E İmza hakkında bilinmeyenler: Sahte diploma soruşturması nasıl başladı, hangi önlemler alındı? Artık SMS’le uyarı zorunlu Gündem Haberleri

Bir süredir Türkiye’nin gündeminde yer alan sahte diploma skandalıyla ilgili her gün yeni bir detay ortaya çıkıyor. Sahte e-İmzalarla Milli Eğitim Bakanlığı, YÖK, BTK ve bazı üniversitelerin sistemine giren ve bu yolla sahte diplomalar ve belgeler oluşturan suç örgütü soruşturması sürerken “e-imza” konusu da gündeme geldi. Öyle ki, soruşturmayla beraber önlemler de alındı. İşte e-imza ile ilgili bilinmeyenler.

Sahte diploma düzenledikleri belirlenen bir suç ağına yönelik yürütülen soruşturmada çarpıcı ayrıntılar gün yüzüne çıkmaya devam ediyor. E-imza kullanılarak MEB, YÖK, BTK ve üniversitelerin sistemlerine izinsiz erişildiği tespit edilirken, soruşturmayla birlikte e-imza uygulamalarına ilişkin yeni önlemler de devreye alındı. Peki, e-imza nasıl alınıyor, konuyla ilgili alınan tedbirler neler? İşte detaylar.

Kurumsal sistemlere sızma

Soruşturma dosyasında; Milli Eğitim Bakanlığı, YÖK, BTK, ve bazı üniversitelerin sistemlerine yasa dışı yollarla erişim sağlandığı, bu sayede sahte mezuniyet belgeleri üretildiği bilgisi yer alıyor. Kritik kırılma noktası ise BTK Başkanı adına sahte e-imza düzenlendiğinin ortaya çıkması oldu. Bu gelişmenin ardından, fiziksel başvuru yoluyla e-imza alınması uygulaması askıya alındı.

Hürriyet'te yer alan habere göre; 29 Şubat 2024'te usulsüzlüğü fark eden BTK, 1 Mart'ta e-imza sağlayıcısı 7 şirkete sözlü talimat göndererek e-imza üretimini durdurdu. Talimatın yazılı değil sözlü verilmesinin nedeni ise soruşturmanın sekteye uğramaması için alınan önlem olarak açıklandı.

Gazi Üniversitesi’nin “öğrenci bilgi sistemlerinde anormallik” uyarısıyla harekete geçen USOM ekipleri, üniversite sistemlerine e-imza kullanılarak yetkisiz erişildiğini ve ölmüş kişilerin adına sahte diplomalar üretildiğini tespit etti. Bu gelişme üzerine tüm üniversitelere sistemlerini denetlemeleri ve şüpheli durumları adli makamlara bildirmeleri yönünde resmi yazı gönderildi.

Fiziksel başvuru yolu tamamen kapatıldı

BTK, incelemelerini tamamlayarak 10 Ekim 2024 itibarıyla fiziksel başvuru yoluyla e-imza alma sürecini tamamen kaldırdı. Artık hiçbir vatandaş e-imza başvurusunu fiziksel olarak yapamıyor.

E-imza nasıl alınıyor?

Yeni dönemde e-imza sahibi olmak isteyen vatandaşlar; yapay zekâ destekli görüntülü NFC kimlik doğrulaması, e-Devlet üzerinden mobil imza veya dijital bankacılık aracılığıyla kimlik doğrulama seçeneklerinden birini kullanarak başvuru yapabiliyor.

SMS uyarı sistemi devrede

BTK tarafından alınan yeni bir karar doğrultusunda, bir kişi adına e-imza başvurusu yapıldığında, başvuru sahibinin tüm cep telefonlarına bilgilendirme SMS’i gönderiliyor. Ayrıca, e-imzanın aktif hale gelmesi için 6 saat bekleme süresi getirildi. Bu uygulama sayesinde kişilerin bilgisi dışında yapılan e-imza başvuruları tespit edilebiliyor.

Türkiye, dijital kamu sistemlerine sızmaya çalışan sahte e-imza çetesine karşı hızlı ve kararlı bir operasyonla cevap verdi. 199 kişiye dava açılırken, 37 kişi tutuklandı; sahte belgeler sistemden temizlendi. Operasyon sonrası yayılan "akademisyen atamaları" ve "puan değişikliği" gibi iddiaların asılsız olduğu açıklandı. Devlet kurumları eşgüdüm içinde süreci şeffaflıkla yönetirken, kamuoyuna sadece resmî kaynaklara güvenilmesi çağrısı yapıldı.

