Emekli sayısı çok fazla iddiasına veriyle yanıt geldi! Acı tablo anlatıldı

DİSK Araştırma Merkezi’nin (DİSK-AR) hazırladığı “Türkiye’de Emeklilerin Durumu: Emekli Aylıkları, Emekli Sayıları ve Ayrılan Kaynaklar” başlıklı rapor, emeklilerin sosyal ve ekonomik durumuna ilişkin çarpıcı veriler ortaya koydu.

Raporda, Türkiye’de emeklilik sisteminin bir “adaletsizlikler sistemi”ne dönüştüğü, emekli aylıklarının giderek düştüğü ve sistemin artık “yamalı bohça” hâlini aldığı belirtildi.

Raporda, emekli aylıklarının resmi enflasyon oranıyla artırılmasının yetersiz kaldığı ve bu durumun emeklilerin yaşam koşullarını kötüleştirdiği vurgulandı.

Emekli aylıkları konusunda sistemli gerilemeye dikkat çekilerek, “Türkiye’de ortalama emekli aylığı 2003’te asgari ücretin yüzde 36 üzerinde iken günümüzde asgari ücretin yüzde 22 altına geriledi” denildi.

Emeklilerin Türkiye nüfusundaki payı yüzde 18,5’e yükselmişken, emeklilere yapılan ödemelerin Gayrisafi Yurtiçi Hasıla (GSYH) içindeki payı yüzde 3,7’ye düştü.

AB-27 ortalamasında bu oranın yüzde 9,8 olduğu belirtildi. Raporda, “Emekli aylığı ve hak sahiplerine yapılan ödemelerin GSYH’ye oranı AB-27 ülkelerinde ortalama yüzde 9,8 iken Türkiye’de yüzde 3,7’dir” ifadesiyle Türkiye’nin Avrupa’nın oldukça gerisinde olduğu kaydedildi.

2008 sonrası değişikliklerle birlikte emekli aylıklarının hesaplanmasında kullanılan güncelleme katsayısı ve aylık bağlama oranının düşürüldüğü hatırlatıldı.

2025 yılının ilk yarısında ortalama emekli aylığı 17 bin 252 TL olurken, en düşük emekli aylığı 14 bin 469 TL’ye tamamlandı. Raporda bu duruma ilişkin “Emekli aylıkları dibe doğru eşitlenmektedir” yorumu yapıldı.

Yetersiz emekli gelirleri nedeniyle milyonlarca kişinin işgücüne geri döndüğü tespit edildi.

2002 yılında çalışan veya iş arayan emeklilerin oranı yüzde 36,6 iken bu oran Aralık 2024’te yüzde 65,7’ye yükseldi.

Raporda, “Düşük emekli aylıkları sebebiyle milyonlarca emekli tekrar çalışıyor veya iş arıyor” denildi.

DİSK-AR’ın hesaplamalarına göre Türkiye’de aktif sigortalı/pasif sigortalı oranı SGDP ödeyerek çalışanlar da dahil edildiğinde 2024 sonunda 1,75 oldu.

Bu oran Avrupa ortalamasının (1,5) üzerinde. Dolayısıyla raporda, “Türkiye’de emekli sayısı çok fazla, aktif/pasif oranı çok düşük” iddiasının doğru olmadığı belirtildi.