Ev hayali artık borsaya düşüyor! Gayrimenkul Sertifikası ne vaat ediyor? Muhalefetin eleştirisi nedir?

AKP iktidarının ekonomi politikaları nedeniyle ev sahibi olmak artık bir hayal. Bir emekçi, ömrü boyunca çalışsa da insani koşullara sahip bir ev alamıyor.

Türkiye’de konut krizi artarak sürerken, iktidar bu kez konut hayalini borsaya taşıyor. İktidar medyası ise bu hamleyi “müjde” olarak servis etmeye başladı.

AKP’li Murat Kurum’un başında olduğu Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nın projesine göre, Toplu Konut İdaresi Başkanlığı (TOKİ) ve Emlak Konut’un inşa ettiği evler hisseli şekilde satılacak.

62 metrekarelik 1+1 daireler için yaklaşık 631 bin 516, 88 metrekarelik 2+1 daireler içinse yaklaşık 863 bin 276 sertifika çıkarılacak. Yani her bir sertifika, dairenin belirli bir metrekaresini temsil edecek.

İktidar bu projeyi “Damlaya damlaya ev olur” sloganıyla duyurdu.

"Gayrimenkul sertifikası" adı verilen bu hisseler, Borsa İstanbul’da işlem görecek. İlk etapta 4-8 Ağustos tarihleri arasında 1.540 konut için talep toplanacak. Sertifikalar 11 Ağustos’ta işlem görmeye başlayacak. Her bir sertifikanın değeri 7 lira 89 kuruş olacak.

Bahsi geçen 2+1 dairenin toplam fiyatı yaklaşık 6,5 milyon liraya denk geliyor.

İsteyen herkes, herhangi bir alt ya da üst sınır olmaksızın sertifika alabilecek.

Bakanlığın planına göre dört yıl içinde 5.325 konut inşa edilecek.

Borsa İstanbul’da işlem görecek sertifikalar üç farklı şekilde değerlendirilebilecek:

1. Asli edim:
Yeterli sayıda sertifika biriktiren kişiler doğrudan konut sahibi olabilecek.

2. Tali edim:
Konut almak istemeyen yatırımcı, proje tamamlandığında elindeki sertifika sayısına göre satıştan kâr elde edecek.

3. Al-sat işlemleri:
Sertifikalar tıpkı hisse senedi gibi borsada alınıp satılabilecek.

Çalışma Ekonomisi Uzmanı Aziz Çelik, iktidarın yeni projesine tepki gösterdi. Çelik, "Proje bitttiğinde yeteri kadar sertifika toplanmamış olursa" sorusuna verilen, "Tapuya dönüşemeyen daireler o günkü ekspertiz değeri baz alınarak açık artırmayla satışa çıkarılacak. Böylece elde edilecek olan gelir sertifika sahiplerine ellerindeki sertifika sayısı oranında dağıtılacak." yanıtını paylaştı.

Verilen bu yanıta tepki gösteren Çelik, şunları ifade etti:

"Bu cin fikirler karşısında Sülün Osman bile masum kalıyor! Sülün Osman, Galata Kulesi, Boğaz Köprüsü, meydanlardaki saatler, şehir hatları vapurları gibi kamu mallarını saf vatandaşlara 'satarak' ya da 'kiraya vererek' meşhur olmuştu. Galata Köprüsü'nü satmak üzereyken tesadüfen yakalandığı söylenir..."

CHP Genel Başkan Yardımcısı Gökan Zeybek, sosyal medya hesabından Gayrimenkul Sertifikası’na ilişkin şu açıklamalarda bulundu. Zeybek, şunları kaydetti:

“Kusura bakmayın Sayın Bakan, sizin hesabınıza göre insanlar sertifikadan payını ancak ölünce alabilecek! Bu yeni bir silkeleme operasyonudur! Bu yeni ‘çiftlik bank’ mağduriyetlerine yol açar.

Geçen yıl borsada insanları mağdur ettiniz, silkelediniz. Şimdi de aynı oyunu devam ettiriyorsunuz. Yeni kurbanlar peşindesiniz. Dar gelirlinin ev sahibi olma ihtimali bu modelle sıfır. Kiralar uçuyor. Ev fiyatları cep yakıyor. Asgari ücretli bir emekli için barınmak artık temel hak değil, bir hayal haline geldi.

Ama siz çözüm diye ne sunuyorsunuz? ‘Gayrimenkul Sertifikası’. Yani halkı yıllarca oyalayacak, parasını kilitleyecek, bir borsa oyunu. Masalınıza bir örnek; 88 metrekarelik bir ev için tam 863 bin sertifika gerekiyor. Her bir sertifika fiyatı 7,6 TL. Toplam maliyet tam 6,5 milyon TL. Bir öğretmen maaşının tamamını bu sisteme yatırsa, ancak 11 yıl sonra ev sahibi olabilir. Barınma temel haktır, sertifika sistemi, dar gelirliyi değil, vurguncuları besler!”

İktidarın yeni projesi Murat Kurum tarafından tanıtıldı ve merak edilen soruların yanıtları da bir kitapçık ile yanıtlandı.

Sabah'ın haberinde aktarılana göre; o soru ve yanıtlar şöyle:

1-Gayrimenkul sertifikası nedir?

