SonTurkHaber.com
close
up
Eski insanların Eskişehir de ekmekleri neden yakıp gömdükleri ortaya çıktı Sözcü Gazetesi

Eski insanların Eskişehir de ekmekleri neden yakıp gömdükleri ortaya çıktı Sözcü Gazetesi

SonTurkHaber.com, Sozcu kaynağından alınan verilere dayanarak duyuru yapıyor.

Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü'nden alınan izinler doğrultusunda sürdürülen kazı çalışmalarında gömülü evin arka odasındaki eşik kısmında bir parçası koparılmış ve yakılmış 5 bin yıllık ekmek bulundu.

Ekmeğin elektron mikroskobu görüntüleriyle hamur dokusunu laboratuvarda inceleyen akademisyenler, karıştırılma ve yoğurulma işlemleri sonrasında mayalanması için bekletildiğini belirledi. İncelemeler sonucunda yapımında gernik buğdayı ve mercimeğin kullanıldığı tespit edilen ekmeğin besin değerinin yüksek, gluten oranının ise düşük olduğu görüldü.

Pişirilip bir parçası koparıldıktan sonra yeniden yakılıp yapının içine gömülerek üstünün kırmızı renkli toprakla örtüldüğü belirlenen 5 bin yıllık ekmeğin, bereket getirmesi inancıyla ritüel için üretildiği belirlendi.

"Kırmızı renkli toprakla gömülmüş"

Kazı Başkanı ve Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi Arkeoloji Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Murat Türkteki, ekmeğin kendileri için heyecan verici bir bulgu olduğunu söyledi.

Ekmeğin arkeolojik kazılarda çok nadir bulunabileceğine dikkati çeken Türkteki, "Organik madde olması açısından bizim için çok değerli. Ekmeğin bulunmasından çok söyledikleri, anlattıkları, hikayesi bizim açımızdan önemli. O açıdan gerçekten çok mutluyuz" dedi.

Türkteki, kazı çalışmalarının son döneminde gömülmüş yapılarla karşılaştıklarına işaret ederek, "Bunlardan birinin içerisinde bir arka odanın eşik kısmında üzeri kırmızı renkli toprakla gömülmüş bir ekmekle karşılaştık. Karbonize olmuş vaziyette ancak olduğu gibi korunmuş" ifadelerini kullandı.

Ekmeği bulduktan sonraki aşamada laboratuvar ortamında analiz çalışmalarına ağırlık verdiklerini dile getiren Türkteki, şöyle devam etti:

"Bu analizlerde ekmeğin içerisindeki türleri saptamaya çalıştık. Bunların içerisinde emmer adıyla da bilinen 'gernik' buğdayı var hatta bugün 'kavılca' adıyla bilenen bir alt grupla karşılaştık. Ekmeğin yüzde 90'ı bu. İçerisinde bir miktar mercimek de var. Mercimek, aynı zamanda belki de mayalama süreciyle de bağlantılı olabilir. Pişmeyle ilgili de verilerimiz var. 150 santigrat derece civarında bir ısıya maruz kaldığını ve piştiğini, dışının daha iyi, içinin daha az piştiğini biliyoruz. Daha sonra da bunun yakıldığını anladık. Zaten yakılmamış olsaydı bize ulaşması da mümkün olmayacaktı."

Besin değeri yüksek, gluten oranı düşük

Türkteki, besin içeriği açısından bakıldığında gernik buğdayının modern buğdaylara göre yüksek protein içerdiğine dikkati çekti.

Bu ekmeğin B grubu vitaminler açısından da zengin olduğunun belirlendiğini kaydeden Türkteki, şu bilgileri paylaştı:

"Antioksidan özellikleri var. Lif içeriği yine oldukça önemli. Bir de 'dirençli nişasta' diye bilinen, daha çok kan şekerinin hızlı yükselmesini önleyen bir madde söz konusu. Bu açıdan baktığımızda sağlıklı buğday türleriyle ilgili aslında ne yapmamız gerektiğini, nereye bakmamız gerektiğini de bize gösteriyor. Besin değeri yüksek. Gluten oranı da düşük. Bu, şu anlamda önemli; ekmek belki çok kabarmıyor ama gluten aynı zamanda kabarmayı da sağlayan bir şey."

"Bir ritüel için üretilmiş gibi duruyor"

Murat Türkteki, ekmeğin hazırlandıktan sonra bir parçasının koparıldığını dile getirerek, "Belki ritüel amacıyla bir törenin parçası da olabilir. Bir yapı, bereket, adak vesaire bunlarla bağlantılı olabilir. Bu parça kopartıldıktan sonra yapının eşik kısmına yakın bir kesime, tabana gömülmüş. Ekmeği bu şekilde bulmuş olduk." dedi.

