Emlak vergisinde artış formülü bulundu Sözcü Gazetesi

Emlak vergisinde belediyelerin fahiş rayiç bedel artışları nedeniyle oluşan kargaşa giderilmiş gözüküyor. Yeni formüle göre; rayiç bedelde fahiş artışlar olmayacak ama yıllık ödenen emlak vergileri yine yüksek oranda artacak. Emlak alım satım vergisi olarak bilinen tapu harcı tahsilatını artırmak için ise Maliye Bakanlığı yasa değişikliği planlıyor. 

Bazı belediyelerin emlak vergisine baz olan rayiç bedelleri 30 katına kadar artırması, vatandaşta tepkilere yol açmıştı. AKP tabanından gelen tepkiler parti yönetimine, oradan da Cumhurbaşkanı Erdoğan’a iletildi. Cumhurbaşkanı Erdoğan bir çözüm bulunması talimatı vermişti, sonunda bu formül bulundu.    

Aldığımız bilgilere göre, yeni formülde rayiç bedellerde 30 kat artış olmayacak ama 2026 yılında ödenecek emlak vergisine baz olacak rayiç bedeller önemli ölçüde artacak. 

Yetkililer, artış oranını düşürmek yerine “kural bazlı bir formül” bulmak için çalıştıklarını söylüyor. Formülün çıkış noktası geçtiğimiz 5 yılda, aslında her yıl yeniden değerleme oranı kadar artırılan rayiç bedeller, yarısı kadar artırıldığı için belediye gelirlerinin azalması. Örneğin 2022 yeniden değerleme oranı yüzde 122 iken 2023 yılındaki rayiç bedel artışı yüzde 61 yapılmış, böyle devam etmiş. Geçen 5 yıl enflasyona bağlı yeniden değerleme oranları yüksek olduğu için, emlak vergisindeki artış bunun yarısında tutulmuş.  

BELEDİYE DAHA AZ ARTIRABİLECEK 

Bulunan formüle göre son 5 yıldaki yeniden değerleme oranları ile rayiç bedel artırım oranı arasındaki fark, belediyeler tarafından telafi edilebilecek. Böylece rayiç bedellerin 30 kat artmasa bile, yüzde 100’den fazla, belki yüzde 150 artış gündeme gelecek. Bu telafi rakamı, bu yılki yeniden değerleme oranı ve geçmiş yıl farkları detaylı hesaplanıp açıklanacak.  

Yetkililer çıkacak farkın kapatılması yani tümüyle telafi edilip edilmeyeceğinin belediyelerin inisiyatifinde olacağını söylediler. Örneğin 2026 emlak vergisine baz olacak rayiç bedeli yüzde 150 artırabilecekken, belediyeler bu oranın altında rayiç bedel belirleyebilecek ama bu farkın üzerine çıkamayacak. 

Belediyelerin emlak vergisi tahsilatlarında 2025 yılında önemli artışlar yaşanması bekleniyor. Bunun konut sahibi ama dar gelirli vatandaşları, özellikle emeklileri zora sokacağı açık. Ekonomi yönetimi artan belediye gelirleri nedeniyle, belediyelere aktaracakları bütçe kaynaklarını azaltmayı planlıyor olabilir.  

ASIL ARTIŞ ALIM SATIMDA  

Maliye’nin asıl gelir artışı konut alım satımlarında gerçekleşecek. Hazine ve Maliye Bakanlığı bir süredir rayiç bedellerin düşük kalması nedeniyle konut alım satımlarında “gerçek satış bedeli” uygulamasını hayata geçirdi. Örneğin; belediyenin satılan konut için belirlediği rayiç bedel 1 milyon TL ama ekspertiz piyasa değeri 2 milyon TL ise tapu harcını, bu gerçek değer olarak belirlediği rakam üzerinden almaya çalışıyor.  

Ancak vatandaşın Maliye’nin bu uygulamasına karşı açtığı davaların bir bölümünde, mahkemelerin “rayiç bedel üzerinden verilen tapu harcının uygun olduğu” kararına vardığı ortaya çıktı. Bazı davalarda ise Maliye’nin haklı bulunduğu yani yargıda farklı uygulamaların ortaya çıktığı görüldü. 

Maliye ve Hazine Bakanlığı bu farklı yargı kararlarının ilgili yasada yer alan bazı muğlak maddelerin yorumlanmasından kaynaklandığı görüşünde. İşte bu nedenle, ilgili yasa maddesinin açık biçimde Maliye’nin istediği biçimde uygulanacağı bir yasa değişikliği, yılbaşına kadar yapılacak. 

Konut alım satımında, yarısı alıcı yarısı satıcı tarafından ödenen, toplam yüzde 4 olarak uygulanan tapu harçlarında böylece büyük artışlar yaşanacak. Rayiç bedelde yüksek oranlı artış yanında, rayiç bedel yerine gerçek satış değerinin esas alınması, bütçe gelirlerinde giderek büyüyecek gelir artışı yaratır. 

Yüksek enflasyon ve seçim popülizmi nedeniyle, düşük uygulanan vergiler şimdi telafi ediliyor. Bu düzenlemelerin de tepki çekmesi kaçınılmaz.