El becerisi ‘in’ masa başı ‘out’

Microsoft Research, “Yapay Zekâ ile Çalışmak: Üretken Yapay Zekânın Meslekler Üzerindeki Etkilerinin Ölçülmesi” başlıklı araştırmayı yayınlandı. Çalışmada araştırmacılar, özellikle üretken yapay zekânın meslekler üzerindeki etkisini gerçek kullanıcı davranışları üzerinden analiz etti. Bunun için yapay zekâ sohbet robotu olan ‘Microsoft Bing Chat Copilot’ üzerinden yapılan 200 binden fazla gerçek kullanıcı konuşması kullanıldı. Bu konuşmalarda kullanıcılar, yapay zekâdan işlerine dair çeşitli görevlerde yardım istedi. Örneğin, ‘Bir matematik formülünü çözmeme yardım et’ gibi. Bu konuşmalar Amerika Birleşik Devletleri (ABD) genelindeki mesleki özellikler ve çalışan gereksinimleri bilgilerinin düzenli olarak güncellendiği bir veritabanı olan ‘O*NET Sistemi’ ile eşleştirildi. Böylece yapay zekânın hangi görevlerde ne kadar etkili olduğu ölçüldü. Bu yapılarken yapay zekânın kaç farklı görevi desteklediği yani bir mesleğin sahip olduğu 10 görevden kaçını yapabildiği, bu görevleri ne kadar iyi yapabildiği, kullanıcı beklentisini nasıl karşıladığı gibi kriterler göz önünde tutuldu.

UZMANLAŞMAK ÖNEMLİ OLACAK

1 Ağustos’ta başlayan üniversite tercih döneminde adayların bu araştırmayı göz önünde bulundurabileceğine dikkat çeken, Marmara Üniversitesi Kariyer Merkezi Koordinatörü Prof. Dr. Berat Bir, “Listeye göre özellikle inşaat, sağlık, enerji ve çevre alanlarında yeni pozisyonların ön planda olduğunu söylemek mümkün. Örneğin meslekler sadece inşaat ustası olarak tanımlanmamış, kazık çakıcısı, çatı ustalığı, boya badana gibi ayrı ayrı sınıflandırılmış. Bu durum ileride uzmanlaşmanın önemli hale geleceğini ortaya çıkarıyor. Mühendislik dalları hâlâ avantajlı. Diğer yandan çalışmadaki tehdit altında olmayan enteresan mesleklerden biri de ‘Flebotomist’ yani ‘kan alma uzmanları’. Ayrıca diş hekimliği alanında yer alan ‘prostodontist’ mesleği de öne çıkıyor. Listeye göre tercümanlar, tarihçiler ile gazeteciler tehdit altında. Bu noktada yapay zekânın masa başında çalışan ve beyaz yaka diye tanımlanan gruptakileri etkileyeceğini ancak el becerisi gerektiren iş alanlarına çok fazla dokunamayacağını söyleyebiliriz.”

‘ZİHİNSEL HAMALLIKLAR AZALIYOR’

Kıbrıs Aydın Üniversitesi Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Aslı Bugay Sökmez ise “Listeye baktığımızda tehdit altında olmayan mesleklerin ortak noktası açık: Duygusal zekâ, yaratıcılık ve insan etkileşimi. Ancak gençlerin şunu unutmaması gerekir: Yapay zekâ bir kaya gibi önünüzde durmuyor; doğru yaklaşımla arkanızdan esen güçlü bir rüzgâra dönüşebilir. Bürokratik işler, tekrar eden görevler, zihinsel ‘hamallıklar’ azalıyor; bunun yerine beynimizin en gelişmiş bölgesi olan prefrontal korteksi çalıştıran analiz, planlama, strateji ve özgünlük gerektiren beceriler ön plana çıkıyor” dedi.

TEHDİT ALTINDA OLMAYANLAR

1- Kan alma uzmanları (Flebotomistler)

2- Hemşire yardımcıları

3- Tehlikeli madde temizleme çalışanları

4- Yapı yardımcı işçileri (Boyacı, sıvacı vb.)

5- Mumyalayıcılar

6- Tesis ve sistem operatörleri

7- Ağız ve çene cerrahları

8- Otomotiv cam montajcıları ve tamircileri

9- Gemi mühendisleri

10- Lastik tamircileri ve değiştiriciler

11- Prostodontistler

12- Üretim yardımcıları

13- Karayolu bakım işçileri

14- Tıbbi ekipman hazırlayıcıları

15- Paketleme ve doldurma makinesi operatörleri

16- Makine besleyicileri ve boşaltıcıları

17- Bulaşıkçılar

18- Beton ve harç ustaları

19- İtfaiye amirleri

20- Endüstriyel kamyon ve traktör operatörleri

21- Göz hastalıkları teknikerleri

22- Masaj terapistleri

23- Cerrahi asistanlar

24- Lastik üretim işçileri

25- Çatı ustası yardımcıları

26- Gaz ve kompresör istasyonu operatörleri

27- Çatı ustaları

28- Petrol ve gaz sondaj işçileri

29- Temizlik görevlileri (Bina ve ev hizmetleri)

30- Zemin kaplama makinesi operatörleri

31- Orman kesim makinesi operatörleri

32- Motorbot operatörleri

33- Hasta bakım asistanları

34- Parke ve zemin uygulayıcıları

35- Kazık çakma operatörleri

36- Ray döşeme ve bakım makinesi operatörleri

37- Döküm kalıpçıları ve çekirdekçiler

38- Su arıtma tesisi operatörleri

39- Köprü ve kilit operatörleri

40- Tarama operatörleri (Deniz dip temizliği)

TEHDİT ALTINDA OLANLAR

1- Tercümanlar ve çevirmenler

2- Tarihçiler

3- Yolcu hizmetleri görevlileri

4- Hizmet satış temsilcileri

5- Yazarlar ve edebiyatçılar

6- Müşteri hizmetleri temsilcileri

7- CNC takım tezgâhı programcıları

8- Telefon operatörleri

9- Bilet ve seyahat danışmanları

10- Radyo spikerleri ve anonsçular

11- Borsa memurları

12- Tarım ve ev ekonomisi öğretmenleri

13- Telepazarlamacılar

14- Kapı görevlileri

15- Siyaset bilimcileri

16- Muhabirler ve gazeteciler

17- Matematikçiler

18- Teknik yazarlar

19- Düzeltmenler ve redaktörler

20- Karşılama görevlileri

21- Editörler

22- İşletme öğretmenleri (Üniversite düzeyi)

23- Halkla ilişkiler uzmanları

24- Tanıtım ve ürün tanıtım görevlileri

25- Reklam satış temsilcileri

26- Yeni hesap açma memurları

27- İstatistik asistanları

28- Araç kiralama ve iade memurları

29- Veri bilimcileri

30- Kişisel finans danışmanları

31- Arşivciler

32- Ekonomi öğretmenleri (Üniversite düzeyi)

33- Web geliştiricileri

34- Yönetim analistleri

35- Coğrafyacılar

36- Mankenler

37- Pazar araştırma analistleri

38- Acil durum iletişim görevlileri

39- Santral operatörleri

40- Kütüphane bilimi öğretmenleri (Üniversite düzeyi)