Dünyanın yeni diplomasi merkezi: Türkiye! Yüzyılda bir gelen fırsat

SON DAKİKA HABERİ: Kanal 7 ekranlarında her pazar yayınlana Başkent Kulisi programının bu haftaki konukları, Kırıkkale Üniversitesi Öğretim üyesi Doç. Dr. Merve Suna Özcan, Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Öğretim Üyesi  Doç Dr. Nuri Salık, Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Öğretim Üyesi Rusya Araştırmaları Enstitüsü Başkanı Prof. Dr. Salih Yılmaz oldu.

İstanbul'da Rus ve Ukrayna heyetlerinin ateşkes görüşmelerine ilişkin değerlendirmelerde bulunan uzmanların açıklamaları şu şekilde;

"İstanbul'daki görüşmelerde bir sonuç alınamayacak gibi bir beklenti vardı. Ama o gün özellikle AB olmak üzere batılı ülkeler büyük bir baskı yaptılar. Onun öncesinde çok düşük bir Rus heyetin geldiği ile ilgili büyük bir baskı yaptılar. Rusya'yı bir fanusun içerisine çıktılar. O baskının etkisi önemli. O baskı doğrudan Putin'e yönelik olumsuz bir algı oluşturdu. 'Mutlaka barış olması lazım yoksa tek suçlusu Putin'dir' gibi bir algı oluşturuldu. Putin'i ve Rus heyetini bir baskı altına aldılar. Çıkan sonuç çok büyük bir sonuç, orada bir kriz çıkmaması önemli. En azından iki heyetin de bir sonraki toplantı için karar almaları ve iki karşılıklı devletin anlaşıp anlaşamayacağına olumlu etki etti. Buradaki nokta bu baskının hala devam ediyor olması. Rusya'nın sahada eli güçlü ama masada büyük bir baskı altında. Trump da baskı altında.

RUSYA UKRAYNA GÖRÜŞMELERİ: ESİR TAKASI ANLAŞMALARI

Burada barış çıkar mı çıkmaz mı? Şuna bakmak lazım: yarınki Trump ve Putin görüşmesinden biz bir izlenim elde edebiliriz. Trump Zelenski ile de görüşecek, Avrupalı liderlerle de görüşecek. Cumhurbaşkanı Erdoğan ile de görüşebilir. Akşam üzeri bunun sonucunu, Ukrayna'da ne gibi bir barış çıkar göreceğiz. Ama şuanki Rusya'nın talepleri, Ukrayna'nın kabul edeceği bir talep değil. 4 tane bölgenin coğrafi sınırlarını istiyorsunuz. Konya ilinin bir il sınır varsa onlar da Herson'un il sınırını istiyorlar. Ellerinde olmayan bölgede Ukrayna'nın çekilmesini istiyorlar.

"ABD VE AB SAVAŞIN BİTMEMESİNİ İSTİYORSA BU SAVAŞ 10 YIL DEVAM EDER"

Ukrayna'nın da barışa yönelik çok istekli davranıyor olması ve elinin çok zayıflı olması çünkü Rusya şuanda ilerliyor, bu psikolojik olarak etkiliyor. Rusya'nın en büyük hedefi bana göre; yarın da Trump bununla ilgili sinyal verebilir. Hedefleri yaptırımları kaldırmak. Gölge filo dediğimiz 200 tane petrol tankeri taşıyan şirketleri bunlara yaptırım açıklayacak. Bu savaş böyle gider 10 yıl. Fiili olarak ABD istiyorsa bu savaşın bitmemesini, AB istiyorsa ki onların faydasıdır, gider bu savaş. Ben ufukta barış görüyorum. Rusya-Ukrayna barışı söz konusuysa barış olur. Ama burada mesele Rusya Ukrayna savaşı mı yoksa tüm alanı kapatıp sadece Rusya'yı değil, Çin'i İran'ı hedefe koyup onların Batı ile olan iletişimini kesmek mi? Bir de Rusya ile kriz çıkmazsa Macron nasıl iktidarda kalacak. 

Burada bir barışı görmek, uzun vadeli olarak tarafların şartlarını geri plana düşürmesi demek. Çünkü Rusya ve Ukrayna'nın şartları aynı. Bir NATO, ikincisi Ukrayna'nın toprak bütünlüğü. Rusya ikisini de onaylamıyor. Zelenski'yi de istemiyor. Zelenski de Putin'i karşısına alıp imza alacak biri, olarak görmüyor. Şunu görmemiz lazım; biz masada devam eden bir görüşme süreci görüyoruz ama Rusya halen saldırılarına devam ediyor. Sahada halen siviller hayatını kaybediyor. Avrupa bir yerde ama Türkiye'nin burada çok etkili olduğunu düşünüyorum.

Ruslar sadece Ukrayna ile değil daha geniş ölçekte bir müzakere sistemi yürütüyor. Tamamiyle tüm Avrupa ve AB ile müzakere edecek bir ağırlık oluşturmaya çalışıyor. 