Öte yandan Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı Dezenformasyonla Mücadele Merkezi (DMM), "Siber Vatanda Güvenlik Mücadelesi" başlığıyla "Sahte e-İmza Operasyonuyla İlgili İddialar ve Gerçekler" bülteni yayımladı.

Dijital sahtecilik girişimi üzerinden yürütülen bilgi kirliliğini bertaraf etmek ve gerçeği kamuoyuna doğru şekilde aktarmak amacıyla hazırlanan bültende, iddialara karşı resmi belgelere, kurum araştırmalarına ve adli soruşturma bulgularına yer verildi. Bültende,

"Türkiye genelinde yüzlerce sahte diploma üretilmiştir" iddiasına ilişkin, soruşturma kapsamında 57 sahte üniversite diploması, 4 sahte lise diploması ve 108 sahte sürücü belgesi üretildiğinin tespit edildiği kaydedildi.

"Yüzlerce sahte diploma" ifadesinin doğru olmadığı belirtilen bültende, sürecin ilgili kamu kurumlarının koordinasyonuyla kontrol altına alındığı ve bu belgelerin ikisinin haricinde herhangi bir mesleğin ifasında kullanıldığına dair tespit bulunmadığı bildirildi.

İddia kamuoyunu yanıltma amacı taşıyor

"400 akademisyen usulsüz şekilde atanmıştır" iddiasının da gerçeği yansıtmadığına yer verilen bültende, Ankara Cumhuriyet Başsavcılığının yürüttüğü soruşturmada şu ana kadar 220 kişi hakkında işlem yapıldığı, 199 şüpheli hakkında kamu davası açıldığı ancak Türkiye'de görev yapan hiçbir akademisyenin veya Milli Eğitim Bakanlığı öğretmeninin bu kişiler arasında olmadığı vurgulandı.

"400 akademisyen" iddiasının kamuoyunu yanıltma amacı taşıdığı vurgulanan bültende, soruşturma makamlarınca yapılan bilgilendirmede söz konusu iddiayı destekleyen herhangi bir resmi belgenin, atama kaydının ya da adli tespitin bulunmadığı ifade edildi.

"Tüm illegal işlemler tespit edildi"

Bültende, "Çok sayıda kamu yöneticisi ve pek çok üniversite çalışanının e‑imzaları kopyalanmıştır" iddiasına karşılık, soruşturma kapsamında e-imzasının kopyalandığı tespit edilen toplam kişi sayısının 35 olduğu bilgisi verildi.

Öte yandan bültende, bu süreçte adli makamlarca titiz bir araştırma yapıldığı ve her iddianın kapsamlı olarak incelendiği, ilgili mekanizmalar işletilerek yapılan tüm illegal işlemlerin tespit edildiği kaydedildi.

Bültende, sahte e-imzalarla oluşturulan belgeleri 2 kişinin haricinde kimsenin, herhangi bir mesleğin ifasında kullanmadığının altı çizildi.

"Akademik derece oluşturulması söz konusu değil"

"Bazı üniversitelerde ve Milli Eğitim Bakanlığı sistemlerinde sahte diplomalar ve akademik dereceler oluşturulmuştur" iddiasının yalanlandığı bültende, kamu kurumlarının dijital sistemlerine yönelik illegal girişimlerin tespit edildiği, müdahalenin sınırlı olduğu, resmi işlemlerde kullanılmalarına fırsat verilmeden fark edildiği ve akademik derece oluşturulmasının söz konusu olmadığı aktarıldı.

"Sahte e-imzaların, yüksek güvenlik gerektiren işlemleri yapabilmesi mümkün değil"

"Emniyet Genel Müdürlüğü Narkotik Suçlarla Mücadele Başkanlığı sistemine sahte e-imza ile girilerek uyuşturucu torbacısı ataması yapılmıştır" iddiasının da gerçeği yansıtmadığı belirtilen bültende, narkotik birimlerinin kullandığı sistemlerin kapalı devre ve çok katmanlı güvenlik önlemleri ile korunduğu, dış erişime tamamen kapalı olduğu bildirildi.

