Ekonomik kriz Suriyelileri de kaçırıyor Sözcü Gazetesi

Ali Can POLAT

Türkiye’de yıllardır bitmek bilmeyen ekonomik kriz, savaştan kaçıp Türkiye’ye gelen Suriyelileri de kaçırıyor. Suriye’de rejimin değişmesiyle birlikte Suriyelilerin geri dönme talepleri bir yükselip bir düşerken gitmek isteyenlerin sayısı azalsa da gitme sebeplerinde Türkiye’deki ekonomik kriz öne çıkıyor.

Mülteciler ve Sığınmacılar Yardımlaşma ve Dayanışma Derneği, “Suriyeliler Ne Düşünüyor?” raporunun üçüncü serisini yayınladı. Suriyelilerin geri dönüş sürecini kendileri ile konuşarak istatistiklere döken araştırmaya göre, mültecilerin gönüllü geri dönüş eğilimleri her geçen gün düşüyor. Suriye’de rejim değişikliğinin yaşandığı Aralık 2024’te katılımcıların yüzde 35.5’i gönüllü geri dönmek isterken, 2025 Haziran ayında bu oran yüzde 4.1’e geriledi. Gitmek istemeyenlerin oranı da yüzde 40.8’den yüzde 69.4’e çıktı.

‘YOKSULLUK İTİCİ FAKTÖR OLDU’

 Gönüllü geri dönüşe evet diyenler incelendiğinde bu gruptaki ailelerin yarısından fazlasının (yüzde 76) yetersiz gelir düzeyine sahip olduğunun tespit edildi. Raporda, “Toplumsal Nabız Anketinde (UNHCR, 2025) de katılımcıların yüzde 78’inin Türkiye’de karşılaştıkları en önemli zorluğun ekonomik sıkıntılar olduğunu vurguladığı ve yüzde 97’sinin gelirlerinin temel ihtiyaçlarını tam olarak karşılamaya yetmediğini, kira, yiyecek ve temel ev ihtiyaçlarının karşılanması en zor harcamalar olduğunu belirttikleri aktarılmıştır. Bu durum, Türkiye’de yaşanan ekonomik zorlukların Suriyeli aileler için itici bir faktör olabileceğini düşündürmekte; aynı zamanda Suriye’de geçim kaynaklarına ve sosyal yardım mekanizmalarına duyulacak yoğun ihtiyacın altını çizmektedir” ifadelerine yer verildi.

Araştırmada ilgi çekici bir diğer konu da gönüllü geri dönüş yapmak isteyen Suriyelilerin, bu konudaki talepleri oldu. En öne çıkan talep yüzde 17.9 ile nakdi destek yüzde 13.8 ile nakliye desteği oldu. Geri dönüş planlayan mültecilerin yüzde 79.7’si ailecek geri dönüş planlarken, yüzde 12’si bireysel veya kademeli geri dönüş yapmayı hedefliyor. Geri dönüş için planlanan süreler incelendiğinde ise yüzde 53’ü 6 aydan uzun bir sürede geri dönmeyi planlarken, yüzde 14.6’sı 3 ay içinde dönmek istiyor.

Raporun sonuç ve öneriler bölümünde Türkiye’deki Suriyelilerin, Suriye ile ilgili bilgilerinin kısıtlı olduğuna vurgu yapıldı. Raporda şu ifadeler kullanıldı: “Toplumsal Nabız anketinde (UNHCR, 2025) de katılımcıların yüzde 48’i Suriye’ye geri dönme konusunda bilinçli kararlar almak için yeterli bilgiye sahip olmadıklarını aktarmış olup, en çok talep edilen bilgiler yüzde 77 ile güvenlik durumu, yüzde 62 ile konut ve mülkiyet hakları, yüzde 52 ile Suriye’deki ekonomik fırsatlar geliyor.”