Erdoğan Trump görüşmesinden Türkiye ne kazandı? Yanıt bekleyen 7 soru! Sözcü Gazetesi

ABD Başkanı Donald Trump ile Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın merakla beklenen Beyaz Saray görüşmesi geride kaldı.

Görüşmenin ardından Trump, Erdoğan’a aracına kadar eşlik etti. Bu sırada gazetecilerin, “Görüşme nasıl geçti?” sorusuna Trump yalnızca “Harika” yanıtını verdi.

Cumhurbaşkanı Erdoğan ise Washington temaslarından memnun olduklarını ifade ederek, “Atılan çamurlarla kirletilemeyecek kadar güzel bir ziyaretti.”dedi.

Ancak uzmanlara göre, iki saatten fazla süren bu zirvenin ardından Türkiye açısından somut bir kazanım ortaya çıkmadı.

"HER ADIMDA YENİ ŞART ÇIKIYOR”

Görüşmeyi değerlendiren Güvenlik Politikaları Araştırmacısı Burak Yıldırım, Türkiye’nin ABD ile yürüttüğü müzakerelerde sürekli yeni şartlarla karşılaştığını vurguladı.

Yıldırım, “Perspektif ifşa oldu, ne yaparsak yapalım yeni bir şart çıkacak karşımıza. Uzun süredir sallandırmadıkları Rus yaptırımları meselesi yeniden gündeme geldi” dedi.

Yıldırım, F-35 programına dönüşün zorluğuna dikkat çekerek şu ifadeleri kullandı:

"F-35 programına üretici olarak dönmek başka, bu uçakları temin etmek bambaşka bir şey. Bizim boşluğumuzu Avrupalı üreticilerle doldurdular. Üretici ortak olarak geri dönmemiz için proje sözleşmesinin yenilenmesi ve ABD’de yeni bir yasal mevzuatın kabul edilmesi gerekiyor.

Bu durumda üretici değil, müşteri olarak tanımlanabiliriz. Ancak bunun şartları, Heybeliada ve Rusya’ya yönelik yaptırımlara katılmak olarak ifade edildi.”

F-16 VE KAAN BELİRSİZLİĞİ

Yıldırım, F-16 alımı konusundaki duruma da değindi:

“F-16 konusunda Türkiye tarafından kaynaklı bir belirsizlik var. Hükümet, yıllar sonra nihayet F-16 almak yerine KAAN için motor almanın daha mantıklı olduğunu anladı. Ancak bu aydınlanma ABD tarafından negatif karşılandı.”

KAAN projesinin Türkiye için daha stratejik olduğuna vurgu yapan Yıldırım, “KAAN ile kazanılacak kabiliyetler, F-16’lardan çok daha fazla olacak. Bu yeni fikirle F-16 konusu yeni bir belirsizlik boyutuna geçti. Bu alımla birlikte 1000’den fazla mühimmat da alınacaktı. Bence mühimmat alımı, F-16’dan daha önemli.” dedi.

CAATSA VE HALKBANK DOSYASI

Yıldırım, CAATSA yaptırımları konusunda Trump’ın tavrının belirsiz olduğunu belirtti:

-Trump isterse bu yaptırımları kaldırabilir ancak böyle bir kararın kendisi açısından zorlayıcı yanları var. Kongre’yi bypass etmek, başka kararların Yunan, İsrail ve Ermeni lobilerine çarpmasına sebep olabilir. Bunu aşmak için Erdoğan’ın büyük ödünler vermesi istenmiştir.”

Halkbank davasına ilişkin ise Yıldırım şu değerlendirmeyi yaptı:

-ABD’nin Halkbank kozundan kolay vazgeçebileceğini sanmıyorum. Halkbank dosyası birçok konuyla doğrudan ilintili ve ABD iç hukuku gereği de bu dosyayı kapatmak zaten kolay değil. Bir anlaşma sağlanması dosya mahkemeye taşınmadan önce mümkündü.

HEYBELİADA

Yıldırım, Heybeliada Ruhban Okulu meselesinin Türkiye için hassas bir konu olduğunu belirterek şunları söyledi:

-Heybeliada Ruhban Okulu bizim AB adaylık sürecimizin de bir parçası. Yunanistan’ın Batı Trakya Türklerine yönelik tutumuna bağlı olarak adım atması gündemdeydi. Ancak Trump Kongre’deki Türkiye karşıtı grupları susturmak ve bu lobilerin itirazlarını zayıflatmak için böyle bir ödün istedi.

-Patrik’in ekümeniklik iddiasını güçlendirebilecek bir adımın atılması Türkiye’nin asla kabul etmemesi gereken bir husus. Bu okul ancak Türk milli eğitimine bağlı olarak açılmalıdır.

TİCARETTE DENGELER DEĞİŞİYOR

Yıldırım, Erdoğan’ın ABD ziyaretinden önce gümrük tarifelerinde yapılan değişikliğin ticaret dengesini Türkiye aleyhine çevireceğini belirtti:

-ABD’ye gitmeden önce Erdoğan’ın gümrük tarifelerini değiştirmesi nedeniyle ABD’den daha çok zirai ürün ithal edebiliriz.

-Bunun yerli üreticiyi zorlayacağı açık. Ayrıca çelik ihracatındaki rekabet gücümüz de azalacaktır. ABD ile dış ticarette fazla verirken bu durum bizim aleyhimize değilecektir.

CEVAP BEKLEYEN 7 SORU..

Zirvenin ardından kamuoyunun yanıtını merak ettiği pek çok kritik soru hâlâ belirsizliğini koruyor:

F-35 Programı: Türkiye, parasını ödediği halde teslim alamadığı F-35 savaş uçağı projesine yeniden dahil edilecek mi?

Yeni F-16 Alımı: ABD’den talep edilen F-16 savaş uçakları ve yedek parçalar konusunda anlaşma sağlandı mı?

CAATSA Yaptırımları: ABD, Türkiye’ye uyguladığı yaptırımları kaldıracak mı?

Halkbank Davası: Bu dava nasıl sonuçlanacak, Türkiye ekonomisi üzerinde baskı unsuru olmaya devam edecek mi?

Heybeliada Ruhban Okulu: Erdoğan’ın “Üzerimize ne düşerse yapmaya hazırız” sözleri ne anlama geliyor, neden ABD Başkanı ile gündeme geldi?

Boeing Alımı: Türkiye ABD’den kaç Boeing uçağı alacak?

Ekonomik Denge: ABD, Türkiye’den ne satın alacak, Türkiye’nin kârı ne olacak?