Bültende, bu birimlerde yapılan atamaların, merkezi insan kaynakları sistemlerinden bağımsız, çoklu onay mekanizmalarına bağlı olarak yürütüldüğü kaydedildi.

İddianın, kamuoyunda tedirginlik yaratmaya yönelik manipülatif söylem olduğuna yer verilen bültende, "Sahte e-imzaların, bu tür sistemleri aşarak atama gibi yüksek güvenlik gerektiren işlemleri yapabilmesi teknik olarak mümkün değil. Ayrıca yürütülen soruşturmada, bu yönde bir eylemin gerçekleştiğine dair herhangi bir delil ya da bulgu söz konusu değil." ifadeleri kullanıldı.

"Aday puanlarında herhangi dış müdahale tespit edilmemiştir"

"ÖSYM sistemine girilerek adayların puanları değiştirilmiştir" iddiasının, hem Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi (ÖSYM) hem emniyet birimlerince yapılan teknik denetimlerle açıkça yalanlandığı aktarılan bültende, şunlar kaydedildi:

"ÖSYM'nin sınav ve sonuç sistemleri, kapalı devre ve çok katmanlı güvenlik altyapısına sahiptir. Bu sistemlere yalnızca belirli IP aralıklarından, yetkilendirilmiş kullanıcılar erişim sağlayabilmektedir. Yürütülen kapsamlı incelemede, aday puanlarında herhangi bir dış müdahale, sahtecilik girişimi veya veri sızıntısı tespit edilmemiştir. Ayrıca, kamuoyunda dile getirilen 'puanı değiştirilen aday' iddialarına yönelik herhangi bir resmi şikayet veya yargı süreci bulunmamaktadır. Dolayısıyla bu tür iddialar, sınav güvenliği konusunda kamuoyunda güvensizlik oluşturmaya yönelik dezenformasyon faaliyetleri kapsamında değerlendirilmektedir."

"Kadiroğlu'nun sahte diploma kaydı yaptığına dair somut delil yok"

"Çete lideri olduğu belirtilen Ziya Kadiroğlu, evrakta sahtecilik suçlarından kaydı olmasına rağmen kamu sistemlerine sahte diplomaları kaydedebilmiştir" iddiasının yalanlandığı bültende, Kadiroğlu'nun kamu sistemlerine doğrudan erişerek sahte diploma kaydı yaptığına dair somut bir delil olmadığı bildirildi.

Bültende, Kadiroğlu'nun suç şebekesi ile suç işlediğinin devlet makamlarınca tespit edilmesi üzerine ivedilikle yasal süreç başlatıldığı ve soruşturma kapsamında çeşitli illegal işlemlerin, sahte e-imza üretimi yoluyla üçüncü kişiler adına sistemlere erişim sağlanarak gerçekleştirildiğinin tespit edildiği de kaydedildi.

"Gereken tüm adımlar atılmıştır"

"Devlet kurumları sürece geç ve yetersiz müdahale etmiştir" iddiasının gerçeği yansıtmadığı belirtilen bültende, iddianın, soruşturma sürecinin gerçekleriyle örtüşmediği vurgulandı.

Sahtecilik girişimlerine ilişkin ilk şüpheli girişimin Ağustos 2024'te tespit edildiği, ilk operasyon dalgasının Ocak 2025, ikinci dalganın Mayıs 2025'te gerçekleştirildiği vurgulanan bültende, şunlar ifade edildi:

"İki aşamalı operasyon sonucunda toplam 220 şüpheli hakkında adli işlem yapılmış, 199 kişi hakkında kamu davası açılmış, 37 kişi tutuklanmış ve 150 kişi hakkında adli kontrol kararı verilmiştir. Ayrıca, adli sürece dahil edilen kişilere ait dijital materyaller detaylı şekilde incelenerek gereken tüm adımlar atılmıştır. Siber güvenlik, iç denetim ve istihbarat kurumlarının eşgüdümüyle yürütülen bu operasyon, Türkiye'nin siber tehditlere karşı operasyonel refleksinin güçlü olduğunu ortaya koymaktadır. Süreç, yalnızca adli bir soruşturma değil, aynı zamanda kamu kurumlarının bilgi güvenliği sistemlerinin yeniden gözden geçirilmesini ve dijital dayanıklılık seviyesinin yükseltilmesini sağlayan bütüncül bir müdahaledir."