Türkteki, ekmeğin o dönemdeki kullanımına ilişkin şöyle konuştu:

"Bizim anladığımız şu; tabii ki günlük hayatta tüketiliyordu. Bunun bir parçası olarak değil bu ekmek, en azından ritüel amaçlı olarak belki üretildi. Gösterdiği şey şu ki bir parçası koparılmış ve yakılmış, tabana gömülmüş yoksa zaten bize ulaşması mümkün değildi. O anlamda bir ritüel için üretilmiş gibi duruyor."

Anadolu'da şu ana kadar bulunduğunu bildikleri iki ekmek örneğinin olduğunu belirten Türkteki, sözlerini şöyle tamamladı:

"Çatalhöyük'te birkaç sene önce bulundu. Çatalhöyük'teki aslında pişmemiş bir örnek. Onun dışında başka bilinen bir örnek yok. Küllüoba, ikinci sırada diyebiliriz. Tunç Çağı'nda zaten böyle bir örnek yok. Bazı kırıntılar var. Ekmek benzeri bir ürün olarak değerlendiriliyor. Onlar da kesin olarak ekmek diyemiyorlar. Bizimkisi, form vermesi ve pişirilmiş olması açısından Anadolu'da ilk oluyor."

Öte yandan "Küllüoba ekmeği", Eskişehir Büyükşehir Belediyesi'ne bağlı Halk Ekmek Fabrikası'nda üretilerek üretici marketlerinde 50 liradan satışa sunuluyor.

Önemli haberleri ve güncellemeleri kaçırmamak için SonTurkHaber.com'ı takip edin.
seeGörüntülenme:120
embedKaynak:https://www.sozcu.com.tr
archiveBu haber kaynaktan arşivlenmiştir 26 Mayıs 2025 09:26 kaynağından arşivlendi
0 Yorum
Giriş yapın, yorum yapmak için...
Yayına ilk cevap veren siz olun...
topEn çok okunanlar
Şu anda en çok tartışılan olaylar

Tüfekle kulağından vurdu: Borç kavgasında silahlar çekildi

04 Ağustos 2025 03:25see116

Ülke felaketi yaşıyor! Aşırı sıcaklar 1 haftada 264 can aldı

03 Ağustos 2025 11:06see115

BDDK, İstanbul da ikamet eden 10 kişiyi işe alacak

03 Ağustos 2025 11:13see113

Tercüme Odası ndan Batılılaşmaya... Son Dakika Haberleri

03 Ağustos 2025 04:09see113

Yok artık Arda Güler! Sahanın diğer ucundan ayakla basket attı

03 Ağustos 2025 19:21see112

Gaziosmanpaşa da TEM de karşıya geçen Özbekistan uyruklu kadına araç çarptı: 1 ölü

03 Ağustos 2025 22:26see112

Ürünü müşteriye fırlattı, müşteri kasiyere yumrukla saldırdı

03 Ağustos 2025 23:21see112

Batı Akdeniz’in ihracat hacmi 7 ayda 1.6 milyar dolara dayandı Ekonomi Haberleri

03 Ağustos 2025 12:09see111

ChatGPT sohbetleri internete sızdı: Yapay zekada güvenlik açığı ortaya çıktı Gündem Haberleri

04 Ağustos 2025 18:16see111

Samet Aybaba ya sürpriz teklif

04 Ağustos 2025 00:13see111

Küçükçekmece de 25 yıllık kuyumcu altınlarla ortadan kayboldu; müşteriler şikayetçi oldu

03 Ağustos 2025 09:55see111

Başkonsolos Poleo fırsat dedi! İngiltere’den Eurofighter mesajı!

03 Ağustos 2025 15:39see110

Dışişleri nden Mescid i Aksa basınına tepki Sözcü Gazetesi

03 Ağustos 2025 21:28see110

DMD hastası 7 yaşındaki Mustafa Yöndem in tedavisi için başlatılan kampanyaya valilik onayı

03 Ağustos 2025 22:31see109

Denizli de hafta sonu tatili için gittiği gölette boğuldu Son dakika haberleri

03 Ağustos 2025 02:51see109

Güler Sabancı bakın nerede ortaya çıktı: Yanındaki isimler dikkat çekti

04 Ağustos 2025 14:38see109

BM Gazze deki son durumu Bu korkunç diyerek açıkladı: 1 milyon kadın ve kız çocuğu açlık çekiyor

03 Ağustos 2025 17:37see109

Ciroda Avrupa ya yaklaştık Ekonomi Haberleri

04 Ağustos 2025 04:14see109

8.8 lik depremin ardından oluşan tsunami böyle görüntülendi

03 Ağustos 2025 14:12see109

Yol çalışmasını fark edemeyen sürücü takla attı: 1 yaralı

03 Ağustos 2025 13:42see109
newsSon haberler
Günün en taze ve güncel olayları