En büyük güneş fırtınasının tarihi sonunda bulundu! 2005 yılına gerçekleşenden yaklaşık 500 kat daha güçlüymüş Sözcü Gazetesi

En güçlü fırtınasının tarihi son buzul çağının tarihi bulundu! Son yapılan bir araştırma, tarihte kayıtlara geçen en büyük güneş fırtınasının kalıntılarını inceleyerek, bu fırtınanın tam tarihini ortaya koydu. 

Yaklaşık 14.300 yıl önce meydana geldiği düşünülen bu olay, uzay çağının başlangıcından bu yana kaydedilen en büyük güneş fırtınasından yaklaşık 500 kat daha güçlüydü. Bu keşif, güneş fırtınalarına yönelik hazırlıkları iyileştirmek için önemli bir adım olabilir ve aynı zamanda radyokarbon tarihleme tekniklerini geliştirmemize yardımcı olabilir.

Araştırma, MÖ 12.350 civarında, son buzul çağının sonlarına doğru gerçekleşen karbon-14 artışını tespit ederek bu büyük güneş fırtınasını ortaya çıkardı. Bu olay, yalnızca kaydedilen en güçlü fırtına olmakla kalmayıp, Holosen dönemi (günümüz jeolojik dönemi) dışında bilinen tek güneş fırtınası olarak da dikkat çekiyor.

Güneş fırtınaları, güneşten gelen yüklü parçacıkların büyük miktarda Dünya'nın manyetik alanına ulaşmasıyla meydana gelir. Bu parçacıklar, kutuplara doğru yönelerek yüksek enlemlerde daha büyük bir etki yaratır. İncelenen fırtına, bir güneş parçacığı fırtınasıydı. Farklı güneş fırtınası türleri de bulunur; örneğin radyo kesintilerine, güneş radyasyonu fırtınalarına ve jeomanyetik fırtınalara neden olan olaylar.

Yeni çalışmanın arkasındaki ekip, SOCOL:14C-Ex adlı bir kimyasal iklim modeli kullanarak, geçmiş buzul çağlarına özgü iklim koşullarında güneş parçacık fırtınalarını yeniden oluşturdu. Bu model sayesinde, 775 yılında kaydedilen fırtınanın %18 daha şiddetli olduğunu doğruladılar. Ayrıca, bu antik fırtına, modern uydu çağının en büyük fırtınası olan 2005 yılına ait parçacık fırtınasından yaklaşık 500 kat daha güçlüydü.

Çalışmanın ortak yazarı Kseniia Golubenko, "Bu antik olay, tahminlerimize göre, modern uydu çağının en büyük fırtınasından çok daha güçlüydü" dedi. Çalışma, Earth and Planetary Science Letters dergisinde yayımlandı ve "en kötü senaryo" için yeni bir hazırlık çerçevesi sunuyor. Bu tür olaylarla karşılaşabileceğimizi bilmek, onları engellemek için gerekli araçları elde etmemizi sağlar.

Ayrıca, bu çalışma arkeologlara da fayda sağlayabilir. Karbon-14 izotopu, kumaşlardan gemilere kadar birçok organik madde kalıntısının tarihlendirilmesinde kullanılır. Güneş'ten gelen parçacıkların karbon-14 seviyelerinde yarattığı ani yükselmeleri anlamak, antik nesnelerin tarihlerinin daha doğru bir şekilde belirlenmesine yardımcı olabilir. Bu yeni keşif, hem güneş fırtınalarına hazırlıklı olma hem de geçmişin izlerini daha doğru bir şekilde ortaya çıkarma konusunda önemli bir adım atılmasını sağlıyor.