Emekli aylıklarıyla ilgili flaş gelişme: Özgür Erdursun duyurdu

Türkiye'de milyonlarca emekli açlık sınırında aylık alıyor. Bu nedenle emeklilerin geçim derdi sık sık gündeme geliyor.

Yıllarca çalışıp prim ödeyen, sosyal güvenlik sistemine katkı sağlayan insanlar, emekli olduklarında bunun karşılığını göremiyorlar.

Sosyal güvenlik uzmanı Özgür Erdursun'a göre bu durumun temel nedeni, "mevcut emekli aylığı hesapla­ma sisteminin adaletten uzak, çarpık ve teş­vikten yoksun bir yapıya sahip olması."

Yaklaşık 4 milyon emeklinin kök aylık­larının 8 bin ile 12 bin TL arasında değiştiğini ancak “en düşük emekli aylığı” uygulaması ile devletin tamamlaması ile 16 bin 881 TL maaş aldıklarını belirten Dursun bu grubun emeklilik sistemi nedeni ile enflasyon altında ezilmeye devam ettiğini belirtti.

"Dul ve yetim ay­lığı alanların durumu ise daha da vahim." diyen Erdursun'a göre emekli aylığı üzerinde prim gün sayısı, sigorta­lılık süresi ve prime esas kazanç gibi unsurlar çok belirleyici değil.

Erdursun daha çok çalışmanın ve daha uzun çalışmanın emeklilik üzerinde etki etmediğini şu örnekle ortaya koyuyor.

"3 bin 600 günle, 2000 yılı öncesinden emekli olup 25 bin TL maaş alanlar var,

-9 bin günü olup yüksek kazançtan prim yatıran ama 16 bin 881 TL alanlar da var."

Bu durumun insanların emeklilik ile ilgili fikrini değiştirdiğini söyleyen Erdursun emeklilik sistemindeki adaletsizliği başka çarpıcı bir örnekle anlatıyor:

"-2024 yılında, asgari ücretin 7,5 katı olan 150 bin TL brüt ücretle çalışan bir ki­şinin, emekli aylığına katkısı 450-500 TL civarındaydı.

-Ancak 2025 yılında asgari ücretin artma­sıyla tavan ücret 195 bin TL’ye yükseldi. Fakat bu tutarla çalışan kişinin emekli aylığına kat­kısı sadece 350 TL’ye düştü."

Erdursun, bu tabloyu gören çoğu çalışanın, emekliliktense çalışmaya devam etmeyi ve sosyal güvenlik sistemine daha az katkı sunmayı tercih ettiğini ifade ediyor.

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan ile Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in yaptığı açıklamalara işaret eden Erdursun bu açıklamaların "emekli aylığı hesaplamalarında bir düzenleme hazırlığı ol­duğunu gösterdiğini söylüyor.

"Ancak bu düzenleme, sa­dece pansuman niteliğinde değil, yapısal ve köklü bir dönüşüm olmalı." diyen Erdursun yeni sistemle ilgili şu önerilerde bulunuyor:

"-Prim gün sayısının emekli aylığı üzerin­deki etkisi artırılmalı,

-Çalışma süresi ve yaş, aylık belirlenme­sinde daha fazla rol oynamalı,

-Prime esas kazanç tutarı, gerçek anlamda maaş farkı yaratmalı,

-Enflasyon farkları ve zamlar, sadece kök aylıklar üzerinden değil, tam aylık üzerinden yapılmalı."

Erdursun'a göre tartışılması sorulması gerekemn “en dü­şük emekli aylığı ne kadar oldu?” sorusu değil “Bu emekli aylığı, bu kişi ne kadar çalıştı, ne kadar prim ödedi de bu oldu?” olmalı.

"Sistem, bu sorunun cevabını veremiyor. Çünkü primle emekli aylığı arasındaki bağ kopmuş durumda." diyen Erdursun, geçici rahatlamaların yapısal sorunları çözmediğini ifade ediyor.