Gayrimenkul Sertifikası, Borsa İstanbul’da işlem gören, küçük birikimlerle büyük bir konut projesine ortak olmanızı sağlayan ve SPK tarafından denetlenen bir yatırım aracıdır.

2-Gayrimenkul sertifikasını nasıl ve nereden satın alabilirim?

4 - 8 Ağustos 2025 tarihleri arasındaki halka arz döneminde Halkbank, Ziraat Bankası, Vakıfbank veya bu kurumların aracı kurumları üzerinden talepte bulunabilirsiniz. Halka arz sonrası, gayrimenkul sertifikası Borsa İstanbul’da işlem görmeye başlayacak ve yatırım hesabınız üzerinden tıpkı hisse
senedi gibi alıp satabileceksiniz.

3-Halka arzda bir gayrimenkul sertifikası fiyatı ne kadar olacak?

Tüm vatandaşların gayrimenkule kolayca yatırım yapabilmesi için sertifika halka arz fiyatı, gayrimenkullerin satış fiyatı üzerinden yüzde 24.1 indirimle 7.59 TL olarak belirlenmiştir.

4-Yatırım için alt veya üst limit var mı?

Herhangi bir üst limit yoktur. Alt limit ise sadece bir adet sertifika bedelidir. Yani 7.59 TL ile bu büyük
yatırıma ilk adımı atabilirsiniz.

5-Gayrimenkul sertifikası değerini anlık olarak nasıl takip edebilirim?

Gayrimenkul Sertifikanızın değerini yatırım hesabınız veya finans uygulamaları üzerinden anlık olarak takip edebilirsiniz.

6-Gayrimenkul sertifikası değer kaybederse ne olur?

Gayrimenkul Sertifikaları, tıpkı Borsa İstanbul’da işlem gören diğer menkul kıymetler gibi, arz-talep dengesi ve genel piyasa koşullarına bağlı olarak fiyat dalgalanmaları yaşayabilir. Ancak, Gayrimenkul Sertifikası, somut bir projenin payı olarak diğerlerinden ayrılır.

7-Gayrimenkul sertifikası ile projeden nasıl ev alınır?

İşlem görmeye başlayan sertifikalardan satın alarak her bir daire tipi için gerekli sertifika sayısına ulaşılması gerekiyor. Bu sayıya ulaşanlar 11 Ağustos 2030’da asli edim imkanına kavuşarak sertifikalarını daireye çevirip tapu işlemlerini başlatabilir.

8-Kaç sertifika biriktirilmeli?

Her daireye ilişkin sertifika sayısı farklıdır. Brüt 63 metrekare alana sahip 1+1 dairelerin en ucuz tipi olan dairelerde 631 bin 516 adet sertifika ile ev almak mümkün olabilecek. Halka arz fiyatı üzerinden hesaplandığında bu dairenin fiyatı 4.8 milyon TL olacak.

9-Ev sahibi olduğumda tapu işlemleri nasıl olacak?

Asli Edim hakkınızı kullanıp gerekli şartları yerine getirdiğinizde, proje tamamlanır tamamlanmaz konutun kat mülkiyeti tapusu adınıza tescil edilir ve size teslim edilir.

10-Proje bitttiğinde yeteri kadar sertifika toplanmamış olursa...

Tapuya dönüşemeyen daireler o günkü ekspertiz değeri baz alınarak açık artırmayla satışa çıkarılacak. Böylece elde edilecek olan gelir sertifika sahiplerine ellerindeki sertifika sayısı oranında dağıtılacak.

11-Bir daireyi birden fazla kişi ortaklaşa alabilir miyiz?

Evet. Paylı mülkiyet modeli sayesinde birden fazla kişi tek bir konuta ortak olabilir. Tapu, herkesin adına hissesi oranında çıkarılır.

12-Gayrimenkul sertifikası yatırımından temettü veya düzenli kira geliri elde edilir mi?

Gayrimenkul sertifikası yatırımı, düzenli temettü veya kira getirisi sunan bir model değildir. Kazancınız, sertifikanın borsadaki değer artışından veya proje sonundaki Tali Edim nakit ödemesinden oluşur.

13-Yatırımım ne kadar güvenli?

Projenin arkasında Türkiye’nin iki köklü kurumu olan TOKİ ve Emlak Konut bulunuyor. Yatırımcı hakları
SPK güvencesi altında ve sertifikalar borsada işlem görmektedir. Tüm süreç güvenilir kurumlar tarafından denetlenmektedir.

14-TOKİ ve Emlak Konut’un rolleri ve garantileri tam olarak nedir?

TOKİ, arsanın sahibi ve projenin tamamlanma garantörüdür. Bu kapsamda projenin tamamlanmasını ve satılmayan evlerin alınmasını garanti eder. Emlak Konut, projenin geliştiricisi, yöneticisi ve gayrimenkul sertifikasının ihraççısıdır.

15-Gayrimenkul sertifikası yatırım modeli faizsiz finans prensiplerine uygun mu?

Evet. Gayrimenkul sertifikası yatırım modeli, katılım finans ilkelerine uygun şekilde tasarlanmış ve bu uygunluk, bağımsız bir İcazet Belgesi ile onaylanmıştır.