunmaya devam etti.

Netanyahu'nun ısrarlı açıklamaları ile ABD'nin Irak'ı işgalinden önce Bush yönetimi tarafından yayılan istihbarat, İran'a yönelik saldırlar ile benzerlik gösterdi.

Netanyahu, Bush'un ulusal güvenlik danışmanı Condoleezza Rice'ın Irak rejiminin nükleer silahları ne kadar hızlı elde edebileceği konusunda “her zaman bir belirsizlik olacağını” söylemesine rağmen Bush yönetimine Irak'a saldırması için baskı yaptı. Eylül 2002'de ABD Kongresi'nde konuşan Netanyahu, “Saddam'ın nükleer silah geliştirmeye çalıştığı ve bu yönde ilerlediği konusunda hiçbir şüphe yok. Saddam nükleer silahlara sahip olduğunda, terör ağı da nükleer silahlara sahip olacak” ifadesini kullandı.

Netanyahu, Irak'ın her yerine gizlenebilecek “çamaşır makinesi büyüklüğünde santrifüjlerde” nükleer yakıt üretebileceğini iddia etti ve “Saddam rejimini ortadan kaldırırsanız, bunun bölgeye çok büyük olumlu yansımaları olacağını garanti ederim" dedi.

1992 milletvekili seçilen Netanyahu, o günden bugüne kadar defalarca İran'ın nükleer silah geliştirme kapasitesine “üç ila beş yıl” uzaklıkta olduğunu söyledi.

Netanyahu, 27 Eylül 2012 tarihinde BM genel merkezinde düzenlenen Birleşmiş Milletler Genel Kurulu'nun 67. oturumunda yaptığı konuşmada İran'ın nükleer emellerine ilişkin endişelerini dile getirirken hazırladığı görseli gösteriyor

TRUMP SAVAŞ DEĞİLSE NE BAŞLATTI?

Trump, İran'ın nükleer tesislerine yönelik saldırının ardından bu saldırıların savaş başlatmayı amaçlamadığını ve ABD'nin İran'da rejim değişikliği yapmaya çalışmadığını belirtti.

ABD Başkan Yardımcısı JD Vance, saldırıya ilişkin yaptığı açıklamada "İran'la savaş halinde değiliz. İran'ın nükleer programıyla savaş halindeyiz" dedi.

ABD Savunma Bakanı Pete Hegseth, Pentagon'da konuşurken "Bu saldırı, rejim değişikliği ile ilgili değildi. Olmayacak da" ifadesini kullandı.

Açıklamaların ardından Trump, sosyal medya hesabında İran'a yönelik "Neden rejim değişikliği olmasın? Eğer mevcut İran rejimi, İran'ı yeniden büyük yapamazsa" dedi ve Tahran'da yeni bir liderlik görmek istediğini ima etti.

İran'da halk, dini lider Ayetullah Ali Hamaney için destek gösterisi düzenliyor

ABD merkezli medya kurulu CNN'de yer alan analizde, ABD'nin Orta Doğu'daki hükümetleri devirme çabaları İran'ın çok ötesine uzandığı vurgulandı.

Analize göre, ABD ve İngiliz istihbaratları 1950'lerde, ülkenin petrol rezervlerini kamulaştıran İran'ın demokratik olarak seçilmiş lideri Başbakan Muhammed Musaddık'a karşı bir darbeyi tetiklemeye yardımcı oldu. CIA, bu olaydaki rolünü ancak on yıllar sonra kabul etti.

ABD, 1979 İran Devrimi'nde devrilene kadar Şah Muhammed Rıza Pehlevi'yi İran'ın şahı olarak destekledi. Bu devrim, ülkeyi bugünkü haline dönüştürdü.

Iraklılar, devrik lider Saddam Hüseyin'in heykellerini yıkıyor

11 Eylül terör saldırılarının ardından ABD, Afganistan'daki Taliban'ı devirdi. Yirmi yıl sonra ABD, ülkenin kontrolünü Taliban'a geri verdi. Bu plan ilk olarak Trump'ın ilk döneminde ortaya atıldı, ancak Başkan Joe Biden tarafından kesinleştirildi.

DÜNYAYI TEHLİKEYE ATTI

CNN muhabiri Fareed Zakaria, ABD'nin İran'a yönelik saldırısının dünyayı daha az güvenli hale getireceği uyarısında bulundu.

Zakaria, İran'ın nükleer silah edinmesini engellemenin tek yolunun diplomasi olduğunu vurguladı ve "ABD saldırısı, İran'ın nükleer silahlardan arındırılmasını sağlamaz" dedi.

İran Atom Enerjisi Kurumu tarafından servis edilen İran'ın merkezindeki Natanz uranyum zenginleştirme tesisinde bulunan santrifüj makineleri fotoğrafı, 5 Kasım 2019

Saldırıya ilişkin konuşan Zakaria, "İran'ın direniş ekseninin zayıflatılması için İsrail'in bir yılı aşkın süredir devam ettirdiği kampanyasının doruk noktasıydı. Saldırının yarattığı hasarın ciddi olduğunu varsaysak bile, uzmanlar İran'ın nükleer programının yalnızca bir ila iki yıl kadar geriletildiğini tahmin ediyor. Buna karşılık, 2015 yılında gerçekleştirilen anlaşma ile İran'ın nükleer programı on ila on beş yıl süreyle kontrol altında tutuldu" değerlendirmesinde bulundu.

Zakaria, İran'ın artık daha fazla İsrail veya ABD saldırısına açık olduğu anlamına geldiğinin altını çizdi ve Tahran yönetiminin 2015'te Obama yönetiminin istediğinden çok daha fazla bir biçimde müzakereyi tercih etmesi gerektiğini savundu.

Zakaria, değerlendirmesine şu ifadeler ile devam etti:

"ABD'nin düzenlediği tek taraflı askeri eylemler hafife alınmamalıdır. Washington yaptığında alkışlamak kolay. Peki Çin benzerini yaptığında ne hissedeceğiz? Rusya, Ukrayna'da aynısını yaparsa ne düşüneceğiz? Bugün, modern tarihin en uzun barış ve istikrar dönemini dünyanın büyük ülkeleri arasında yaşıyoruz. Bu barış, ticaret ve seyahatin küresel ekonomisinin ve milliyetçi rekabetlerin nükleer savaşla sonuçlanmadığı bir dünyanın inşasına olanak sağladı. Nükleer silahların geliştirilmesini önlemek amacıyla düzenlenen saldırıların sınır aşmasına karşı uyarıyorum. ABD'nin saldırıları, diğer güçlü devletlerin de her zaman "iyi nedenlerle" kuralları çiğnemeye karar vermelerine ve düynada uluslararası kaosa neden olabilir."