Bir gün barış olacak mı mutlaka olacak. Her savaş mutlaka bir barışlar neticelenir. Burada düğüm ABD'de çözümlenecek. ABD'nin temel derdi Çin. Asıl mesele Çin'i nasıl dengelemek. Biden yönetimi Ukrayna savaşı patlak verdikten sonra Rusya'yı yorma politikası izledi. Trump ise Rusya'yı karşıma alırsam, bu ABD çıkarları için negatif bir durum olur Rusya'nın Çin'le yakınlaşmasını engellemek için Rusya'yı yanıma çekmem lazım diyor.

"PUTİN'İN BU TOPRAKLARDA GÖZÜ VAR"

Putin'in hayali bu. Putin 'Ukrayna diye bir ülke yoktur' demişti. Sovyetler Birliği'nin bütük topraklarında Putin'in gözü var demek oluyor. Rusya evet bir dönem süper güçtü ama iktisadi kaynakları bakımından şuan tartışılır. Avrupa'da silah bitti ama Rusya'da bitmedi. Avrupa'nın ben bir aktör olmadığını düşünüyorum.

Ben burada Ukrayna'nın geleceğinin karanlık olduğunu düşünüyorum. Paylaşım planı yapılmış. Emperyalizm sistemi zaten böyle çalışır. Bu formülüze edilicek. Anlaşma bu şekilde neticelenecek diye düşünüyorum. Bu savaşın bugün olmaz seneye olur, birdahaki sene olur Ukrayna'nın aleyhine olarak sona ereceğini düşünüyorum."

ABD'NİN SURİYE'YE YAPTIRIMLARINI KALDIRMASI

ABD Başkanı Donald Trump'ın Suriye'ye yönelik yaptırımlarını Cumhurbaşkanı Erdoğan ile görüşerek kaldırma kararı alması hakkında değerlendirmelerde bulunan uzmanların açıklamaları şu şekilde;

YILMAZ: "SURİYE'NİN SUUDİ ARABİSTAN'IN YANINDA OLMASI ONU KURTARIR"

Eğer Suriye'de bu yeni yönetim yaptırımları kaldıramaz ve Batı ile bağlantıyı kuramazsa Suriye'de karışıklıklar devam eder. AB'nin ve ABD'nin Suriye'ye bakış açısı önemli. 

Suud'lar da aslında Trump'a biraz daha fazla para vererek yaptırım vererek bu yaptırmayı kaldırmayı da satın aldılar. Suudi Arabistan'ın Şara'nın yanında durması bu özellikle ABD'nin ilişkileri konusunda Suriye'yi kurtarır. Bankacılıkta Suriye'nin yaptırımlarının kalkması çok önemli. 

Ben Suriye ile İsrail arasında bir kriz çıkacağını da düşünmüyorum. Tam tersi göreceksiniz; çok iyi bir partner olacaklar. 

"TÜRKİYE AÇISINDAN OLDUKÇA OLUMLU"

Türkiye olmadan zaten şuanki yönetimin ayakta kalması mümkün değil. Oranın normalleşmesi de bizim için önemli. Ama biz bunu kısa sürede de göremeyebiliriz. 
Türkiye açısından oradaki yaptırımların kalkması olumlu. 

Eğer ABD ile Suriye normalleşecekse ABD'nin gücü Suriye'de kalmayacak. ABD'nin PKK'ya desteği azalacak demektir. 

Tablo çok net. Yeni Ortadoğu'nun oluşum sürecinden bahsediyoruz. Tüm başkanların Erdoğan'ı dinlemesinin ardından masadaki tablo net. Yeni Ortadoğu'da İran yok. Bölgesel aktör olarak hareket edemeyeceği bir Ortadoğu inşa ediliyor. Bu yaptırımların kaldırılması Suriye'nin toparlanmasına büyük katkı sağlayacaktır ve bu 'başarı' Türkiye'nin de katkılarıyla gerçekleşti. 

"BU FIRSAT YÜZYILDA BİR GELİR"

Şuanda Türkiye gerçekten dış politikada inanılmaz avantaj sahibi. Bu fırsatları da değerlendirmek lazım ama. AB'nin zor durumdan faydalanılması gerekiyor. Bu fırsat yüzyılda bir gelir. Sadece arabulucu rolünde olmamak lazım. Büyük anlaşmaları bir an önce Türkiye'nin yapması lazım. 

Türkiye emperyalist devletlerle bir arada tutulamaz.

TÜRKİYE DÜNYANIN YENİ DİPLOMASİ MERKEZİ

Türkiye ile bir kriz hali olursa İsrail'in orada huzur bulması mümkün olamaz. ABD bunu bildiği için bu dengeyi de tutmaya çalışıyor. Türkiye'yi yanında tutarak Türkiye'nin de öbür cepheye geçmesine engel olmaya çalışıyor.

Trump eğer bu barışı sağlayamazsa dünya kamuoyunda büyük bir itibar kaybı olur. 

KAYNAK: HABER7