"Belgeler, geçerli işlem yapılmadan sistemden temizlendi"

Bültende, "E‑Devlet üzerinden görünür şekilde sahte diplomalar sisteme yüklenmiş, bu belgeler, atama ve noter işlemlerinde kullanılmıştır" iddiasına ilişkin, "Soruşturma kapsamında bazı sahte belgelerin dijital ortama yüklendiği tespit edilmiştir. Ancak bu belgelerin hiçbir kamu işlemi ya da resmi süreçte kullanılmadan fark edilip sistemden çıkarıldığı belirlenmiştir." bilgisine yer verildi.

Bültende, belgelerin noter işlemleri, kamu görevi atamaları veya diploma teyit süreçlerinde kullanıldığına dair herhangi resmi bulgu bulunmadığı, sisteme yüklenen belgelerin, çoğunlukla farklı kişi bilgileri ve fotomontaj yöntemleriyle üretildiği, teknik kontroller sayesinde geçerli işlem yapılmadan sistemden temizlendiği kaydedildi.

"Sınırlı sayıda transkript değişikliği girişimlerine YÖK ile müdahale edildi"

"Şüpheliler, not ortalaması yükseltme ve transkriptlerde değişiklik gibi işlemler yaptırmıştır." iddiasının yalanlandığı bültende, sınırlı sayıda not yükseltme ve transkript değişikliği girişiminin tespit edildiği ancak bu girişimlerin hepsinin fark edilip, gerekli işlemlerin tesis edildiği kaydedildi.

Bültende, girişimlere Yükseköğretim Kurulu (YÖK) ile eş güdüm içinde yürütülen teknik denetimlerle müdahale edildiği ve sorumlular hakkında işlem başlatıldığı bildirildi.

"Bazı çevreler, devleti töhmet altında bırakmaya çalışmıştır"

Bültende, ilgili işlemlerin hiçbirinin kamu görevlisi ataması, yüksek lisans başvurusu, denklik işlemi veya yurt dışı öğrenim başvurusu gibi süreçlerde geçerli belge olarak kullanılmadığının net bir şekilde belirlendiği vurgulandı.

Ankara Cumhuriyet Başsavcılığının ilgili kamu kurum ve kuruluşları ile koordineli olarak yürüttüğü operasyon sürecinin, başta sosyal medya olmak üzere çeşitli mecralarda hedef alındığına işaret edilen bültende, "Bazı çevreler, suçu ve suçluyu değil, soruşturmayı yapan makamları ve görevini yapan kamu kurumlarını ve suçla mücadele eden devleti töhmet altında bırakmaya çalışmıştır." değerlendirmesinde bulunuldu.

"Kamu kurumlarına güveni zedelemeye yönelik sistematik girişimlerle, çok sayıda doçent ve profesörün sahte diplomalarla makamlara geldiği, sayısız sahte diplomanın üretildiği ve ilgili kurumların sürece müdahale etmediği yönünde kamuoyunu yanıltıcı nitelikte çeşitli iddialar gündeme getirilmiştir." ifadeleri kullanılan bültende, şu hususa dikkat çekildi:

"Oysa ki bir üniversite ve BTK tarafından fark edilen şüpheli bir girişim ivedi şekilde adli sürece intikal ettirilmiş, devletin ilgili kurumları derhal suçun ve suçlunun üzerine giderek gerekli işlemleri tesis etmiştir. Neticede başarıyla yürütülen bir operasyona dair kamuoyunda gerçeğe aykırı iddiaların dolaşıma sokulduğu tespit edilmiştir."

Ayrıca bültende, suçu veya suçluyu değil, suçun üzerine giden soruşturma makamlarını ve devlet kurumlarını hedef alan yayınların adli sürece katkıda bulunmadığı gibi kamuoyunda güvensizliği yaymaya dönük yansımaları olduğu görüldüğü ve ilgili devlet kurumlarının gerekli açıklamaları yaparak kamuoyunu doğru bilgilendirdiği aktarıldı.

Bültende, soruşturma süreci boyunca BTK, Adalet Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, YÖK, ÖSYM ve diğer ilgili kurumların eşgüdüm içinde hareket ettiği, gerekli adli işlemlerin tesis edildiği ve kamuoyunun düzenli olarak bilgilendirildiği bildirildi.